Yusufçuk (Anisoptera)

Son güncelleme: 18.02.2008 14:07
  • Yusufçuk (Anisoptera)

    noimage

    Yusufçuk (Anisoptera), Odonata takımına ait, kanatlarını dinlenmeleri sırasında yanlara açık olarak yatay tutmalarıyla kızböceklerinden ayrılan bir alttakımdır. Büyük birleşik gözleri, güçlü saydam kanatları ve uzunca vücutlarıyla ile tanınırlar. Vücutları kuvvetli yapıda ve hiçbirzaman düz değildir. Hareketleri daha hızlı ve devamlıdır. Bağırsak solunumu yaparlar. Göller ve durgun sularda sıkça bulunurlar.

    Yusufçuklar genelde sivrisinekler, tatarcıkları ve arılar, kelebekler gibi diğer küçük böcekler ile beslenirler. Çoğu zaman göllerin, akarsuların ve su birikintilerinin olduğu bölgelerde görülürler, çünkü "nemf" diye adlandırılan larvaları suda doğarlar. İnsanları normal şartlarda ısırmaz ya da sokmazlar fakat karınlarndan tutulduğu takdirde kurtulmak için ısırmayı denerler. Sivrisinekler gibi bazı zararlı canlıları yiyerek popülasyonlarını dengede tutmaları bakımından oldukça önemlidirler. Bu nedenle Kuzey Amerika'da bir çok yerde yusufçuklar "sivrisinek avcıları" olarak adlandırılırlar.

    Yaşam döngüsü

    Bir yusufçuk böceğinin yumurtadan ölümüne yaşam süresi 6 ay ile 7 yıl arasında değişebilir. Dişi yusufçuklar yumurtalarını su kenarlarına ya da su içindeli bitkilerin üzerlerine yumurtlarlar ya da uçarken suya serpiştirir. Yumurtadan çıkan ve "nemf" adı verilen yavru yusufçuklar yaşamlarının büyük bir bölümünü su altında geçirirler ve solungaç bezneri organları ile soluk alırlar. Genelde omurgasız hayvanları ve zaman zaman da iribaşlar ile balık yavrularını yakalayarak beslenirler. Çok hızlı hareket yeteneğine sahiptirler. Avlarını yakalayabilmek için diğer canlılarda rastlanmayan organlara sahiptirler. [1]

    Yusufçuklar suda gelişimlerini bir yıl içinde tamamlar ve sudan çıkarak uygun bir yere tırmanırlar. Derilerinin sırtları boyunca yarılmasını beklerler ve bu işlemden sonra yarılan derinin içinden yetişkin yusufçuk çıkar. İlk anlarda küçük olan kanatları ve gövdeleri kısa sürede gelişir ve olması gereken boyutlarına ulaşır. Fakat renklerinin olması gereken parlaklık düzeyine ulaşması için saatler ya da günler geçmesi gerekebilir. Yetişkin yusufçuklar sadece uçarak avlanırlar, havadayken bir çok uçan zararlıyı yerler. Yarım saat içinde kendi ağırlıklarına eşit oranda besin tüketebilmeleri mümkündür.

    Özellikleri

    Yusufçuklar genelde güneşli havalarda uçmayı tercih ederler. Görme duyuları çok gelişmişdir. Birbirlerine birleşmiş olan petekgözleri yaklaşık 1000 ayrı "göz"den oluşur. Kanatları gövdelerinin üst kısımlarında bulunur ve genelde saydam iki çift kanatları olur. Bilinen 500 dolayında alt türü bulunur ve en çok tropik iklimde yaşarlar. Kimilerinin uçuş hızı saate 95 kilometreyi bulabilir.Ayrıca Yusufçuk böceklerinin dişileri çiftleştikten sonra erkek yusufçuk böeğinin kafası ile beslenir.Bu yüzden tüm erkek yusufçuk böcekleri sadece 1 defa çiftleşebilirler.Yusufçuk böceklerine Türkçede kız böceği, helikopter böceği de denildiği gibi gövdeleri ince olan türlere iğnecik de denir.

    Bazı türler

    Yusufçukların kuzey yarımkürede bulunabilen en yaygın kimi türleri şunlardır;

    Anax imperator
    Orthetrum coerulescens
    Orthetrum cancellatum
    Libellula lydia
    Aeshna mixta
    Aeshna caerulea
    Aeshna cyanea
    Aeshna isosceles
    Aeshna juncea
    Sympetrum fonscolombii
    Sympetrum striolatum
    Sympetrum vulgatum
    Sympetrum flaveolum
    Libellula depressa
    Libellula quadrimaculata
    Libellula fulva
    Anax junius
    Cordulia aenea
    Aeshna multicolor
    Orthemis ferruginea
    Libellula luctuosa
    Erythemis vesiculosa
    Anax longipes
    Celithemis fasciata

    Bilimsel sınıflandırma

    Alem: Animalia

    Şube: Arthropoda

    Sınıf: Insecta

    Üst takım: Epiprocta

    Takım: Odonata

    Alt takım: Anisoptera


    Familyalar

    Aeshnidae- Asil Yusufçuklar
    Austropetaliidae
    Cordulegastridae- Dağ Yusufçukları
    Corduliidae- Metalik Yusufçuklar
    Gomphidae- Dere Yusufçukları
    Libellulidae- Gerçek yusufçuklar
    Macromiidae
    Neopetaliidae


    Petaluridae

#18.12.2007 09:11 0 0 0
  • emeğine sağlık
#18.02.2008 14:07 0 0 0