Geç Konusan Çocuklar

Son güncelleme: 30.12.2007 13:49
  • Konusma ve dil gelisimi iletisim ve sosyal hayatin en önemli ögesidir. Kisi iletisim araçlari ile kendini ifade eder ve hayatini devam ettirir. Konusma ve iletisimin eksik kaldigi bir hayatta bir çok sikintinin gelismesi açisindan zemin hazirlanmis olur. Çocuk ilk dogdugu günden beri sürekli olarak psikososyal ve psikomotor gelisim süreci içerisindedir. Dil gelisimi de belli ölçüde dogumdan itibaren gelismeye baslar. En ideal olani çocugun yasina uygun konusma becerisine kavusmasi ve bu yönde herhangi bir gelisimsel bir sikinti olusmamasidir. Çocugun zamaninda konusmasi, psikososyal gelisimin asamalarinin düzenli olmasi , çocugun sosyal iliskilerinin ve gelisiminin normal olmasi , zeka ve ögrenme kapasitesinin normal seviyeye gelmesi , ulasmasi gereken gelisimsel dönemlere varmasi için gereklidir. Konusma bu kadar önemli olduguna göre isterseniz konusmanin zamani ve bunu pozitif ve negatif yönde etkileyen etkenleri gözden geçirelim.
    Genelde bütün çocuklarin konusmasi ve dil gelisiminin olmasi için yapisal olarak sinir sistemi , sinir sistemi ile dil kaslari arasi yollar , agiz -damak -dudak -dis yapisinin dogustan normal olmasi gerekmektedir. Bunlarda ki herhangi bir dogumsal sikinti ve eksiklik veya sonradan olusabilecek bozukluk, çocugun konusmasini negatif yönde etkileyecektir. Bu normal anatomik yapiyi kötü yönde etkileyebilecek bir çok hastalik mevcuttur. Bu hastaliklarin hamilelik döneminde annede ve çocukta gelismesi veya dogum sonrasi çocukta gelismesi ile bu normal anatomik yapi bozulabilecektir. Bu hastaliklari tek tek saymak oldukça uzun ve genis kapsamli oldugundan , su anda fazla ayrintiya girmeden temel konulari aktarmak istiyorum.
    Çocuklarin genelde ilk alti ayinda yavas yavas heceler çikmaya baslar ( ma ma , ba ba , da da vb ) , 12 aydan itibaren kelimeler çikmaya baslar ( anne , baba, mama , dede vb ) , 18 aydan itibaren de cümle kurmaya baslar (anne gel , baba ver vb ). Bu gelisim dönemlerinin çok gerisinde kalan çocuklarin genel olarak konusma yönünden incelenmesi gereklidir. Zira gözden kaçirilacak bir durum çocugun iletisim sorununa ikincil olarak , normal zeka gelisimini , sosyal gelisimini kötü yönde etkileyecektir. Bu arada bazi çocuklar hiçbir problemi ( anatomik ve psikiyatrik ) olmadigi halde geç konusmaya baslamakta ve konusma geç olmaktadir. Ama anne babalara tavsiyemiz , belli bir dönem beklendikten sonra hala konusmayan çocuklar için gerekli incelemeleri saglamalari uygun olur.
    Konusmaya negatif etki eden , yani geç konusmaya neden olan yada istenen konusma seviyesini engelleyen durumlari belirtmek yerinde olur. Bunun en sik karsilasilan nedenleri arasinda zeka sorunlarini saymak yerinde olur , Zeka olarak yasitlarina göre geri olan çocuklar , yasitlarindan daha geç konusmaya baslayacaklardir.
    Isitme sorunu olan çocuklar dis dünyadan hiç bir ses isitmedikleri ve uyaran almadiklari için konusma sorunu onlarda da yogun bir sekilde olacaktir. Çocugun konusma mekanizmasinin ve yeteneginin gelismesi için dis dünyadan ses olarak uyari almasi , bunlari algilamasi , yorumlamasi , ayirt etmesi ve bunun sonucunda ona benzer sesleri çikartmasi süreci gereklidir. O nedenle konusmayan çocuklarda isitme yönünün incelenmesi uygun olur , özellikle sik olarak otitis media ( orta kulak infeksiyonu ) geçiren çocuklar için bu konuda dikkatli olunmalidir.
    Konusma ya negatif etki edecek diger bir durum ise çocugun görme sorunu olmasidir . Bu durum isitme sorunu kadar probleme yol açmasa da çocugun etrafinda olup biteneleri görmesi , nesneleri tanimasi , isimlerini ögrenmesi , diger çocuklara uyum saglamasi açisindan , görme özürünün olmasi ,konusma açisindan sorun olabilmektedir.
    Bir baska neden olarak sik havale ve epilepsi geçiren çocuklari örnek olark verebiliriz . Bazi çocuklar normal konusmaya basladiklari halde , hatta bazi cümleler kurmalarina karsin geçirdikleri havaleler ve epileptik nöbetler çocuklarin beynindeki isitme merkezi veya ilgili bölümlerde zarara yol açarak , konusma açisindan ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle anne babalarin çocuklarinin havale geçirmesini engellemeleri önemlidir. Bu durumu olan çocuklarda EEG (elektroensefalografi) çekilerek kolaylikla havale ye bagli sorunlar tespit edilebilir.
    Bir diger neden olarak kendi halinde olan , çok fazla uyari almayan çocuklarda , geç konusma ve iletisim sorunlari olabilmektedir. Çocugun dogdugu andan itibaren insanlar arasinda olmasi , onunla konusulmasi , sevilmesi , oyun oynanmasi onun gerekli çevresel uyarilari alarak konusmasini hizlandiracaktir. Diger yandan etrafinda fazla insan bulamayan , kendi halinde kalan çocuklarda bu gelisim geri olabilmektedir.
    Yukarida bahsedilen soruna paralel olarak özellikle 0-3 yasta izlenen TV ye (saatlerce müzik , reklam izleme ) bagli olarak çocuklarda dis dünyadan kopma , kendi halinde olma egilimi , insanlardan ve insanlar arasi iliskilerden uzaklasma , nesneler ile daha fazla ilgilenme , duygusal alisveristen vazgeçme , konusmama , yasitlari ile ilgilenmeme , seslenince bakmama gibi bir durumun oldugu bir psikiyatrik tablo gelisebilir. Buna bagli olarak çocuklarin konusmasi gelismez veya gelistikten sonra gerileyebilir. Bu durum geç farkedildigi zaman konusma sorununun yanisira bir çok sorunun eslik ettigi otistik özellikler gelisebilir . Anne babalarin bu kritik yasam evresinde ( 0-4 yas ) çok fazla TV izlettirmekten kaçinmalari yerinde olur.
    Ayrica düzenleme bozukluklari , yaygin gelisimsel gerilikler , kronik depresyon , çocukluk çagi psikozlari gibi bir çok hastalikta ve çok merkezi sinir sistemini tutan hastaliklarda konusma sorunlari yasanmaktadir.
    Çocugun konusma ve iletisim yönünde gelisimini hizlandirmak için yapilabilecekler.( yukarida bahsedilen hastaliklar ve bedensel sorunlar dislandiktan sonra )
    1- Çocuga sevgi ve huzur dolu bir aile ortami hazirlamak
    2- Çocuk ile ilgilenmek ve sevildigini hissettirmek
    3- Çocugun bedensel ihtiyaçlarina ( yemek , uyku , koruma vb ) cevap vermek
    4- Çocuk ile yasi ne olursa olsun sik sik konusmaya çalismak
    5- Yasina uygun bir sekilde onun ile oyun oynamak
    6- Çocuk ile birlikte vakit geçirmek
    7- Onun dengeli ve çesitli beslenmesini saglamak
    8- Onun kendi haline kalmasina izin vermemek
    9- Mümkün oldugunca yasitlari ile birlikte oyun oynamasini saglamak
    10- Insanlar arasinda sik sik bulundurmak
    11- Ona hikaye masal anlatmak , ninni söylemek
    12- Onun size gönderdigi konusma ve ses mesajlarina cevap vermek
    13- Bir nesneyi eline aldiginda onun ile ilgili ona bir seyler anlatmak ( çocuk 3- 4 aylik bir bebek olsa bile )
    14- TV karsisinda çok uzun süre kalmasini engellemek (0-4 yas )
    15- Onun ile konusurken ses tonunu iyi ayarlamak
    16- Onun isaret ile gösterdigi istekleri onunla konusarak yönlendirmek, anlatmasini saglamak (yasina uygun olarak)
    17- Onun fikirlerine deger vermek onun ile sik sik dertlesmek ( yasina uygun olarak )
    18- Onun kendine güvenini artirmak (bakiniz özgüveni artirma yollari )
    19- Onun sik sik sosyal ortamlarda bulunmasini saglamak
    20- Kalabalik içinde onun konusmasini tesvik etmek
    21- O konustugunda onu cesaretlendirmek , tesvik etmek
    22- Onun yasina uygun bir egitim almasini saglamak
    23- Günlük belli bir zaman ayirarak onun ile resimler üzerinde bol bol konusmak
    24- Ondan yasina uygun olarak hikaye , masal anlatmasini istemek

    25- Konusma zorluklari gördügünüzde onun dikkatini konusma zorluklari üzerine çekmemek
#30.12.2007 13:24 0 0 0
  • umut yakında konuşacak galiba durmadan konuşur gibi sesler çıkarıyor
#30.12.2007 13:49 0 0 0