Vejetaryen diyetlerin sağlık riskleri nelerdir
Son güncelleme: 10.01.2008 09:32
-
Vejetaryen diyetlerin çoğu dikkatli düzenlendiği takdirde besin ögeleri yönünden yeterlidir
Özellikle vejeteryan diyet az da olsa bazı hayvansal
besinleri içeriyorsa tüm besin ögelerini bu diyetle karşılamak
mümkündür. Süt, peynir ve veya yumurta yiyen vejeteryanlarda hiç
hayvansal besin yemeyenlere oranla besin ögesi yetersizliklerine çok az
rastlanır. Ancak veganlar, fruvitaryanlar ve zen makrobiyotik diyet
uygulayanlar protein, riboflavin, B12 vitamini, demir, kalsiyum ve
çinkoyu yeterince alamayabilirler.
RİSK GRUPLARI
B12 vitamini yetersizliği yönünden riskli gruplardan biridir. Bu
risk özellikle hayvansal besinleri hiç tüketmeyen veganlar için önem
taşımaktadır. Laktovejetaryenler süt ve türevlerinden,
laktoovovejetaryenler de bunlara ek olarak yumurtadan yeterli B12
vitamini almaktadırlar. Veganlarda genellikle serum total B12 vitamini
düzeyleri bir miktar düşük olmasına karşın beklenenin aksine klinik ve
biyokimyasal yetersizlik belirtilerine sık rastlanmaz. Bunun
nedenlerinden biri gelişmiş ülkelerdeki veganların düzenli olarak
vitamin B12 içeren multivitamin ilaçlarının kullanmalarıdır. Az
gelişmiş ülkelerde ise diyete kontamine olan bakteriler B12 vitamini
sentezleyerek alıma katkıda bulunmaktadırlar. Ayrıca vejetaryenlerde
B12 vitamininin enterohepatik dolaşımının daha etkin olduğu, ince
bağırsaklara safrayla ve besinlerden bakteri kontaminasyonu ile gelen
vitaminin geri emiliminin yüzde 100 e kadar ulaştığı bildirilmektedir.
Böylelikle yetersizliğin başlaması 20-30 yıla kadar uzamaktadır.
MİDE BOZUKLUKLARI
Vejetaryenlerde yetersizliği kolaylaştırabilecek en önemli
faktör mide veya pankreas bozukluklarıdır. Bu durumda yetersizlik 1-3
yıl gibi daha kısa sürede ortaya çıkabilir. Vejetaryen annelerin
bebeklerinde B12 vitamini yetersizliği görülebilir. Annenin sütündeki
vitamin miktarı da oldukça düşüktür. Bebekler ilk 4 ay normal iken daha
sonra uyuşukluk, hareketsizlik gibi yetersizlik belirtileri göstermeye
başlarlar. Gelişme geriliği görülebilir. Anneye kobalamin verilmesi,
sütün vitamin içeriğini de artırır. Bebeğe verilen kobalamin düzelme
sağlar. Vejetaryen yetişkin ve çocuklarda dengeli bir diyet tüketildiği
takdirde demir depoları bir miktar düşük olmasına karşın aşikar anemi
omnivorlardan (hem hayvansal hem bitkisel yiyenlerden) farklılık
göstermemektedir. Ancak Kanada ya göç etmiş laktoovovejetaryenlerde
demir yetersizliği anemisi rapor edilmiştir. Bunda mayalandırılmamış
tam buğday unundan yapılmış çapati, taninden zengin baharat ve çayların
çok tüketilmesinin rolü olduğu belirtilmiştir.
ÇAY-KAHVE TÜKETİMİ
Vejetaryenlerde hem olmayan demirin emilimini artıran C vitamini
kaynaklarının her öğünde ve yeterince alınması, emilimi azaltan çay
kahve vb. içeceklerin aralarda tüketilmesi ve çok fazla içilmemesi,
gebelikte ihtiyacın artması ve zayıflama diyetlerinde diyetle
alınabilen miktarın düşük olması nedeniyle demir preparatlarının
kullanılması, demir emilimini bozan antiasit gibi ilaçların kullanımına
dikkat edilmesi durumunda aynen omnivorlarda olduğu gibi demir
yetersizliği anemisinden korunmak mümkün olmaktadır.
- Vejetaryen diyetlerin sağlık riskleri nelerdir Konusuna Benzer Konular
- Sigaranin Vücuda Zararlari Nelerdir? 14.03.2004
- Erkeklere özel saglik tüyolari 01.07.2004
- Sağlık ve Tıp 03.03.2014
- Vejetaryen pizza 22.07.2004
- İslam Dininin Özelikleri Nelerdir? 24.12.2007
- Plastik Gıda Ambalajı 10.01.2008 09:32