Sosyal Fobi
Sosyal fobi kişinin sosyal ortamlarda belirgin sıkıntı duyması , buna bağlı o ortamlara girmek istememesi ve işlev kaybına uğraması ile karakterizedir. Sınıfta öğrenci söz almak istemez , tahtaya kalkınca veya söz alınca rezil olacağından yanlış yapacağından ve küçük düşeceğinden endişe eder . Aynı zamanda tahtaya kalkınca yüzü kızarır , kalbi hızla çarpmaya başlar , terleme olabilir . Hatta panik atağı benzeri bir durumda oluşabilir .Kişi bu kaygısını sınırlayamaz ve belirgin endişe duyar. Buna bağlı olarak özellikle toplu ortamlardaz uzak kalmaya çalışır. Arkadaş ve sosyal ilişkileri bozulabilir. Bu durumun saçma olduğunun kabul edilmesi ve gençler için en az altı aydır bu durumun bulunması şartı, klinik tanı koymak için gereklidir.
Sosyal fobiye genelde çekingen kişilik yapısı eşlik eder. Genelde sosyal fobi bulunan kişiler içe dönük yapıdadırlar. Kişide sosyal fobi olduğunda buna bağlı kaçınma davranışlarıda , tanımadık insanların olduğu yerler ve sosyal ortamlar için vardır.
Sosyal fobi tedavisi genelde ilaç tedavisi ile beraber davranış tedavisi ve psikoterapiyi içerir. Başka psikiyatrik rahatsızlıkların eşlik edip etmediği de araştırılmalıdır.
Özgül Fobi
Özgül fobide gencin belli bir şeye karşı örn: kapalı yerler , yükseklik , çeşitli hayvanlar , yükseklik , gök gürültüsü, kan , sağlık müdahaleleri ,fırtına ve tabiat olayları vb. fobisi gelişebilir. Bu durumda kişi korku duyduğu şey ile karşı karşıya gelmemek için belirgin bir çaba sarfeder . Bu durum gencin işlevselliğini belirgin bir biçimde bozar . Kişi o duruma maruz kalmamak için belirgin bir biçimde kaçınma davranışları gösterir. Hatta gençler bu durum ile karşılaştığı durumda panik atağı dahi oluşabilir.
Kişi bu korkularının anlamsız olduğunu kabul etmesine rağmen bu tür korkular devam eder. Bu durumun süresi en az altı ay kadar olmalıdır. Gelip geçici kaçınma davranışlarından ayırt etmek önemlidir.
Özgül fobide ki bu durum bazı psikiyatrik rahatsızlıklarda görülen durumlardan ayırt edilmelidir. O tür durumlarda da özgül fobi benzeri kaçınma davranışları olabilir (posttravmatik stres bozukluğu , obsesif kompulsif bozukluk gibi )
Gencin bu durumda tedavisi davranışçı tedaviler ile mümkün olabilir. Israr eden durumlarda ise ilaç tedavisi uygulanabilir. Tedavi beliren semptomların şiddetine göre belirlenir.