Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi - Açıköğretim

Son güncelleme: 02.04.2008 16:22
  • Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi açıköğretim fakültesi ders notları

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
    Osmanlıdevletinin kurduğu toprak düzeni ile elde
    ettiği kazanımlar:
    Köylünün yaşamıboyunca işleyebileceği toprağın
    sahibi olması
    Memuru olan sipahiye para ödemekten kurtulması.
    Sipahiden ve köylüden aldığıvergi ile hazineye gelir
    sağlaması
    Sipahiye yüklediği asker yetiştirme görevi ile güçlü
    bir orduya sahip olması
    İttihat ve Terakki'nin önde gelen ideloğu Ziya
    Gökalp'tir.
    İstanbul Hükümetinin Mustafa Kemal Paşa'ya
    9.ordu komutanıolarak yüklediği görevler:
    Yetki bölgesindeki huzurun sağlanıp sürekli
    kılınması
    Ordu ve halkın elinde bulunan silah ve cephanenin
    toplanması
    Toplanan silah ve cephanelerin güvenli depolarda
    korunma altına alınması
    Türklerin kurduğu direnme örgütlerinin ortadan
    kaldırılması.
    OsmanlıHükümeti'ne yardımcıolmak amacıaltında
    KuvayıMilliye birlikleri arasında uyum sağlamak ve
    bu milis güçlerine asker kazandırmak gibi önemli
    kararların alındığıyerel nitelikli kongre Nazilli
    Kongresidir.


    Sivas Kongresinin sonuçları:
    Yurttaki dağınık ve birbirinden habersiz direniş
    örgütlerinin tek çatıaltında toplanması
    Bağımsızlık düşüncesi ile bağdaşmayan manda
    isteklerinden vazgeçilmesi
    Damat Ferit Hükümeti'nin tutumuna karşıkesin
    cephe alınması
    Meclis-i Mebusan'ın toplanmasıiçin Padişah
    üzerinde baskıyapılmasına karar verilmesi
    Türk demokrasi yaşamına "muhalefet" kavramını
    yerleştiren parti İttihat ve Terakki Fırkası'dır.
    Ankara'nın Ulusal KurtuluşSavaşı'nın merkezi
    olarak seçilmesinin nedenleri:
    Ankara'yıziyaret eden Mustafa Kemal Paşa'nın
    halkın büyük coşkusu ile karşılanmışolması
    İstanbul'dan gelen demiryolunun Ankara'da sona
    ermesi ve ulaşım olanaklarının o dönem için oldukça
    iyi olması
    Şehrin Batıcephesine yakın olması
    Anadolu'nun orta yerinde bulunduğu için çarpışma
    alanlarına eşit uzaklıkta bulunması.
    İstanbul'un işgal edilmesinin sonuçları:
    İstanbul'da ve oradaki yönetimde gerçekten bir umut
    kalmadığının anlaşılması
    İstanbul'dan Ankara'ya doğru, ulusal kurtuluşu
    düşünen bir aydın göçünün başlaması
    Tek umut ışığının Mustafa Kemal ve çevresinden
    kaynaklandığının anlaşılması.
    Mustafa Kemal'in Meclisin toplanma yeriyle ilgili
    düşüncelerindeki haklılığın anlaşılması.


    Birinci Dönem TBMM meşruiyet kaynağınıUlustan
    almıştır.
    I.Dönem TBMM'nin özellikleri:
    Vekillerin, milletvekilleri arasından ve doğrudan
    doğruya TBMM tarafından seçilmesi
    Yürütme gücünün doğrudan doğruya TBMM içinde
    olması.
    Her vekilin kendisini seçen TBMM'ye karşısorumlu
    olması.
    Ordu ve kolordu komutanlarının milletvekili
    olabilmesi.
    Birinci TBMM'nin yurtta ve dünyada otoritesini
    yaymak ve yeni bir varlık olduğunu kanıtlamak
    amacıyla attığıadımlar:
    İstanbul Hükümeti ile her türlü ilişkisini kestiğini
    duyurması
    Hıyanet-i Vataniyye Kanununu çıkararak vatana
    ihanet suçu ve cezasının belirlenmesi.
    Dünyadaki parlamentolara bir yazıgönderilerek,
    yeni doğan siyasal varlığın tanınmasının istenmesi.
    Rusya'da yeni kurulan rejimin hükümeti ile ilişkiler
    kurulmasıiçin girişimlere başlanılması
    Yunanlıların İstanbul'u işgal edememesinin nedeni
    İstanbul'un Anlaşma Devletlerince 16 Mart 1920'de
    işgal edilmişolmasıdır.
    Sevr Antlaşmasıile ilgili bir değerlendirme
    yapıldığında şu sonuçlara ulaşılır:
    OsmanlıDevleti'nin İstanbul üzerindeki
    egemenliğinin sona erdiği.
    Ege Bölgesi'nin yönetiminin Yunanistan'ın eline


    geçtiği
    Güneydoğu Anadolu'nun bir bölümünün özerkleşip,
    Anlaşma Devletleri denetimi altına girdiği
    Azınlıkların Türklerden daha fazla haklara sahip
    olduğu
    22 Haziran 1920'de başlayan Yunan saldırısında
    Batıcephesinin açılmışolmasının
    TBMM'nin kuruluşunu ve amaçlarıbazıdevletlere
    bildirmesinin
    Ulusal ordunun kurulmasının
    TBMM'nin San Remo kararlarınıkabul
    etmeyeceğini belirtmesinin etkisi vardır.
    Gümrü BarışAnlaşmasının sonuçları:
    Ermenilerin Sevr Antlaşmasınıtanımayarak, bu
    anlaşma ile kendilerine verilmek istenen paydan
    vazgeçmesi.
    Ermeni sorunu denilen yapay konunun kapanmış
    olması.
    TBMM'nin devletler arasıalanda varlığının ilk kez
    kanıtlanması
    Uluslararasıbir anlaşmada Türklüğün ilk kez
    vurgulanmışolması
    I.İnönü Zaferinin sonuçları:
    TBMM Hükümeti'nin otoritesinin ve saygınlığının
    artması.
    Anlaşma Devletleri arasındaki çekişmelerinin açığa
    çıkması.
    Fransız ve İtalyanların Yeni Türk Devletini
    görüşülmesi gereken bir siyasal varlık olarak kabul
    etmeye başlaması.
    İngiliz kamuoyunda TBMM ile anlaşmak ve pazarlık


    etmek eğiliminin ortaya çıkması.
    Tekalif-i Milliye Emirlerinin kapsamı:
    Her ailenin orduya çamaşır, çorap ve çarık vermek
    zorunda olması.
    Teknik elemanların ordu hizmetine alınması.
    Halkın elindeki silah ve cephanelerin yetkililere
    teslim edilmesi.
    Öküz ve at arabalarının yüzde onunun ordu
    hizmetine verilmesi.
    Tarafların Mudanya Ateşkesi ile üzerinde
    anlaştıklarınoktalar:
    Doğu Trakya'nın ateşkesin imzalanmasından sonra
    on beşgün içinde boşaltılması.
    Meriç'in batısında güvenliği sağlamak amacıyla
    Anlaşma Devletlerince bir miktar asker
    bulundurulması.
    Barışsağlanıncaya kadar TBMM Hükümetinin sekiz
    bin jandarma erini Doğu Trakya'da tutabilmesi
    Doğu Trakya'da boşaltılan yerlerin ilk önce Anlaşma
    Devletlerinin temsilcilerine daha sonra da Türk
    memurlarına bırakılması
    TBMM Hükümeti'nin, Lozan'a gidecek olan
    Temsilciler Kurulu'na verdiği yönerge ile kesinlikle
    ödün verilmemesini istediği iki konu: Ermeni yurdu
    ve Kapitülasyonlar
    Lozan Antlaşmasının kapsamı:
    Kapitülasyonların her türlü sonuçlarıile birlikte
    kaldırılması.
    Azınlıkların Türk uyruklu sayılması.
    Devlet borçlarının ödenmesi üzerinde her türlü


    yabancıgözetim ve denetime son verilmesi.
    Musul sorununun ikili görüşmelere bırakılması.
    TBMM'ni olağanüstü yetkilere sahip bir meclis
    olmaktan çıkaran düzenleme 1924 Anayasasıdır.
    Yeni Türk Devletinin ilk siyasal partisi Cumhuriyet
    Halk Fırkasıdır.
    2.parti Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 3.parti
    Serbest Cumhuriyet Fırkasıdır.
    Türkiye Cumhuriyeti'nin 1950-1960 döneminin
    özellikleri:
    Bazıkesimleri memnun etmek amacıyla devrimden
    ödün verilmesi.
    Oy toplamak uğrunda gereksiz fabrikaların açılması.
    Hesapsız bir ithalat rejimi ile maddi sıkıntıların
    doğması.
    Anayasa dilinin değiştirilmesi.
    Montrö Sözleşmesinin hükümleri:
    Savaşta Türkiye tarafsız ise savaşanların savaş
    gemilerinin Boğazlardan geçememesi.
    Türkiye'nin, savaşa girerse ya da yakın bir savaş
    tehlikesi ile karşılaşmasıhalinde Boğazlarıdilediğine
    açıp kapatmada özgür olması.
    Boğazlarda Türkiye'nin savunma hakkının kesin
    olarak tanınması.
    Ticaret gemilerinin geçişlerinin serbest olması.
    Atatürk'ün, Türk Devrimi'ni gerçekleştirirken
    Ulusal Egemenliği en önde tutmasınısağlayan temel
    neden devrimin doğrudan doğruya ulusça
    yapıldığını, ulusun malıolduğunu vurgulamaktır.


    Atatürk ilkelerine esas olan inkılapların sağlam,
    tutarlıve kalıcıniteliklerde olmasının temel nedeni
    evrensel boyutlu ve tarihi gerçeklere dayanmasıdır.
    OsmanlıDevletinde ilk Eğitim Bakanlığı1847 yılında
    tanzimant devrinde kurulmuşve ilk Türk gazetesi
    çıkarılmıştır.
    Yeni Türk Devletinin ekonomik alandaki yenileşme
    çabaları: 1924 te işbankasının kurulması, 1 temmuz
    1926 da kabotaj hakkının tanınması, Teşvik-i Sanayi
    Kanununun 1926 da kabul edilmesi,Anadolu
    Demiryollarının satın alınması.
    Devletçi bir model, Türkiye Cumhuriyetinde 1929
    yılından sonra izlenen ekonomik politikayıen iyi
    tanımlar.
    1930 yılından sonra gerçekleştirilen inkılaplar:
    1934te kadınlara seçme ve seçilme hakkının
    verilmesi, 1933 te üniversite reformu, 5 Şubat 1937
    de anayasaya 6 Atatürk ilkesinin girmesi, 12 Nisan
    1931 de Türk Tarih Kurumunun kurulması.
    Aşar vergisinin kaldırılması, Cumhuriyet döneminde
    ekonomik alanda yapılan yeniliklerden biridir.
    Yeni Türk Devletinin yazıdevrimi yapmasıiçin
    gösterebileceği gerekçeler: Arap alfabesinin zor
    okunması, arap alfabesindeki ünlü sayısının Türkçe
    için yetersiz olması, Arap alfabesinin bazı
    ünsüzlerinin Türk dili için gereksiz olması, Arap
    alfabesinin Türkçenin ses ve kelime yapısına
    uymaması.


    Mustafa Kemal Paşanın dışpolitikada belirlediği
    hedefler: Osmanlıdevletinin uluslararasıvarlığının
    silinmesi, zafere erişince bir barışortamıkurup
    yaşatılması, uluslararasıalanda tek Türk varlığı
    olarak yeni devletin anılması, Yabancıdevletlerin
    yetkililerine Türk davasının anlatılmaya çalışılması.
    1930 yılındaki Serbest Fırka denemesinin başarıya
    ulaşamamasının ortaya çıkardığıtemel yurt gerçeği:
    Türk toplumunun henüz çok partili siyasal yaşama
    geçecek kültür düzeyine gelmediği.
    5 Haziran 1925 te Terakkiperver Cumhuriyet
    Fırkasının kapatılması, Meclisin Takriri Sükun
    Kanunuyla Hükümete verdiği yetkinin
    sonuçlarından biridir.
    Amerika CumhurbaşkanıWilsonun ortaya attığı
    ilkeler, 1.Dünya Savaşının sonuçlarında etkili
    olmuştur.
    1 Eylül 1939 da 2.Dünya Savaşının çıkmasında rol
    oynayan temel neden, 1938 yılından itibaren
    Almanyanın saldırgan siyasetinin artmasıdır.
    Cumhuriyetin ilanıyla yeni Türk Devletinde görülen
    gelişmelerden biri Güçler birliği ilkesinin kabul
    edilmesidir.
    Vatandaşegemenlik hakkınıbelli bir süre için
    kullanma yetkisini, seçtiği temsilcilerine bırakır ve
    temsilcilerin kabul ettiği bazıyasalar da halkoyuna
    sunulur. Bu yöntem yarıdoğrudan demokrasinin
    gereğidir.


    Atatürk'ün demokrasi tanımıve anlayışıile
    bağdaşanlar: Demokrasi fikirdir; bir kafa
    meselesidir. Herhalde bir mide meselesi değildir.
    Demokrasi bireysel olup, vatandaşın egemenliğe
    insan sıfatıyla katılmasıdır. Demokrasi maddi refah
    meselesi değildir. Demokrasi tüm bireylerin aynı
    siyasal haklara sahip olmasıdır.
    Millet olgusunun öğeleri: Din birliği, Tarih ve kültür
    birliği, Irk birliği, dil birliği
    1924 te halifelik kaldırıldıve tevhidi tedrisat kanunu
    kabul edildi. 1925 te tekke, zaviye ve türbeler
    kapatıldı. 1926 da Türk medeni kanunu kabul edildi.
    1928 de anayasadan laikliğe aykırıhükümler
    çıkarıldı. 1937 de 6 Atatürk İlkesi anayasaya alındı.
    Atatürkün devlet anlayışına göre TBMM'nin
    konumunu belirler: Ulusun doğrudan doğruya kendi
    iradesi ile kurduğu, ulusun altında, her zaman
    değiştirilebilen, ulusal iradenin aracıdır.
    Laik devletin en belirgin özelliklerinden biri, din ve
    vicdan özgürlüğünün sınırlarının genişolmasıdır.
    Laiklik ilkesini temel alan inkılaplar: Türk medeni
    kanununun kabulü, halifeliğin kaldırılması, tevhidi
    tedrisat kanununun kabulü, Şer'iyye bakanlığının
    kaldırılması.
    Türk inkılabının niteliklerinden biri yeniliklere açık
    olmasıdır.
    Tutsak ulusların bağımsızlık savaşıiçin
    yüreklenmesi, Türk devriminin dünyadaki


    etkilerinden biridir.
    Atatürk ilkelerinden Milliyetçilik ilkesi, diğerlerinin
    geliştirilmesinde ve sürdürülmesinde temel ilkedir.
    Türk inkılabınıkorumanın yolları: İnkılabıyapanlar
    ve yürütenlerce durmadan kökleştirilmesi, İnkılabın
    getirdiklerinin her kesime anlatılması, İnkılaba karşı
    olanların aydınlatılması, Rejimi korumak için sert
    tedbirlere başvurulması.
    Türkiye, 1952 yılında dünyada yerini almak için
    Kuzey Atlantik Paktına girmiştir. ( NATO'ya
    girmiştir. )
    İhtilal, inkılabın ön aşamasıdır.
    23 Aralık 1876 tarihli anayasanın özellikleri: Yargı
    güvenliğinin kesin olmaması. Yurttaşların siyasi
    parti kurma ve toplantıözgürlüklerinin olmaması.
    Anayasayıdeğiştirme ve kaldırma hakkının
    padişahta olması. Egemenliğin Osmanlıailesine ait
    olması.
    İttihat ve terakki cemiyetinin özellikleri: Türk
    kadınına bazıhaklar tanımanın yolunu açması.
    Özgürlük ve demokrasi isteği ile yola çıkıp parti
    diktatörlüğü kurması. Ulusal bir burjuvazi
    yaratmaya çalışması. Her türlü yeniliği Türkçülüğün
    ışığıaltında yapmak istemesi.
    Doğu illerinin temsilcilerinden oluşan bir kongrenin
    Erzurumda yapılmasının yararları: Erzurumda elde
    edilecek başarının Sivasta toplanmasıplanlanan
    kongreye büyük moral olacağıdüşüncesi. Erzurum


    ile birlikte önemli bazıDoğu illerinin henüz işgal
    edilmemişolması. Yurttaki tek derli toplu askeri
    gücün Erzurumda bulunmasıdolayısıyla burada
    bütün yurda örnek olacak bir örgütlenme modelinin
    kurulabilecek olması.Kongre sonucu oluşacak
    örgütün, Ermeni saldırılarıkarşısında savunma için
    15. kolorduya daha çabuk yardım sağlayabilecek
    olması.
    OsmanlıParlamentosunun hiçbir zaman doğrudan
    doğruya ulusun sahip olduğu bir egemenlik
    anlayışınıyansıtmamışolmasının temel nedeni
    egemenlik hakkının halka verilmemişolmasıdır.
    Sevr Antlaşmasıile ilgili değerlendirme yapıldığında
    ulaşılabilecek sonuçlar: Güneydoğu Anadolunun bir
    bölümünde Anlaşma Devletleri denetiminde yeni
    devletler kurulacağı. OsmanlıDevletinin İstanbul
    üzerindeki egemenliğinin sona erdiği. Ege Bölgesinin
    yönetiminin Yunanistanın eline geçtiği. Azınlıkların
    Türklerden daha fazla haklara sahip olduğu.
    23 Şubat 1921 tarihinde toplanan Londra
    Konferansından sonra ortaya çıkan durumlardan
    biri, TBMM Hükümetinin varlığının kabul
    edilmesidir.
    Lozan Antlaşmasıile İmroz, Bozcaada ve Tavşan
    Adasıdışındaki Ege adalarının geri alınamamasının
    nedeni, Ege adalarının Balkan savaşlarında yitirilmiş
    olmasıdır.
    1923 yılıEkim ayında ortaya çıkan hükümet
    bunalımının nedenlerinden biri hükümet üyelerinin


    tek tek meclisten seçilmesidir.
    Kültür gelişmesinde en önemli etken, toplumsal
    etkileşimin olmasıdır.
    BirleşmişMilletler Örgütünün kabul ettiği İnsan
    HaklarıEvrensel Bildirgesini tanıma konusunda
    çekimser kalan ülkeler: Sovyetler Birliği, Beyaz
    Rusya, Çekoslovakya, Yoguslavya, Ukrayna,
    Polonya, Suudi Arabistan, Güney Afrika. (8
    çekimser, 48 kabul)
    Mecellenin özellikleri: Kişilik, aile ve mirasla ilgili
    konularıiçermemesi. Eşya-kişi ilişkilerine çok az yer
    verilmesi. Daha çok borç ilişkilerini düzenlemiş
    olması. Hanefi hukukunun kurallarına göre
    düzenlenmişolması.
    1926 yılında çıkarılan Maarif TeşkilatıHakkında
    Kanunun temel amacıeğitim kurumlarının yeni bir
    düzene sokulmasıdır.
    Türk tarihinde planlıekonomi dönemi ilk kez 1934
    yılında başlamıştır.
    Atatürk'ün demokrasi ile ilgili düşünceleri:
    Demokrasi ekonomik bir geçim kaynağıdeğildir.
    Demokrasi siyasal özgürlüğü sağlayan bir sistemdir.
    Demokrasi vatandaşın egemenliğe katılmasıdır.
    Demokrasi bütün bireylerin aynıhaklara sahip
    olmasıdır.
    "Ulus" un niteliği üzerinde düşünen ilk Türk bilim
    adamıZiya Gökalp.


    Türk devrimini bir bütün olarak reddeden ikinci
    cumhuriyetçilerin özellikleri: Gayet iyi ve sağlam bir
    eğitim almışolmaları, Bugünkü oumsuzlukların
    nedeni olarak Mustafa Kemal'in kurduğu
    Cumhuriyeti göstermeleri, Kemalizm ile
    demokrasinin bağdaşmayacağınısavunmaları,
    Demokrasiden vazgeçilemeyeceğine inanmış
    olmaları.
    OsmanlıDevletinde bütün yurttaşlarıkapsayan bir
    ceza yasasının yapılacağınıdile getiren ilk belge
    Tanzimat Fermanıdır. 3-11-1839
    Siyasal partilerin kurulmasıdöneminin açılması.
    Meclisi Mebusanın yetkilerinin arttırılması.
    Hükümetin meclise karşısorumluluğunun kabul
    edilmesi. Padişahın yasama yetkisinin daraltılması.
    Türkiye'yi parlamenter sisteme taşıyan bu gelişmeler
    1909 Anayasa değişikliği ile olmuştur.
    Almanyanın, 1.Dünya savaşıöncesi OsmanlıDevleti
    üzerinde tam bir egemenlik kurarak gerçekleştirmek
    istediği amaçlar: Süveyşkanalınıdenetimleri altına
    alarak İngilterenin sömürgeleri ile bağlantısını
    kesmek. Padişahın halife kimliğinden yararlanarak
    ingiliz sömürgelerinde huzursuzluk çıkarmak. Fazla
    nüfusunu Anadoluya yerleştirerek bir alman kolonisi
    oluşturmak. OsmanlıDevletinden ekonomik
    ayrıcalıklar elde etmek.
    1.Dünya Savaşısonunda Almanya'nın içine düştüğü
    durumlar: Sanayisini ve ordusunu sınırlamak
    zorunda kalması. Ağır mali yükümlülükler altına
    girmesi. Toprak kaybetmesi. Cumhuriyetin ilan


    edilmesi.
    İstanbul Hükümeti tarafından asayişi sağlamak
    üzere Anadoluya gönderilen Mustafa Kemal
    Paşa'nın gerçek niyetini açığa çıkaran ilk ve en
    önemli gösterge Havza'dan Harbiye Nezaretine
    çektiği telgraftır.
    Sivas kongresi öncesinde Damat Ferit Paşanın
    kongreyi engellemek amacıyla uygulamaya koymak
    istediği taktiklerden biri Ege bölgesinde ilerleyen
    Yunanlılarla bir anlaşma yaparak makul bir çizgide
    durmalarınısağlamaktır.
    OsmanlıMeclis-i Mebusanının hiçbir zaman,
    doğrudan doğruya ulusun sahip olduğu bir
    egemenlik anlayışınıyansıtamamışolmasının temel
    nedeni Meclisin yetkilerini kısmak ve genişletmek
    hakkının kesin olarak padişahta olmasıdır.
    OsmanlıDevletinin siyasal yapısında ve birinci
    TBMM'nde güçler birliği ilkesi yürürlükte olmasına
    rağmen birbirinden oldukça farklıdır. Bu fark
    TBMM'nde egemenliğin halkta olmasından
    kaynaklanmıştır.
    Yunanlıların İstanbulu işgal edememesinin nedeni
    İstanbulun Anlaşma Devletlerince işgal edilmiş
    olmasıdır.
    Anlaşma devletleri birliklerinin, barışimzalanıncaya
    kadar İstanbul ve Boğazlarda varlıklarını
    sürdürecekleri koşulu Mudanya Ateşkes
    Antlaşmasının kapsamındadır.


    1923 yılıEkim ayında ortaya çıkan hükümet
    bunalımının nedenlerinden biri Hükümet üyelerinin
    tek tek meclisten seçilmesidir.
    1924 Anayasasının meclisin işleyişi ile ilgili olarak
    öngördüğü ilkeler: Hükümetin bir program
    hazırlayarak meclisten güvenoyu almak zorunda
    olması. Meclise hükümeti her zaman denetleme ve
    düşürme hakkıverilmişolması. Bakanların Meclis
    tarafından değil Başbakanca saptanması.
    Başbakanın Cumhurbaşkanınca atanması.
    İnönü döneminin eğitim konusundaki atılımlar: Yeni
    yükseköğretim kurumlarının açılması.Eğitimin halka
    yayılmasıçabasına ağırlık verilmesi.Teknik
    öğretimin temellerinin atılması. Batıve Doğu
    kültürünün önemli eserlerinin Türkçeye çevrilmesi.
    1.Dünya Savaşısonunda Avrupa'da oluşan genel
    siyasi durumlar: Alman sömürgelerinin İngiliz ve
    Fransızlar arasında bölüşülmesi. Tirollerin İtalyaya
    bağlanması. Çekoslovakya'nın kurulması.
    Polonya'ya Alman topraklarından büyük bir pay
    verilmesi.
    İnsanların kendi içlerine kapanıp yüzlerce yıl aynı
    değerleri saklamalarınıönleyen kültür öğesi Bilim ve
    sanattır.
    Sosyalistlerle sosyal demokrasiyi savunanlar
    arasında en belirgin fark yönetime geçme konusunda
    sosyalistlerin ihtilalciliği, sosyal demokratların
    halkın oyuna uymayıkabul etmesidir.
    Demokratik Hukuk Devletinin işleyebilmesi için


    yargıgücünün bağımsız olmasıgereklidir.
    Ulus egemenliğine dayanan Yeni Türk Devleti'nin
    yönetim şekli olarak cumhuriyeti benimsediği
    günlerde geleneksel Osmanlıkurumlarından Hilafet
    ayakta kalmıştır.
    1926 yılında çıkarılan Maarif TeşkilatıHakkında
    Kanun'un temel amacıeğitim kurumlarının yeni bir
    düzene sokulmasıdır.
    Türk tarihinde planlıekonomi dönemi ilk kez 1934
    yılında başlamıştır.
    OsmanlıDevletinde Rumi Takvim daha çok mali
    işlerde kullanılmıştır.
    Atatürk'ün demokrasi ile ilgili düşünceleri:
    Demokrasi ekonomik bir geçim kaynağıdeğildir.
    Demokrasi siyasal özgürlüğü sağlayan bir sistemdir.
    Demokrasi vatandaşın egemenliğe
    katılmasıdır.Demokrasi bütün bireylerin aynı
    haklara sahip olmasıdır.
    Atatürk'ün yaptığıulus tanımında yer alanlar:
    Beraber yaşama konusunda ortak bir arzuya sahip
    olmak. Zengin bir hatıra mirasına sahip olmak.
    Birlikte yaşama konusunda samimi olmak. Ortak
    mirasın korunmasıkonusunda müşterek iradeye
    sahip olmak.
    1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanununun
    laiklik için temel sayılabilecek maddesi Rüşt yaşına
    ulaşan çocuğun dinini seçmekte özgür olması.


    Türk Devrimini korumanın yolları: Devrime tepki
    gösterenlere karşılık verilmesi. Devrimin yapanlar ve
    yürütenlerce durmadan kökleştirilmesi. Devrimi
    korumak için gerektiğinde sert önlemlerin
    alınabilmesi. Devrimin getirdiklerinin tüm topluma
    anlatılması.
    OsmanlıParlamentosunun hiçbir zaman doğrudan
    doğruya ulusun sahip olduğu bir egemenlik
    anlayışınıyansıtmamışolmasının temel nedeni
    Egemenlik hakkının halka verilmemişolmasıdır.
    Ulusal ordunun kurulmasıaşamasında karşılaşılan
    para sıkıntısınıgidermek amacıyla TBMM
    Hükümeti tarafından başvurulan yollar: Halka yeni
    vergiler konması, Posta havalelerinin
    geciktirilmesi,Vergilerin oranlarının arttırılması,
    Bankalardaki paralara el konulması
    Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası"Parti dinsel
    düşüncelere ve inançlara saygılıdır." maddesini
    programına almakla "Türk toplumunun evrimsel
    gelişmeyi sağlayamadığıiçin devrime gittiğini"
    tarihsel ve toplumsal gerçeği kavrayamadığını
    göstermiştir.
    Hatay'ın Türkiye'ye katılmasınısağlayan gelişmeler:
    Fransa'nın Suriye'deki mandasınıbırakmak
    istemesi, İngiltere'nin Türkiye'den yana
    arabuluculuk görevini üstlenmesi, Uluslar
    Kurumunun denetiminde olan Hatay
    parlamentosunu oluşturacak seçimlerin Fransızlar
    tarafından yürütülememesi, Hatay parlamentosunda
    Türkiye ile birleşme kararının alınması.


    "Aydınlanma Döneminin getirdiği özgürlük anlayışı"
    Ulus Devlet kavramının ortaya çıkmasına neden
    olmuştur.
    Çoğunluğun her zaman haklıolduğu formülünü
    ortaya atarak yasaların ancak bu yolla
    yapılabileceğini söyleyen düşünür Rousseau'dur.
    Atatürk tarafından uygulamaya konulan temel
    iktisat politikaları: Anti-enflasyonist para-kredi
    politikası, Denk bütçe politikası, Planlıkalkınma
    politikası, Devalüasyonsuz dışekonomik ilişkiler
    politikası.
    Egemenliği kullananların, bu hakka seçime dayalı
    olarak sahip bulunduklarıdevlet biçimi
    Cumhuriyettir.
    Türk yurttaşlarına genişbir din ve vicdan özgürlüğü
    tanıyan ilk anayasa 1924 Anayasasıdır.
    Atatürk'çü Sistemi bir bütün olarak reddedenlerin
    1.grubu "Osmanlısistemine dönmek özleminde
    olanlar, 2.grubu iyi ve sağlam bir eğitim almış
    olanlardır.
    Türk siyasal bilincini geliştiren ve güçlendiren en
    önemli öğe "Egemenliğin ulusa ait olması" dır.
    Kabilelerin devlet düzenine geçmesini sağlayan
    etkenler: Aynıdili konuştuklarınıanlamaları, Ortak
    ekonomik çıkarlarının olduğunu görmeleri, Aynı
    inanca sahip olduklarınıanlamaları, Düşmanlarının
    ortak olduğunu anlamaları


    Halifeliğin kaldırılmasından sonra ortaya çıkan tepki
    çevrelerinin oluşturduğu gruplar: Devrim adımlarını
    benimseyen ancak bunların çerçevesini çizemeyerek
    iktidara geçmeye çalışanlar, Halifesiz bir
    Cumhuriyeti kabullenmekle birlikte daha ileriye
    gidilmesini istemeyenler, Cumhuriyeti kabul etmekle
    birlikte halifesiz bir toplum düşünemeyenler,
    Cumhuriyete ve Halifeliğin kaldırılmasına kesinlikle
    karşıolanlar.
    Ulus egemenliğine dayanan Yeni Türk Devleti'nin
    yönetim şekli olarak cumhuriyeti benimsediği
    günlerde, geleneksel Osmanlıkurumlarından Hilafet
    ayakta kalmıştır.
    Yeni Türkiye Devleti'ndeki bütün okulların Milli
    Eğitim Bakanlığına bağlanmasıTevhid-i Tedrisat
    Kanunu ile olmuştur.
    Aydınlanma düşüncesinin OsmanlıDevletine yavaş
    bir şekilde girmesinin nedenleri: Eğitim alanındaki
    gelişmelerin yetersiz olması, Geleneksel devlet
    düzeninin değişmeyeceğinin düşünülmesi, Devletin
    tanrısal nitelikte bulunduğu yargısının kesin olması,
    Devletin ekonomik açıdan durgunluk döneminde
    olması.
    Türkiye'nin devletçi bir ekonomik politika
    uygulamaya geçmesinin temel nedeni her çareye
    başvurulduğu halde sanayi işletmesi kuracak özel
    girişimcilerin ortaya çıkmamasıdır.
    Türk tarihinde siyasal özgürlükler uğrunda ilk
    mücadele Genç Osmanlılar tarafından verilmiştir.


    Siyasal partilerin kurulmasıdöneminin açılması,
    Meclisi Mebusanın yetkilerinin arttırılması,
    Hükümetin meclise karşısorumluluğunun kabul
    edilmesi, Padişahın yasama yetkisinin daraltılması,
    1909 Anayasa değişikliği ile olmuştur.
    İtalya'nın Birinci Dünya Savaşıbaşladığında taraf
    değiştirerek İtilaf Devletleri yanına geçmesinin
    doğurduğu sonuç Avusturya-Macaristan ordularının
    Kuzey İtalya'ya yayılmasıdolayısıyla cephelerin
    genişlemesidir.
    Ulusal bir bilincin doğmasıve başlatılan kurtuluş
    hareketinin ulusa mal edilmesi konusunda kesin
    karara varılmasıdüzenli ordunun kurulmasıyla
    olmuştur.
    Yurtseverler tarafından, İstanbul Hükümetine bağlı
    olarak yarıözerk bir siyasal kuruluşdüşüncesinin
    pekiştirildiği kongre Alaşehir Kongresidir.
    Avrupa'yıdemokratik değerlerin işlediği bir ülkeler
    topluluğu haline getirmek, insan haklarınıve
    özgürlüklerini el birliği ile korumak amacıyla
    kurulan uluslararasıörgüt Avrupa Konseyidir.
    Yurdun savunulmasıiçin bütün ulusal güçlerin
    toparlanması, OsmanlıDevletinin Uluslar
    Kurumuna alınmasının sağlanması, yurtdışına
    kurullar gönderilerek Türklerin uğradıkları
    haksızlıkların anlatılmasıgibi amaçları
    gerçekleştirmek isteyen kongre Milli Kongre'dir.
    İttihat ve Terakki Cemiyetinin özellikleri: Türk
    kadınına bazıhaklar tanımanın yolunu açması,


    Özgürlük ve demokrasi isteği ile yola çıkıp
    diktatörlüğü kurması, Ulusal bir burjuvazi
    yaratmaya çalışması, Her türlü yeniliği Türkçülüğün
    ışığıaltında yapmak istemesi.
    TBMM nin kuruculuk niteliği 1924 Anayasasıile
    sona ermiştir.
    Halkçılığın amaçları: Türk halkının kendi kendini
    yönetmesini sağlamak, Ulusal egemenlik esasına göre
    demokratik bir rejimi pekiştirmek, Halkın hakça eşit
    bir düzen içinde yaşamasınısağlamak, Toplumsal
    dayanışmayıve birliği sağlayarak insanlarımutlu
    kılmak.
    Atatürk ideolojisinin üzerinde kurulduğu iki üst ilke
    Akılcılık ve Ulusçuluktur.
    İtilaf Devletlerinin 16 Mart 1920 de İstanbul'u
    resmen işgal etmelerine neden olan en önemli olay
    son OsmanlıMebusan Meclisinde Misak-ıMillinin
    ilan edilmesidir.
    1876 OsmanlıAnayasasının varlığınıkesin olarak
    ortadan kaldıran olay 1 Kasım 1922 de Saltanatın
    kaldırılmasıdır.
    1950-60 dönemi iktidarlarının en belirgin özelliği
    "Türk Devrimini bir bütün oarak benimsememek"
    1-Türk Tarih ve Dil Kurumlarının çalışmaya
    başlaması
    2-Üniversite reformu
    3-Belediye seçimlerinde kadınlara seçme ve seçilme
    hakkının tanınması


    4-Din adamlarının kılıklarının düzenlenmesi
    Ayastefanos antlaşmasıile Kıbrıs adasının yönetimi
    İngilizlere bırakılmıştı.
    Türk tarihinde Sağlık Bakanlığıilk kez 1920 'de
    kuruldu.
    Türk halkına sendikalaşma olanağının verildiği,
    işçiye grev ve toplu sözleşme hakkının tanındığıilk
    anayasa 1961 anayasasıdır.
#02.04.2008 16:22 0 0 0