Avcılık

Son güncelleme: 17.09.2008 14:33

Garip07

Avcılık yapan kişilerin değişik ruhsal yapıda oldukları dikkati çekmektedir. Bazıları sakin, durgun, içine dönük, bazıları ise aksine hareketli, saldırgan, sözünü esirgemeyen kişilerdir. Hemen hepsi de hayvanları sevdiklerini ifade etmektedirler, öyle bir hayvan sevgisi ki öldüresiye...

Bir bölümü, avcılığı meslek olarak ve kazanç kaynağı olarak nitelerken, bir bölümü spor olarak görmektedir.

Bu çalışma, avcılık sporu adı altında bir hayvan öldürme eyleminde bulunan kimselerin kişilik özelliklerini tesbit etmek amacıyla yapılmıştır.

MATERYEL VE METOD

Bu amaçla, Eysenck Kişilik Envanteri'nin 'Etkinlik, Kendini İfade Etme, Kendini Beğenme (veya Yetersizlik Duygusu), Suçluluk Duygusu, Saldırganlık, Heyecan Arama, Seksüel Doyum Sağlama, Seksüel Serbestlik, Saldırgan Seks Davranışı' gibi dokuz boyutu uygulanmıştır. Ayrıca yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, avlanma nedeni, aile sorunu gibi özelliklerin tesbiti için bir anket formu düzenlenmiştir.

Çalışmaya tamamı yurdumuzun Trakya bölgesinde yerleşmiş erkek 200 avcı, deney grubu olarak, aynı bölgede oturan ve avcılarla ilgisi olmayan 50 erkek, kontrol grubu olarak alınmıştır.

Sonuçlar yüzde değerleri ile gösterilmiş ve x2- testi ile istetistik anlamlılığı belirtilmiştir.

BULGULAR

Avcıların kişilik özellikleri dışında bazı bireysel bilgileri elde etmek amacıyla hazırlanan anket formundan derlenen sonuçlara göre: Avcıların en küçüğü 20, en büyüğü 68 yaşındadır, yaş ortalaması 35'dir. Avcılık yapma süresi 1-43 yıl arasında olup ortalama 15 yıldır.

Eğitim düzeylerini gösteren tablodan anlaşılacağı üzere, deney grubu ile kontrol grubunun eğitim düzeyleri oranları hemen hemen birbirine yakındır (Tablo 1).

Deney grubunda bulunanların (avcıların) içinde evli olanlar % 81.5, bekarlar % 16, kontrol grubundakilerde ise evliler % 76, bekarlar % 20 oranındadır.

Avcıların büyük çoğunluğu (% 87) hayvanları sevdiğini, bir kısmı ise (% 13) sevmediğini ifade etmiştir. Böylece genelde avcılar hayvan seven insenler olarak görünmektedir.

Avcılara niçin avlandıkları değişik seçeneklerle (birden fazla seçenek gösterebilecek şekilde) sorulmuştur. Alınan cevaplar şöyledir.

Hobi olarak........................................................% 68.0
Heyecan yarattığı için..........................................% 36.5
Arkadaş zoruyla..................................................% 24.0
Kendimi güçlü hissediyorum.................................% 12.5
Aileden gelen meslek olarak.................................% 6.5
Kızınca başkasına kötülük yapmamak için ..............% 3.5

Aile içinde, eşler arasında veya büyükler ve çocuklarla ilgili bir sorun olup olmadığı da araştırılmış ve avcıların büyük çoğunluğu (% 88) bir sorun olmadığını bildirmiştir.

Araştırmanın asıl amacı olan avcıların kişilik özellikleri ile ilgili bulgular ise kontrol grubu ile karşılaştırabilecek şekilde ve incelenen 9 kişilik boyutu bir arada göstermiştir (Tablo 2).

n1=200 n2=50

TARTIŞMA

Avcıların kişilik özelliklerini tesbit etmek için Eysenck Kişilik Envanteri*n*in dokuz boyutu uygulanmıştır. Tablo 2'de bunlarla ilgili % ve p değerleri ile gösterilmiştir.

Avcıların büyük bölümü (% 84.5) etkinlik özelliği göstermediği anlaşılmaktadır. O halde bunlar 'hareketlilikten hoşlanmayan, çabuk yorulan, ağırkanlı insanlardır. Acele etmeden, rahat yaşarlar, serinkanlıdırlar, dostlukları dinlendiricidir'. Bu düşük etkinlik içe dönüklüğün bir özelliği olmaktadır. Sonuç anlamlıdır.

Kişinin her türlü heyecani duygusunu kolayca dışa vurması ile ilgili 'kendini ifade' boyutunda avcılarda kendisini ifade serbestliğinin baskın olduğu (%61) bulunmuştur. Bunlar 'üzüntü, öfke, korku, sevgi, nefret gibi duygularını, coşkularını açıkça dışa yansıtabilen' kişilerdir. Sonuç anlamlıdır.

Kişiliğin 'kendini beğenme' boyutunda avcılarda % 83.5 oranında kendini beğenmenin zıddı olarak 'yetersizlik' duygusu olduğu görülmüştür. Kontrol grubu ile kıyaslanınca, kontrol grubunda kendini beğenme oranı % 70 olduğu halde, deney grubunda (avcılarda) bu oran % 16.5 bulunmuştur. Bu durumda avcıların genelde 'başarısız insanlar olduklarına inanıp, kendileri hakkında olumlu düşüncelere sahip oldukları' sonucu çıkmaktadır. Sonuç anlamlıdır.

Avcılarda suçluluk duygusu ile ilgili olarak elde edilen oran oldukça yüksektir (%73.5). Bu durum bize avcıların 'sürekli olarak kendilerini suçlayan, aşağılayan, ahlak açısından davranışları hatalı olsun olmasın vicdan azabı çeken' kişiliğe sahip olduklarını gösterir.

Saldırganlık verilerine bakıldığında kontrol grubuna (% 14) göre avcılar daha agresiv, 8% 37) görünüyorlar. Avcılar arasında büyük çoğunluk (% 63) agresivite özelliği göstermiyor, aksine sakin oldukları dikkati çekiyor. 'Nazik, ne yapacakları belli olan, kişisel çatışmadan kaçan, fiziksel ya da dolaylı siddete tahammülü olamayan' bir kişiliğe sahiptirler. Sonuç anlamlıdır.

Heyecan arama (serüven arama) ile ilgili sonuçlar avcı grubunun (% 35.5) kontrol grubuna (%58.0) göre daha az serüven arayan kişilikte olduklarını göstermiştir. Avcıların çoğunluğu (% 64.5) serüvenden hoşlanmamaktadır. 'Yuvalarının güvenliğini ve alışılmış rahatlığını' tercih eden kişiliktedirler.

Avcıların bazı cinsel özellikleri de incelemeye dahil edilmiştir.

Cinsel hayatlarında 'doyum' içinde bulunanların oranı kontrol grubuna (% 58) göre avcılarda (% 33) azdır. Avcılar kendi aralarında değerlendirildiğinde, cinsel hayatlarında doyum içinde olmayan avcıların oranı %67'dir. Sonuç anlamlıdır.

Kişiler arası cinsel hayat anlayışında serbest düşünce veya tutuculuk hususunda alınan sonuçlar kontrol grubuna (% 16) göre avcıların (% 94) daha tutucu olduklarını göstermiştir. Avcılar kendi aralarında incelenince buna benzer bir sonuç çıkmaktadır: Avcıların büyük çoğunluğunun (% 94) tutucu olmalarına karşılık küçük bir miktarı % 6) bu konuda serbest düşünce ve anlayış içinde bulunmaktadır. Sonuç anlamlıdır.

Cinsel ilişkide saldırgan tutum gösterme konusunda ise, kontrol grubuna benzer bir sonuç çıkmıştır. Ancak kendi aralarında ele alındığında avcıların büyük çoğunluğunun (% 79.5) cinsel ilişkide saldırgan olmadığını belirlemek mümkün olmaktadır.

SONUÇ

Avcılık sporu adı altında hayvan öldüren kimselerin büyük bölümünde hayvan sevgisi dikkati çeken bir husustur. Büyük bir kısmı hobi olarak avcılık yapmaktadır, bazıları heyecan verdiği için avcılık yaptığını, bazıları bu şekilde kendisini güçlü hissettiğini ifade etmektedir. Çok az bir kısmı da başkasına zarar vermemek için, bir nevi emosyonel gerginliğini atmak için avcılık yaptığını belirtmektedir.

Kişilik özellikleri bakımından avcıların kontrol grubundan farklı yönleri saptanmıştır.

Avcılar genellikle sakin insanlardır. İntrovert bir yapıya sahiptirler. Heyecani duygularını çevresindekilere kolayca açabilen, rahatça söyleyebilen insanlardır. Bu onların samimi ve temiz bir iç dünyaları olduğunu gösterebilir. Büyük çoğunlukla yetersizlik duygusu içinde oldukları anlaşılmaktadır, kendileri hakkında olumlu düşünceler taşımamaktadırlar Ayrıca bunun tamamlayıcısı gibi bir kişilik boyutu olarak suçluluk duygusu da yüksek oranda bulunmuştur.

Bütün sakin görünümlerine, içe kapanık durumlarına rağmen, agresivite de baskın bir sonuç olarak ortaya çıkmıştır. O halde avcılarda Batent bir saldırganlık söz konusudur.

Daha az serüven arayan bir kişilik yapısı şeklinde belirlenen sonuç avcıların sakinlik-içe dönüklük özelliklerine uygunluk gösteren bir durumdur.

Cinsel hayatlarında avcıların doyum içinde olmadıkları, o halde cinsel doyum arayışı için de oldukları söylenebilir.

* İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı Çapa, İstanbul.
** İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi , Halk Sağlığı Anabilim Dalı Çapa, İstanbul
XXV. Ulusal Psikiyatri ve Nöroloji Bilimler Kongresi'nde (16_21 Ekim 1989, Mersin) poster olarak sunulmuştur.

* Eysenck Kişilik Envanteri ile ilgili bilgiler için bkz: KÖKNEL, Özcan, Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, Altın Kitaplar yayınevi, 1982, istanbul

#17.09.2008 14:33 0 0 0