Türk Edebiyatında İlkler

Son güncelleme: 11.10.2008 05:02

  • Türk Edebiyatında İlkler

    EDEBİYATIMIZDAKİ İLKELER
    *İlk yerli tiyatro eseri:Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
    *İlk yerli roman :Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
    *Batılı tekniği uygun ilk roman :Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
    *İlk çeviri roman :Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon'dan Telemak /1859
    *İlk köy romanı :Nabizade Nazım / Karabibik
    *İlk psikolojik roman:Mehmet Rauf / Eylül
    *İlk realist roman :Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
    *İlk resmi Türkçe gazete :Takvim -i Vakayi
    *İlk yarı gazete :Ceride-i Havadis
    *İlk tarihi roman :Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
    *İlk özel gazete :Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
    *İlk pastoral şir:A.Hamit Tarhan /Sahra
    *İlk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci :Şinasi
    *Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eşber veya Sardanapal
    *Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit/Nesteren
    *İlk bibliyografya:Keşfü'z Zünun /Katip Çelebi
    *İlk hikaye kitabı :A:Mithat /Letaif-i Rivayet
    *İlk Türkçe yazılan ilk kitap :Kutadgu Bilig
    *İlk siyasetname :Kutadgu Bilig
    *Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :Mehmet Emin Yurdakul
    *Dünya edebiyatındaki ilk modern roman :Cervantes/Don Kişot
    *İlk makale :Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
    *Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron
    *Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
    *Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / SARF-ı TÜRKİ
    » İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
    » İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
    » İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
    » İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
    » İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
    » Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
    » Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
    » İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
    » İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
    » Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
    » İlk seyahatname: Mir'atül Memalik / Seydi Ali Reis
    » İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
    » Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
    » Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
    » Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
    » Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf - ı Türki
    » İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
    » Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
    » Şarkıyı icat eden: Nedim
    » İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam
    » İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
    » İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
    » İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet'ül Hakayık
    » İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
    » Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
    » Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
    » Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
    » Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
    » Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
    » İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
    » İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
    » Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
    » İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
    » İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
    » İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
    » İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
    » İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
    » Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
    » Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
    » İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
    » İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
    » Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
    » İlk seyahatname: Mir'atül Memalik / Seydi Ali Reis
    » İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
    » Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
    » Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
    » Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
    » Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf - ı Türki
    » İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
    » Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
    » Şarkıyı icat eden: Nedim
    » İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam
    » İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
    » İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
    » İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet'ül Hakayık
    » İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
    » Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
    » Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
    » Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
    » Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
    » Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
    » İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
    » İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
    » Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi» İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
    » İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
    » İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
    » İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
    » İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
    » Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
    » Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
    » İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
    » İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
    » Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
    » İlk seyahatname: Mir'atül Memalik / Seydi Ali Reis
    » İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
    » Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
    » Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
    » Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
    » Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf - ı Türki
    » İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
    » Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
    » Şarkıyı icat eden: Nedim
    » İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam
    » İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
    » İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
    » İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet'ül Hakayık
    » İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
    » Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
    » Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
    » Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
    » Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
    » Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
    » İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
    » İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
    » Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
#11.10.2008 05:00 0 0 0

  • Edebiyatımızda Türlerinin İlki Olan Eserler ve Yazarları

    GAZETE
    *İlk Resmi Gazete-Takvim-i Vakayi'(1831-1922)
    *İlk yarı resmi Gazete-Ceride-i Havadis(1840)
    *İlk Özel Gazete-Tercüman-ı Ahval(1860-1866),Şinasi/Agah Efendi
    *İlk Dergi örneği-Mecmua-i Fünun(1861),Münif Paşa
    *İlk Mizah Dergisi-Diyojen(1869),Teodar Kasap/Namık Kemal
    *İlk Çocuk Gazetesi-Çocuklar İçin Mümeyyiz
    *İlk Çocuk Yayınımız-Eftal ve Mümeyyiz(1869)
    *İlk Edebiyat Dergimiz-Hazine-i Evrak(1881-1882),Mahmut Celalettin

    ROMAN
    *İlk Çeviri Roman-Telemak(Les Aventures De Telemaque) (Fenelon) (1859), Yusuf Kamil Paşa
    *Edebiyatımızda İlk Roman-Taaşşuk-ı Tal'at ve Fıtnat (1872) , Şemsettin Sami
    *İlk Edebi Roman-ntibah (Sergüzeşt-i Ali Bey) (1876) ,Namık Kemal
    *İlk Tarihi Roman-Cezmi (1880) ,Namık Kemal
    *İlk Köy Romanı-Karabibik(1891) ,Nabizade Nazım
    *İlk Realist Roman-Araba Sevdası (1896), Recaizade Mahmut Ekrem
    *İlk Psikolojik Roman Denemesi-Zehra (1896) , Nabizade Nazım
    *İlk Naturalist Roman-Zehra (1896) , Nabizade Nazım
    *İlk Modern(Çağdaş) Roman- Mai ve Siyah (1897) , Halit Ziya Uşaklıgil
    *Mektup Tarzında İlk Roman-Mutallaka(1898) , Hüseyin Rahmi Gürpınar
    *Batılı Tekniğe Uygun İlk Roman-Aşk-ı Memnu' (1900) , Halit Ziya Uşaklıgil
    *İlk Psikolojik Roman-Eylül (1901) ,Mehmet Rauf
    *Kurtuluş Savaşımızı Doğrudan İşleyen İlk Roman-Ateşten Gömlek(1923), Halide Edip Adıvar
    *İlk Yerli Çizgi Roman-Türk Kahramanı Köroğlu81953)
    *İlk Post-Modern RomanTutunamayanlar (1971), Oğuz Atay
    *İç Monolog Tarzıyla Yazlmış İlk Roman Bir Düğün Gecesi (1979), Adalet Ağaoğlu

    HİKAYE
    *İlk Hikaye Kitabı-Letaif-i Rivayet(1870-1895) , Ahmet Mithat Efendi
    *Yayınlanmış ilk Hikaye Kitabı
    *Batılı Anlamda İlk Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai
    *İlk Gerçekçi Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai


    TİYATRO
    *Batılı Anlamda İlk Tiyatro-Şair Evlenmesi (1859) ,Şinasi
    *Sahnelenen İlk Tiyatro-Vatan yahut Silistre (1873), Namık Kemal
    *Aruzla Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Eşber(1880) ,Abdülhak Hamit Tarhan
    *Heceyle Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Nesteren (1878), Abdülhak Hamit Tarhan
    *İlk Epik Tiyatro örneği-Keşanlı Ali Destanı (1964), Haldun Tnaer




    DİĞER DÜZ YAZI TÜRLERİ

    *İlk Türk Destanı-Alp Er Tunga Destanı, Saka Türkleri
    *Söylev Türündeki İlk Eser-Orhun(Göktürk) Abideleri (8.yy)
    *Türk Adının Geçtiği İlk Türkçe Metin-Orhun(Göktürk) Abideleri (8.yy)
    *İlk Müslüman Türk Destanı-Manas Destanı, Kırgızlar
    *İlk Türk Dünyası Ansiklopedisi-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
    *Türkçe Yazılan İlk Kitap-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
    *İlk Siyaset-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
    *İlk Pend-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
    *Türk Dilinin İlk Ansiklopedik Sözlüğü-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut
    *Türk Dilinin İlk Dil Bilgisi Kitabı-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut
    *İlk Anı Örneği-Babürname(Vakayi) (15.yy) , Babür Şah
    *İlk Fabl Örnaği-Harname (15.yy) , Şeyhi
    *İlk Şuara(Şairler )Tezkiresi-Mecalisü'n-Nefais(15.yy) ,Ali Şir Nevai
    *İlk Seyehat-name Örneği-Mir'atü'l-Memalik (16.yy/ 1557), Seydi Ali Reis
    *Anadolu Sahasındaki ilk Tezkire-Heşt Behişt (16.yy), Sehi Bey
    *İlk Gezi Yazısı Örneği-Seyahat-name (17.yy), Evliya Çelebi
    *İlk Bibliyografya-Keşfü'z Zünun (17.yy) ,Katip Çelebi
    *Matbaada Basılan ilk Kitabımız-Vankulu Lügati (1729), Vankulu Mehmet Efendi
    *Batılı Anlamda İlk Günlük-Seyahat Jurnali (1827) ,Direktör Ali Bey
    *İlk Makale-Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi (1860) , Şinasi
    *İlk Atasözleri Kitabı-Durub-ı Emsal-i Osmaniye (1863) ,Şinasi
    *İlk Edebiyat Ders Kitabı-Talim-i Edebiyat (1872) , Recaizade Mahmut Ekrem
    *İlk Eleştiri-Tahrib-i Harabat (1885),Namık Kemal
    *İlk Mülakat (Röportaj)-Rüya, Ziya Paşa
    *İlk Tarih ve Coğrafya Ansiklopedisi-Kamus'ül-A'lam(1889-1898)
    *İlk Türkçe Sözlük-Kamus-ı Türki (1899-1900) , Şemseddin Sami
    *Özdeyiş Örneklerini Veren İlk Eser-Lehçet'ül-Hakayık, Ali Bey


    ŞİİR

    *İlk Mesnevi-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
    *İlk Didaktik Şiir Örneği-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
    *Aruzla Yazılan İlk Eser-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
    *İlk Şiir Çevirisi-Tercüme-i Manzume(1859), Şinasi
    *İlk Antoloji-Harabat (1874) ,Ziya Paşa
    *İlk Köy Şiiri-Köylü Kızların Şarkısı, Muallim Naci
    *İlk Pastoral Şiir-Sahra (1879) ,Abdülhak Hamit Tarhan
    *İlk Mensur Şiir Örnekleri-Mensur Şiirler(1889), Halit Ziya uşaklıgil
    *İlk Kafiyesiz Şiir-Validem (1913) , Abdülhak Hamit Tarhan
    *İlk Çocuk Şiir Kitabı- Şermin (1914), Tevfik Fikret


    HAZIRLAYAN
    Isparta Milli Piyango Anadolu Lisesi Edebiyat Zümresi
#11.10.2008 05:01 0 0 0

  • Edebiyatımızda İlk'ler

    » İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
    » İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
    » Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
    » İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon'dan Telemak /1859
    » İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik
    » İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
    » İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
    » İlk resmi Türkçe gazete: Takvim -i Vakayi
    » İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis
    » İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
    » İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
    » İlk pastoral şir: A.Hamit Tarhan /Sahra
    » İlk şiir çevirisini yapan: Şinasi
    » İlk makaleyi yazan: Şinasi
    » Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi
    » Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit /Eşber veya Sardanapal
    » Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren
    » İlk bibliyografya: Keşfü'z Zünun /Katip Çelebi
    » İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
    » İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai
    » İlk tezkire: Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
    » İlk antolojisi: Ziya paşa /Harabat
    » İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
    » İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap

    » İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
    » İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
    » İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
    » İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
    » İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
    » Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
    » Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
    » İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
    » İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
    » Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
    » İlk seyahatname: Mir'atül Memalik / Seydi Ali Reis
    » İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
    » Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
    » Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
    » Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
    » Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf - ı Türki
    » İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
    » Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
    » Şarkıyı icat eden: Nedim
    » İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam
    » İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
    » İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
    » İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet'ül Hakayık
    » İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
    » Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
    » Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
    » Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
    » Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
    » Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
    » İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
    » İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
    » Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
    » İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
    » Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal
    » Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
    » İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım
    » Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
    » Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerlerin Gılgamış Destanı
    » Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
    » Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
    » Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: Ateşten Gömlek
    » İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: A.Vefik paşa
    » İlk divan şairi: Hoca Dehhani
    » Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay
    » En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu
    » İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin
    » Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
#11.10.2008 05:02 0 0 0