1. Ana Sayfa
  2. İslam
  3. Abdülmelik Eş-Şirazi

Abdülmelik Eş-Şirazi

Son güncelleme: 19.11.2008 08:27
eskitoprak eskitoprak foto
  • Abdülmelik Eş-Şirazi


    Hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamakta. 1155 yılında ve nisbesine göre de muhtemelen Şirazda doğup, 1204 yılından önce öldüğü sanılmaktadır.

    Şirazi, daha çok Helenistik Grek matematikçilerinin kitapları üzerinde çalışmış ve onları özetleyerek Arapçaya çevirmiştir. Ele geçen tek eseri Taşaffuhul-mahrutat (koni kesilmeleri), M.Ö. III. yüzyılın ikinci yarısında başlayan, elips ve hiperbol kelimelerini ilk defa ilim dilinde kullanan, İs*kenderiye ekolünün ünlü geometri bilgini Pergeli (Antalya civarındaki Pergaeus) Apolloniusun Konika (koniler) adlı eserinden yaptığı özlü kısaltma*dır. Şirazi Tasaffuhul-mahrukatatı, kendinden önce Konika üzerinde geniş bir inceleme yapmış olan Hilal b. Ebu Hilal el-Hımsi ile Sabit b.Kurrenin İlmü eşkali kutu i1-mahrütat adlı eserinden faydala*narak kaleme almıştır. Eser, Latinceye de tercüme edilerek, 1669 yılında Kilanda (Kiel) basılmıştır.

    Abdülmelik eş-Şirazinin bundan başka, Batlamyusun (Ptolemaeus) ün*lü Almagestini de Arapça olarak özetlediği bilinmektedir. Ancak bu eser ele geçmemiş olup, Kutbiddin eş-Şirazi tarafından, ondan faydalanı*larak Farsçaya yapılan ve Dürretüt-tac ligurretid-dibac adlı eserinin bir bölümünü teşkil eden Almagest tercümesi vasıtasıyla tanınmaktadır.

    Bugün sadece yarısı mevcut olan Konikanın, Şirazinin Tasaffuhul-mahrutatı ile diğer Müslüman matematikçilerin eserin aslından yaptıkları tercümelerle tamamlanabilmiş olması, bu eserlerin ilim tarihi açısından ta*şıdıkları önemi artırmaktadır.
#19.11.2008 08:27 0 0 0