Felçliler İn Yaşamlarında Kolaylıklar

Son güncelleme: 21.03.2009 13:54

  • Çağdaş şehirlerde ve toplum hayatında ulaşım çok önemli bir yer tutmaktadır. Hareketlenmek insanda doğal bir eğilimdir ama çağımızda insan dünya ölçeğinde, eski çağlarda olduğundan da daha fazla hareketlenmiştir. Aslında modern dünyada bazı meslekleri, işleri ve üretimleri insan evinden hiç çıkmadan da yürütebilir ; ama insan hareketliliğinin onun özünden gelen itici başka sebepleri vardır. Elbette özürlü insanlar da yer değiştirmek, bir yerlere ulaşmak, başka insanlarla buluşmak, bir faaliyet gerçekleştirmek istemektedirler.

    Şehirlerin ulaşılabilir ve yaşanabilir oluş resimlerindeki en büyük parçalardan biri şehirlerin ulaşım sistemleridir.

    Şehirlerin ulaşım sistemlerinin ve araçlarının, hangi insanlık durumlarında bulunurlarsa bulunsunlar, bütün insanlar için açık ve ulaşılabilir olmaları gerekir. Böylece özürlüler ve yaşlı insanlar daha bağımsız olabilirler, başkalarının yardımına daha az ihtiyaç duyarak yaşayabilirler. Modern şehrin ulaşım sistemlerinin ulaşılabilir, erişilebilir hâle getirilmesi devam eden ve yeni anlayışlarla zenginleşen bir süreçtir.


    Modern şehrin ulaşım sistemleri ve araçları, daha gelişmiş bir tasarım anlayışı ve yeni bilgilerle, çok büyük külfetler ve masraflar gerekmeden de genel olarak özürlülerin çoğunun taşınma ihtiyacına cevap verebilirler.

    Metro, tren ve tramvay uygun tasarımlarla özürlüler ve yaşlılar için daha sistemli ulaşım araçları durumuna getirilebilirler. Raylı taşımacılık çok zor olmayan düzenlemelerle, özürlü tarafından kullanılabilir ve "ulaşılabilir" hâle getirilebilir. Bunun için istasyonlarda asansörler, özürlü tuvaletleri, peronda bazı işaretlemeler ve seyyar rampalar ile vagonlarda bazı alan genişlikleri ve tutunma donanımları gerekmektedir.

    Metronun makineleşmişliğine karşı, belediye otobüsleri şehrin daha dost ve teklifsiz bir yüzüdür. İnsanı şehirden koparmadan hareketlendirir ve birtakım yeni sosyal dokunuşlar için kapılar açar. Yani soluğu insanın yüzünü dostça yalayacak bir modern şehirde belediye otobüslerinin ulaşılabilirliği belki metrodan bile önemlidir. Son yıllarda belediye otobüslerinin tasarımında bazı ülkelerde yeni anlayışlar ortaya çıkmıştır ve otobüsler şehirli için daha dost araçlar durumuna gelmeye başlamışlardır. Modern şehirlerin belediye otobüslerinde sağlamlar, sakatlar, yaşlılar, gençler ve çocuk arabası süren anneler hep birlikte taşınırlar. Belediye otobüsünün ortadaki sahanlığında iki tekerlekli sandalye veya iki çocuk arabası alacak genişlikte bir alan bulunmaktadır. Tekerlekli sandalyenin otobüse bindirilmesini sağlamak zor değildir. Önemli olan belki de yalnızca düşük döşemeli ve basamaksız otobüslerin tasarımlanmasıdır. Belediye otobüslerinin ulaşılabilir olmasında durakların tasarımının da büyük önemi vardır. Ama burada da bir zorluk söz konusu değildir. Yalnızca bilimsel bilginin yardımına ihtiyaç vardır. Günümüzde, İstanbul'daki belediye otobüsleri genel olarak yaşlı, sakat, çocuk ve kadın dostu tasarımlara sahip değillerdir. Denilebilir ki, İstanbul'daki hayatın zorluklarının en büyüklerinden biri otobüs ve durak tasarımlarının yanlışlığından gelmektedir. Aslında özürlülerin çok büyük bir sorunu olan ulaşımda, en kolay ve ucuz çözüm için belediye otobüslerinin daha modern ve doğru tasarımı iyi bir başlangıç olacaktır.

    Şehirlerimizdeki taksilerin yetersiz tasarımlara sahip oldukları özürlüler tarafından daha kolay fark edilmektedir. Bedensel özürlü kişiler taksilere binmekte zorluk çekmektedirler. Öte yandan katlanmış bir tekerlekli sandalye taksilerin çoğunun bagajına girmemektedir. Buradan da anlıyoruz ki, endüstri ürünleri tasarımcılarına özürlülerin ulaşım sistemlerinde daha rahat yer alabilmeleri için büyük görev düşmektedir.

    NESNE TASARIMI

    Günlük hayatlarında başkalarına daha az muhtaç olmak ve daha bağımsız kalabilmek için özürlüler ve yaşlılar birçok eşya, araç, gereç ve donanıma ihtiyaç duyuyorlar. Ya da hastahanelerde, rehabilitasyon merkezlerinde, yaşlı yurtlarında ; hasta, özürlü ve yaşlı insanların bakım, tedavi ve rehabilitasyonları için bazı cihazların geliştirilmesi gerekiyor. Bu kurumlarda çalışan sağlık personeli de bu insanların bakım ve tedavilerini daha kolay gerçekleştirebilmek için bazı modern araç, gereç, cihaz ve donanımlar kullanıyorlar.

    Özürlüler daha mutlu, daha bağımsız ve üretken olabilmek için birtakım desteklerden ve yardımcılardan faydalanmak zorundadırlar. Bunların elde edilişi ise bir tasarım sürecine bağlıdır.

    O hâlde tasarımcı özürlüler ve yaşlılar için yeni özgürlükler, yeni kolaylıklar inşa eden bir ustadır. Tasarımcı ; özürlüler ve yaşlılar için yaşanabilir şehirler, binalar, evler kurmada ; mekânlar hazırlamada, ulaşım sistemleri inşa etmede şehirci, mimar ve mühendisin vazgeçilmez tamamlayıcısıdır.

    YAZAN: YÜK. MİMAR ŞÜKRÜ SÜRMEN
    OMURİLİK FELÇLİLERİ DERNEĞİ
#21.03.2009 13:54 0 0 0