1. Ana Sayfa
  2. Coğrafya
  3. Gürpınar'ın Kurtuluşu - 1 Nisan

Gürpınar'ın Kurtuluşu - 1 Nisan

Son güncelleme: 27.03.2009 14:09
Şayeste Şayeste foto
  • Van gürpınarın kurtuluşu - gürpınarın kısa tarihçesi - van gürpınar tarihi - gürpınarın geçmişi

    noimage
    Hoşap Kalesi - Van - Gürpınar

    İlçe tarihinin Milattan önce 9. 5.yüzyıllar arasında Urartular dönemine kadar indiği yöredeki kalıntı ve buluntulardan anlaşılmaktadır. Nitekim Gürpınar'ın kuzeydoğusundaki Çavuştepe (Haikapert) Urartu devletinin önemli bir merkezi idi. Urartu Kralı II.Sardur burada bir kent kurmuş ve günümüze ulaşan tabletlerde de buradan Sardurihinili (Sardur) kenti olarak ismi geçmektedir.

    Ayrıca ilçe toprakları içerisindeki Giyimli (Hırkanıs) ve Yoldüştü (Nırkoğ) köylerindeki Asur yerleşim alanlarını kazılar ortaya çıkarmıştır. Bu bölgede hakim olan Asur devleti MÖ.VII.yüzyılda Kimmerlerle İskitlerin saldırılarına uğramış, MÖ.VI.yüzyılda Medler yöreye hakim olmuş ve Asur yerleşim alanları ortadan kalkmıştır.

    Daha sonra yöreye Persler, Büyük İskender'in Persleri yenmesinden sonra Makedonyalılar, ardından Seleukoslar burada hüküm sürmüştür. MÖ.III.yüzyılda Van ve yöresi kısa bir süre Ptolemaiosların eline geçmiş bunu MÖ.129'da Partlar, MÖ.I.yüzyılda Ermeni krallarından Dikran'ın egemenliği izlemiştir. Partlar ile Romalılar arasında Van yöresi zaman zaman el değiştirmiş, MS.III.yüzyılda Romalılar Sasanilerle yöre için savaşmışlardır. Roma'nın ikiye ayrılmasından sonra Bizans yönetiminde kalan yöre VII.yüzyılın ortalarında Arapların eline geçmiştir. IX.yüzyılda Saciler, X.yüzyılda Arap ve Ermeni çekişmelerine sahne olmuştur. Bu çekişmelerin ardından 1021'de Bizanslılar yeniden yöreye hakim olmuş ve Bizans'ın Vaspurakan Theması'nın sınırları içerisinde kalmıştır.

    Malazgirt Savaşı'ndan (1071) sonra Selçuklular yöreye hakim olmuş, 1100'de Sökmenler Van yöresini yönetimleri altına almışlardır. Bunun ardından Van yöresi 1205'te Gürcülerin saldırısına uğramış ve kısa bir süre de Eyyubiler buraya egemen olmuşlardır. Moğolların yağmalamasından sonra yöre yeniden Anadolu Selçuklularının, İlhanlıların ve Timur'un denetiminde kalmış, Hakkari beylerinden Karakoyunlu İzzeddin Şir Van ve çevresini yönetimi altına almıştır. Safevilerin bölgede etkin olmasından sonra Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Savaşı'nda Safevileri yenmesiyle Van ve yöresi Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bununla beraber Van ve yöresi Osmanlılar ile Safeviler arasında el değiştirmiştir. Amasya Antlaşması hükümlerine göre Osmanlı toprakları içerisinde kalan yöre, İranlıların saldırılarına uğramıştır. Osmanlılar ile İranlılar arasında 17 Mayıs 1639'da yapılan Kasr-ı Şirin Antlaşması hükümlerine göre de Osmanlıların İranlılar ile sınırı belirlenmiş, Van ve yöresi Osmanlı topraklarında kalmıştır.
    XVI.yüzyılda Osmanlıların önemli bir ticaret yeri olan Gürpınar'ın eski ismi Mamuretü'l Hamid idi. 19.yüzyıl sonlarında Van vilayetinin Hakkari sancağına bağlı bir kaza merkezi idi.

    Cumhuriyet döneminde 1935'te ilçe konumuna getirilmiştir. İlçe merkezi daha önce bugünkü Kırkgeçit bucak merkezinde bulunuyordu. 1954 yılında daha önce Kasrik ismi ile tanınan Kırgeçit'ten ilçe merkezi kaldırılara bugün Havasor isimleri ile tanınan şimdiki Gürpınar'a taşınmıştır. Gürpınar Belediyesi de 1954 yılında kurulmuştur. Gürpınar ismi de İsmet İnönü tarafından verilmiştir.
#27.03.2009 14:09 0 0 0