Akvaryumda hayatın kaynağı ışık

Son güncelleme: 26.05.2009 00:58
  • Akvaryumda hayatın kaynağı ışık - akvaryumda ışığın önemi







    Doğanın sonsuz ışık kaynağı olan Güneş kişisel sualtı dünyalarımız olan tanklarımızda yerini aydınlatma sistemlerine bırakıyor. İster tatlı ister tuzlu sistemlerimiz olsun yapmamız gereken en önemli uygulama tankımıza ve beslediğimiz canlıların doğal şartlarına en uygun ve mümkün olan en gerçekci ışıklandırma koşullarını biraz araştırma birazda teknolojiden faydalanarak kurmak ve kullanmak. Armatür ve ampul çeşitlerinin doğru seçiminden başlayarak gün ve gece için gereken ideal aydınlatma sürelerine sadık kalmaya düzenli bakım ve ampül değişikliklerini aksatmadan doğru zamanda değiştirmeye kadar giden uzun uğraşlarınızın sonucu seyretmekten büyük aaaif alacağınız sağlıklı bir ekosistem olacak. Bitkiler balıklar ve omurgasızların gelişiminde ve sağlıklı bir yaşam sürmesinde önemli rolü olan aydınlatma sistemleri son 10 yılda yaşanan teknolojik gelişmeler sayesinde kolay bulunabilir ve eskiye oranla daha ekonomik hale geldi. Bu sayede farklı ihtiyaçlarımız için uygun çözümler üretebilmek artık daha kolay.
    Temel aydınlatma gereksinimleri bir çok tank için genelde aynı olsa da tankınızın ölçüleri besleyeceğiniz balık türleri seçeceğiniz bitkiler tankınızda bulunan omurgasızların ışık ihtiyaçları ve benzeri bir çok parametreye bağlı olarak farklı materyaller ile farklı uygulamalar yapılmasını gerektiriyor. İhtiyacınıza uygun aydınlatma sistemine karar vermeden önce yazımızı okumak işinizi büyük ölçüde kolaylaştıracak.Işıkta Spektrum ve Yoğunluk

    Spektrum: Yağmurdan sonra çıkan gökkuşaklarını hatırlayın. Gün ışığı tüm renklerin karışımı sonucu beyaz olarak görünse de içinde ışığın sıcaklığı tabir edilen diğer renkleri de barındırır. Floresan ambalajları üzerinde yazan "soğuk beyaz" "sıcak beyaz" benzeri ibareler bize o ampulun yandığında spektrumunda hangi renklere ağarlık verdiğini anlatır. Ölçü birimi Kelvin (K) dir. Güneş ışınları öğle saatlerinde 5500 K gücündedir su yüzeyine ve hemen altında tüm spektrum değerleri ulaşır fakat su derinleştikçe karma renklerden oluşan spektrum farklı derinliklerde su tarafından filtre edilir ve önce ışık spektrumunun turuncu-kırmızı sonrasında yeşil kısmı yok olur. Suyun 15-20 metre ve sonraki derinliklerine ise sadece spektrumun mavi ağırlıklı bölümü ulaşabilir.
    Işık Yoğunluğu:
    Işığın kaynağı ve üzerine düştüğü yüzey üzerindeki değerler ölçülerek hesaplanır. Ölçü birimi Lux'dür. Örnek vermek gerekirse bulutsuz ve açık bir günde güneşin okyanus yüzeyindeki ışık yoğunluğu 120.000 lux civarındadır. Su derinleştikçe ve fiziksel kirlilik arttıkça derinlere ulaşan ışık yoğunluğu 20.000 lux e kadar düşer


    Hangi Tank - Ne tür Aydınlatma?

    Bitkili Tatlı Su Tankları:

    Bitkiler fotosenaaa için ışığa ihtiyaç duyar. Fotosenaaa sürecinin diğer iki bileşeni olan karbondioksit (CO2) ve mineraller-iz elementler yeterli olsa dahi uygun bir aydınlatma olmadan bitkiler yeterli performansı gösteremez. Bitkili bir tankta aydınlatmaya karar vermeden önce tank boyutlarınız ve seçeceğiniz bitki türlerinin ışık ihtiyaçlarını öğrenmeniz gerekir. 45-50 cm. yüksekliğinde bir tank için gün ışığı ampulleri ile birlikte kullanılabilecek 5500-7500 K aralığında spektrumunda kırmızı tonlara ağırlık veren özel bitki ampulleri kullanılabilir. Eğer 60 cm. den daha yüksek bir tankınız varsa standart floresanlar bitkilerinizin gelişimi için yeterli olmayacaktır özellikle köklere yakın yapraklar güçsüz ve cılız kalacak geniş yapraklı yüksek bitkiler daha kısa bitkilerin yeterli ışık almasını engelleyecektir. Bu durumda VHO (yüksek çıkış gücü) tabir edilen floresanlar veya :-):-):-):-)l halide armatürleri kullanmanız gerekecektir. Bu aydınlatma seçenekleri bitkileriniz için yeterli ışığı sağlamakla birlikte yüksek elektrik tüketimi ve ısı üretimi konularında sizi zorlayacaktır.Genellikle bu tip aydınlatma alternatifleri tercih edildiğinde su soğutucu (chiller) veya kapak içinde oluşan sıcak havayı uzaklaştırmak için fanlar gerekebilir.
    Sadece balık beslenen tanklar (FO):
    Tatlı veya tuzlu su tanklarında aydınlatma bitkiler veya omurgasız canlılar beslenmeyecekse balıklarınızın doğada bulunduğu bölgenin ışık şartlarına uygun bir aydınlatma olmasına dikkat etmeniz koşulu ile tamamen bütçenize ve göz zevkinize bağlıdır. Bu tip tanklarda aydınlatmanın ana amacı balıklarımızın parlak renklerini göstermek tankı izlemeyi aaaifli kılmak ve mutlaka bir zamanlayıcı priz (timer) ile ışığın açılıp kapanma saatlerini kontrol altına alarak balıklarınızı stresten uzak tutmaktır.
    Sadece Balık ve Canlı Kaya beslenen tanklar (FOWLR):
    İçerisinde omurgasızlara yer vermediğiniz fakat daha sağlıklı ve stabil su değerleri için üzerinde fotosentetik organizmaların yaşadığı ve biyolojik filtrasyona destek olan canlı kayalar kullandığınız tuzlu su tanklarında özel ampullere de ihtiyacınız olacak. Okyanusların 10-15 metre derinliğindeki su şartlarını simüle eden bu özel mavi (actinic) ampuller tropik güneş ışığı değerlerini simüle eden ampuller ile birlikte fotosentetik organizmaların gelişimlerini destekleyecek.
    Resif Tankları:
    Tropikal okyanuslarda 15 ila 40 metre derinlikte yer alan üzerleri çok çeşitli mercanlar ve omurgasız canlılar ile kaplı olan kayalıklar barındırdıkları mikroorganizmalar ile bir çok balık için sağlıklı ve güvenli bir yaşam alanı sunarlar. Tankınızda bu bölgeden bir kesiti simüle etmek istiyorsanız aydınlatma sağlıklı bir tank için dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri olacaktır. Bir çok mercan doğal resiflerde su yüzeyine yakın kesimlerinde ve güçlü bir ışık altında yaşar. Daha derinlerde yaşayan türler ise suyun filtre etkisi nedeni ile gün ışığının mavi ağırlıklı kısmı kullanarak yaşamlarını sürdürebilirler. Resif tankları daha çok su ile daha sağlıklı bir ekosistem oluşturulabildiğinden ve kullanılması gereken ekipman fazla olduğundan genellikle büyük ölçülü tanklar kullanılarak kurulur. Yükseliğin fazla olması ve içerisinde ışık ihtiyacı fazla olan türler barındırması sebebi ile çoğu zaman standart floresanlar ile kombine edilerek halide armatürlerinde kullanılmasını gerektirirler. halide armatürlerin yarattığı ısı omurgasızlar ve balıklar için tehlike oluşturduğundan genellikle su soğutucuların da sisteme eklenmesi gerekir. Halide lambaların bir dezavantajıda ürettikleri UV ışınlarıdır. Birçok üretici bunu engellemek için UV filtre edici özel muhafaza camlarını ürünlerinde kullanır. Suyun fazla ısınmasını engellemek ve UV ışınlarının doğrudan tanka ulaşmasını engellemek için halide armatürler tankın su yüzeyinden 30 cm. yukarıda kalacak şekilde konumlandırılmalıdır.


    Ay ışığı Simülasyonu:


    Tropikal balıklar 24 saatlik dilim içinde en çok aktif oldukları dilimlere göre gruplara ayrılırlar. Gündüzleri aktif olan balıklar "diurnal" geceleri aktif olan balıklar "nocturnal" olarak gruplandırılır. Uzunca bir zaman evlerimizde sadece günışığı sistemimiz açıkken izleyebildiğimiz tanklarımız teknolojik gelişmler sayesinde geceleride izlenebilir hale gelmiştir. Ayışığı simülasyonu sadece izleme zevkimiz için değil balıklar ve omurgasızlar içinde gereklidir. Bazı balıkların geceleri aktif olmasının sebebi fiziksel özellikleri ve türlerine özgü karakteristik yapılarıdır. Geceleri aktif olan balıklar diğer balıklara göre daha yavaş yüzücü olduklarından kendilerini koruyabilmek için gündüzleri kayalıklar arasında saklanır bazıları daha büyük gözlere sahip olduğundan parlak gün ışığından etkilenerek saklanır ve geceleri ortaya çıkar. Aynı zamanda mavi ağırlıklı ampuller kullanılarak yapılan ay ışığı aydınlatması omurgasızların gelişimine destek olur. Bitkiler fotosenaaa yapmasına benzer bir şekilde omurgasızlar da geceleri kendilerini onarma ve yenilenme sürecine girerler. Bu sayede gece olduğunda kapattığımız aydınlatma sistemimizin görmemize izin vermediği yepyeni bir yaşam biçimini de izleme şansı doğar. Doğada hayat 24 saat devam eder ve ay ışığı simülasyonu evimizdeki doğal sualtı yaşamını kesintisiz izlememize imkan verir.
#26.05.2009 00:58 0 0 0