Küresel ısınmayı zeki uydu izleyecek

Son güncelleme: 12.06.2005 14:21

hmask

Uydu gözlemlerinde rastlanan verilerde tutarsızlık, küresel ısınma karşıtları tarafından konuyla ilgili kesin bilgi elde edilemeyeceği şeklinde yorumlanıyor. Yeni geliştirilen bir uydu, veri şaşmalarını yüzde 90 ortadan kaldırabiliyor.

Küresel ısınma karşıtlarının en sık atıfta bulunduğu argüman, uydu gözlemlerinde ortaya çıkan veri muğlaklıkları. Karşıtlar, uydu verilerindeki tutarsızlıkları örnek göstererek küresel ısınmanın bilimsel olarak kesin göstergelerle kanıtlanamayacağını savunuyor. Ancak, bilim insanları uydu gözlemlerinin veri tespitinde tam kesin sonuç vermediğini biliyor ve buna çareler arıyor.

Uydu gözlemlerinde sıkça rastlanan veri şaşmaları, hassas sensörlerdeki oynamalardan kaynaklanıyor. Uydularda bulunan hassas sensörler, atmosferdeki sıcaklıktan ekinlere kadar birçok parametreyi ölçebilecek hassaslıkta cihazlar. Sensörler aynı zamanda, küresel ısınma gözlemlerinde Güneşten Dünyaya ulaşan radyasyonun ölçümünde kullanılıyor.

HATA PAYI YÜZDE 0.3

Ne var ki uydular fırlatılış esnasında şiddetli sarsıntı geçiriyorlar. Sensörlerin darbelere karşı oldukça hassas oldukları hatırlanacak olursa, fırlatıtılış sırasında darbe ve sarsıntıya maruz kaldıkları biliniyor. Uzmanlar, yörüngeye yeni giren bir uydunun hassasiyetini genellikle diğer uydulardan gelen verilere göre yeniden ayarlıyor. Haliyle yörüngedeki diğer uydular da kendi çaplarında benzer sansıntı ve darbeleri geçirmiş oluyor. Dolayısıyla uyduların fiziksel olarak karşılaştıkları zorluklar, elde ettikleri verilerde meydana gelen şaşmalara neden oluyor.

Bilim insanları uydu verilerindeki şaşmayı, ya da hata payını yüzde 0.3 olarak hesaplıyor. İlk bakışta yüzde 0.3lük bir ölçüm sapması cüzzi görünebilir. Ancak bu rakam, küresel ısınma tespitinde, 2 derecelik bir şaşmaya isabet ediyor. Söz konusu 2 derecelik şaşma ise, Dünyayı buzul çağıyla küresel ısınma arasında herhangi bir noktaya yerleştirecek kadar geniş bir aralık.

GERÇEK ORTAYA ÇIKACAK

Bilim insanları uydu gözlemlerinin kesinliğinin azamiye çıkarılması için, sensörleri uydu yörüngedeyken yeniden ayarlamayı öneriyor. Londra merkezli National Physical Laboratory uzmanı Nigel Fox, ölçüm şaşmalarını asgariye indireceğini öne sürdükleri Traceable Radiometry Underpinning Terrestrial and Helio Studies (TRUTHS) adlı yeni bir uydu tasarladı. Uydu, insansız olarak ölçümlerini kendi kendine ayarlayabilen bir sisteme sahip.

HATA PAYINI YÜZDE 90 İNDİRİYOR

TRUTHS Güneşten gelen ışığın farklı dalgaboylarını kendi filtre ederek bunu sensörlerinin ayarlanmasında kullanacak. Fox, TRUTHSun veri tespitinde hata payını 10da 1e indirdiğini öne sürüyor. TRUTHS, yörüngedeki diğer Dünya gözlem uydularının yeniden ayarlanmasında de temel alınabilecek. Nigel Fox ekibi uyduyu NASAya önerdi ve yanıt bekliyor.

Uydu gözlemlerinde meydana gelen ölçüm şaşmaları şimdiye dek küresel ısınma karşıtlarının elde yeterli kesinlikte bilgi olmadığı yönünde yorumlarına yaramıştı. TRUTHS uydusu bu yargıyı aşmayı hedefliyor.