Plevral effüzyon akciğerlerin su toplaması

Son güncelleme: 18.07.2009 10:31
  • Ciğerlerin Su Toplaması - Plebral Effüzyon - Akciğerlerin Su Toplaması hakkında

    Akciğer ve göğüs duvarı arasında kalan boşlukta en az 10-20 mL sıvı birkmesine denir. Bu bölgede sıvı birikmesinin iki ana sebebi vardır. Fazla miktarda sıvı salgılanması veya oluşan az miktardaki sıvının emilememesi sebep olur. Plevral effüzyon, akciğerde su toplanması şeklinde halk dilinde ifade edilir. Esas olarak akciğer hastalıklarından kaynaklanabilridği gibi, akciğer dışı organlardan veya bazı sistemik hastalıklar nedeni ile de oluşur.
    Patofizyoloji

    Göğüs duvarının iç yüzünü kaplayan zara parietal plevra denirken bu zarın devamında akciğerin dış yüzü kaplanır. Akciğerin dış yüzünü kaplayan kısma ise viseral plevra denir. Parietal plevra sinir ağına ve küçük deliklere sahiptir. Buradan iki zar arasında oluşan çok az miktardaki sıvı ve bazı maddeler emilir. Parietal ve viseral plevra arasındaki mesafe 10-24 µm kadardır.


    İki zar arasında 0.1-0.2 mL/kg renksiz, alkali bir sıvı vardır. İçerdiği protein miktarı 1.5 g/dL den azdır. Venöz sistem oluşan sıvının %90 ını, lenfatik siste ise %10 unu emer.

    Zarlar arası boşluğa sıvı üretilir ve bir yandan bu sıvı emilir. Sıvı miktarı bu dengeler arasında

    10-20 ml normalde geçmez. Göğüs duvarı harekteleri oluşan sıvının kan ve lenf yoluyla emilmesini kolaylaştırır.

    Zarlar arası boşlukta normalin üstünde biriken sıvıya plevral effüzyon denir. Effüzyon sıvısı, transuda ve eksuda olarak ikiye ayrılır. Eksuda sıvısında daha fazla protein içeriği olmaktadır. Enfeksiyöz sebepler daha çok eksudaya sebep olurlar. Kalp yetmezliği ve nefrozda ise eksuda formunda sıvı birikir.

    Epidemioloji-Sıklık
    Amerikada yılda bir milyon vaka bildirilmektedir. Diğer ülkerlerde 320 /100 000 oranında görülmektedir. Ensık sebepler:

    Konjestif kalp yetmezliği
    Kanserler (Akciğer kanseri, meme kanseri)
    Enfeksiyonlar (tüberküloz, diğer bakteriyal pnömoniler)
    Pulmoner emboli
    Yakınmalar

    Nefes darlığı-dispne
    Hafif, balgamsız öksürük
    Göğüs ağrısı
    Şiddetli, balgamlı ve kanlı purulan öksürük- Pnömonilerde ve endobronşiyal lezyonlarda
    Sürekli sabit göğüs ağrısı- bronkojenik karsinomun veya mezotelyomanın akciğer duvarına bulaştığını gösterir.
    Plöretik göğüs ağrısı- nefes alıp vermekele artan azalan ağrı- zar sürtünme ağrısı-pulmoner embolizm ve inflamatuar plevral olayları düşündürür.
    Ateş, kilo kaybı, sistemik toksisite belirtileri-Ampiyem düşündürür.
    Fizik Muayene bulguları

    300 ml den fazla sıvı birikmesinde

    Solunum seslerinde azalma
    Perküsyonda matite
    Azalmış taktil fremitus
    Plevral sürtünme sesi
    Egofoni (E nin A ya dönüşmesi)
    1000 ml den fazla sıvı birkmesinde

    Effüzyonun karşı tarafına mediastinal kayma,
    Etyoloji

    Transuda vasfında effüzyon sebepleri: transuda plasmanın bir ultrafiltratı şeklindedir.

    Konjestif kalp yetmezliği
    Siroz- hepatik hidrotoraks
    Atelektazi - malignansi veya pulmoner emboli nedenli olabilir.
    Hipoalbuminemi
    Nefrotik sendrom
    Peritoneal dializ
    Miksödem
    Konstriktif perikardit
    Eksuda vasfında effüzyonlar genelde inflamatuar sebebpli olurlar ve daha çok araştırma ihtiyacı vardır.

    Plevra veya akciğer iltihapları
    Plevral lenfatik drenaj sorunları
    Parapnömonik sebepler
    Kanserler(karsinom, lenfoma, mezotelyoma)
    Pulmoner embolizm
    Kollojen doku hastalıkları (romatoid artrit, lupus)
    Tüberküloz
    Asbestos maruziyeti
    Pankreatit
    Travma
    Postkardiyak sendrom
    Özofagus perforasyonu
    Radyasyon plevriti
    İlaça bağlı
    Şilotoraks
    Meigz sendromu
    Sarkoidoz
    Ayırıcı Tanı

    Kronik plevral kalınlaşma

    Malign mezotelyoma


    Tanı çalışmaları

    Torasentez:

    Güvenli bir işlem için yeterince sıvı olduğunda sıvıdan iğne ile örnek alınmalıdır. Buna torsentez denir. Kalp yetmezliği, viral plevritlerde, yakın zamanlı toraks ve abdominal cerrahi geçirenlerde gözlemsel takip de makuldur.

    Alınan sıvı:

    · Purulan sıvı ampiyem göstergesidir.

    · Kötü koku anaerobik enfeksiyonu gösterir.

    · Sütümsü bir sıvı lenfatik drenajın malign infiltrasyonla bozulduğu, travma veya cerrahi sonrası torasik duktus zedelenmesi düşünülür.

    · Kanlı görünümde hematokrit bakılmalıdır. Effüzyondaki hemeatokrit periferik kan hematokrit değerinin >%50 si ise hemotoraks denir ve tüp torakotostomi ile tedavi gerektirir.



    Alınan sıvının transuda mı yoksa eksudamı olduğu testlerle ayrılmaldır.

    Eksuda özellikleri:

    Effüzyon /serum protein oranı > 0,5 ise
    Effüzyon /serum LDH oranı > 0,6 ise
    Effuzyon LDH değeri normal plasma değerinin 2/3 den yüksek ise
    Değişik başka kriterlerde vardır

    Effuzyon LDH değeri normal plasma değerinin 0,45 den yüksek ise
    Effüzyon kolesterol seviyesi > 45 mg/dL
    Effuzyon protein seviyesi > 2,9 g/dL
    Değerler sınıra yakın olduğunda klinik değerlendirme ön plana alınmalıdır.

    Kalp yetmezliğine bağlı plevral effüzyonlarda tedavis esnasında diüretik kullanılırken yanlışlıkla bu değerler bakılarak eksuda tanısı alınabilir. Bu hastalarda N-terminal pro-brain natriuretic peptide (NT-proBNP) seviyesi >4000 ng/L ise bu sebebin kalp yetmezliği olduğunu göstrerir.

    Effüzyon sıvısında LDH > 1000 IU/L olması ampiyem, malign effüzyon, romatoid effüzyon ve plevral paragangliomalarını akla getirir.

    Effuzyonda bakılan glukoz seviyesi < 30 mg/dL ise romatoid plörezi veya ampiyem düşünülmelidir. Glukoz 30-50 mg/dL arası ise malign effüzyon, tüberküloz plöresi, özofagus rüptürü ve lupus plevriti düşünülür.

    Parapnomonik effzüyonlarda sıvı H değeri 7.1-7.2 arası olduğunda acil boşaltma tedavisi gerekir. Ph değeri 7.3 ise sistemik antibiyotiklerle tedavi yapılabilir.

    Eğer effüzyon sıvısı sonucu eksuda olarak kabul edilirse bu vakalardsa sıvı da hücre sayımı, gram boyaması, kültür ve sitolojik inceleme de yapılmaldır.

#18.07.2009 10:31 0 0 0