İSLAMA DÄ´VÄTİN GENİŞLÄNMÄSİ

Son güncelleme: 27.07.2009 15:08


  • Mövzular:



    Fäzilät yarışına dä'vät,

    Qureyşin Äbu Talibä şikayätläri,

    İlahi väzifäyä davam,

    Hz. Ömärin Müsälman olması,

    Kä'bädä açıq ibadät.



    a) Fäzilät yarışına dä'vät:

    Hz. Mähämmäd gözäl äxlaqı tamamlamaq üçün göndärilmiş bir Peyğämbärdir. Qurani-Kärim onun än yüksäk äxlaq sahibi olduğunu xäbär verir.

    noimage

    Şärqşünaslardan Villiam Muir Mähämmädin häyatı adlı äsärindä yazır:

    Hz. Mähämmäd haqqındakı bütün dediklärimiz bir nöqtä üzärindä toplanır. O da Onun säciyyäsinin yüksäkliyi, äxlaqının tämizliyidir. Bunlar elä fäzilätlärdir ki, o zamanın Mäkkäliläri arasında çox nadir idi.

    Doğrudan da Qureyş o zaman bir çox günahlara batmışdı. Äxlaqsızlıq bataqlıqlarında yuvarlanıb gedirdi. İçki, qumar, zina, säläm, qan davaları baş alıb gedirdi. İctimai xästäliklär äräblärin tämälini dağıdırdı. Müqäddäs saydıqları Kä'bänin ätrafında - Härämdä belä zövq vä säfa alämi yaradır, içki vä qumar mäclis-läri düzäldirdilär. Qureyşin ağsaqqalları üz qızardan davranışlardan çäkinmirdilär. Haşimilärin başçılarından sayılan Äbu Lähäb Kä'bädä çoxdan bäri mühafizä edilän qızıldan düzäldilmiş bir maral heykälini oğurlamış vä satıb yemişdi. Hz. Peyğämbär bunlara qarşı fäzilät mücadiläsi bayrağını qaldırdı. İslamiyyät bu cür pisliklärin hamısının qarşısını käsirdi. Onun üçün Qureyşlilär başlanğıcdan İslamiyyätä qarşı çıxdılar. Qurani-Kärim ayäläri nazil olaraq onların bu davranışlarını pislädi, onları şiddätlä qınadı. Onlar da düşmänçiliklärini artırdılar.



    b) Qureyşin Äbu Talibä şikayätläri:

    Qureyşin ağsaqqalları yaranmış väziyyätdän şikayät etmäk üçün, Äbu Talibin yanına gedäräk:

    Qardaşının oğlu bizim bütlärimizi pisläyir, atalarımız da, babalarımız da qäflätdä idi, -deyir. Ya Onu bu işdän çäkindir, ya da himayändän çıxart, -dedilär.

    Äbu Talib onları mülayim sözlärlä başından elädi. Aradan bir müddät keçincä, yenä Äbu Talibin yanına gäldilär.

    Biz artıq daha bunlara dözä bilmirik, nä olur olsun, ägär sän Onu himayändän çıxartmasan, säni dä ayaqlayarıq, -dedilär.

    Äbu Talib işin bu qädär çätin bir hal aldığını görüncä, Hz.Mähämmädä:

    Xalqın belä istäyir, deyäräk olanları söylämiş vä açıqdan-açığa säni himayä etmäyäcäyäm demämişdisä dä, sözünün ahängindän elä bir şey anlaşılmışdı.

    Bu sözlär Hz. Peyğämbärin yaralı qälbinä bärk toxunmuşdu:

    Män Allah täräfindän Haqq Dini täbliğä mä'muram, män Allah elçisiyäm; özümdän bir şey çıxartmıram, -demişdi. Bir älimä günäşi, o birinä dä ayı versälär, bu väzifädän ayrılmaram, cavabını verärkän gözläri dolmuşdu.

    Äbu Talib onu övladlarından çox sevirdi. Onun incimäsinä heç dözä bilmäzdi. Bu hala üzüldü vä özünü toplayaraq:

    Sän işinä bax, oğlum, män sağ olduqca onlar sänä toxuna bilmäzlär, deyä tä'minat vermişdi vä mäşhur bir qäsidäni söylämişdi.



    c) İlahi väzifäyä davam:

    Hz. Peyğämbär ilahi väzifäsinä davam etdi. Müsälman olanlar gündän-günä artırdı. Peyğämbärliyinin altıncı ilindä idi. Hz. Peyğämbär bir gün Safa täpäsindä oturarkän, Äbu Cähil oradan keçirdi. Ortada heç bir säbäb yoxkän Räsulu Äkrämä küfr etdi, ädäb vä tärbiyädän känar bu cür xırda häräkätlärdän uzaq olan Peyğämbärimiz ona cavab vermäyi belä lazım bilmä-di. Bunu bir qadın gördü. Hz. Peyğämbärin ämisi Hämzä o gün ovda imiş. Döndüyü zaman cahiliyyät adäti üzrä oxunu, yayını çiynindän çıxartmadan Kä'bäni dolanmağa getdi. Qadın o günkü hadisäni Hämzäyä söylädi. Hämzä hälä Müsälman olmamışdı. Ancaq qardaşı oğluna açıqca küfr edilmäsinä çox bärk hirsländi vä Qureyşin mäclisinä gedäräk Äbu Cähilä xitabän:

    Mänim qardaşımın oğlunu söyüb, Onu incidän sänsänmi? deyäräk yayı ilä Äbu Cähilin başına vurdu. Oradakılar Qureyşin ağsaqqalı Äbu Cähillä belä räftar edän Hämzäyä hücum çäkmäk istädilär. Ancaq belä bir işin sonunun haraya varacağını çox yaxşı bilän cinfikirli Äbu Cähil:

    Toxunmayın, Hämzänin haqqı var. Çünki män qardaşının oğlu haqqında pis sözlär söylädim, -dedi. Hämzä getdikdän sonra öz adamlarına dönäräk:

    Aman, ona ilişmäyin, acığa düşär, gedib Müsälman olar, onunla da Müsälmanların qüvväti artar, -dedi. Çünki Hämzä däyärli, igid bir adam idi, ölümdän belä qorxmazdı. Hz. Hämzä bu hadisädän sonra Müsälmanlığı qäbul etdi vä qardaşı oğlunun täräfinä keçdi.



    d) Hz. Ömärin Müsälman olması:

    Hz. Hämzänin Müsälman olmasından bir neçä gün keçmişdi. Qureyşlilär "Darun-Nedve" adlandırdıqları klublarında bir yığıncaq çağıraraq, väziyyäti gözdän keçirdilär. Hz. Hämzänin Müsälman olması onları tälaşa salmışdı. Müsälmanlar gündän-günä qüvvätlänirdi. Uzun söhbätlärdän sonra, Äbu Cähilin täklifi üzrä Hz. Mähämmädin vücudunu ortadan götürmäyi qärara aldılar. Bu qorxunc qärarı kim yerinä yetiräcäkdi? Bunu içärilärindä än cäsur olan Ömärä hävalä etdilär.

    Haydı Hättaboğlu, göräk nä edäcäksän, dedilär.

    Ömär o zaman 33 yaşında idi. Ailäsi Müsälmanlıq haqqında fikir sahibi idi. Yeznäsi Säid, bacısı Fatma Müsälman olmuşdular. Ömärin bunlardan xäbäri yox idi. Qılıncını qurşandı, Kä'bäni dolandıqdan sonra Safa täpäsinä yollandı. Müsälmanlar Darul-Erkam"da toplanmışdılar. Oraya gedib Hz. Mähämmädi öldürä-cäkdi. Ancaq son näticädä o, Mähämmädi öldürmäyä deyil, özü dä Müsälmanlara qoşulmağa gedirdi.

    Yolda Abdullahın oğlu Nuaymla rastlaşdı. Nuaym baxdı ki, Ömär qılıncını qurşanmış halda hiddätli-hiddätli gedir.

    Xeyir ola, Hättaboğlu, haraya belä, deyä soruşdu.

    O da:

    Äräblärin arasına düşmänçilik salan Mähämmädin vücudunu ortadan götürümäyä gediräm, -dedi.

    Nuaym:

    Vallah, çätin bir işä girişmisän, Mähämmädin qohum-äqräbası onun ätrafında pärvanä kimi dolaşır. Ona yol tapmaq çätindir. Tutaq ki, bir yol tapıb bu işi gördün. Elä bilirsän ki, Abdulmänaf oğulları säni äli-qolu açıq yer üzündä azad gäzmäyä qoyarlar?

    Ömär bu sözlärdän pärt oldu:

    Yoxsa, sän dä Mähämmädin täräfindäsän, elämi? deyä qäzäbländi.

    Nuaym:

    Ya Ömär, sän mändän äl çäk, ävvälcä öz ailänä bax, yeznän vä ämin oğlu Säidlä sänin bacın Fatma Müsälman oldular.

    Ömär buna heç inanmaq istämädi, ancaq üräyinä şübhä düşdü. Bacısının evinä gedäräk qapını döydü vä içäri soxuldu. İçäridäkilär tälaşa düşdülär. Ömärin İslama düşmän olduğunu bilirdilär. Ömär soruşdu:

    Oxuduğunuz nä idi?

    Yeznäsi:

    Bir şey yoxdur, -dedi.

    Ömär hiddätländi vä yeznäsinin yaxasından tutub onu yerä çırpdı. Araya bacısı girdi. Ömär onu da vurdu. Fäna bir halda canı ağrıyan Fatma qardaşı Ömärä belä dedi:

    Allahdan qorx, bir qadına qarşı elädiklärinä bax. Män vä ärim Müsälman olduq, başımızı kässän dä, bu yoldan dön-märik.

    Mänzärä tä'sirli idi. Ömär elädiyinä peşman oldu. Üräyindä bä'zi hislär baş qaldırdı.

    Ruhunun därinliklärindä bä'zi şeylärin çalxalandığını hiss etdi.

    Hälä o oxuduğunuz şeyi bir mänä verin, -dedi:

    Bacısı Qurandan cümläläri ona uzatdı. Ömär oxumağa başladı:

    noimage

    Göylärdä vä yerdä nä varsa, hamısı Allahı täsdiq edär. Äziz vä hakim olan odur. Göylärin vä yerlärin hakimiyyäti Onundur. Dirildib yaşadan, öldürän Odur. O, här şeyä qadirdir... (Hadid Suräsi, ayä 1-2).

    Ömär bu ayäläri dinlädi * vä därin bir düşüncäyä daldı. Qurani-Kärimin yüksäk ahängi, mä'nasının ucalığı onu sarmışdı. Allah kälamının tä'siri ruhuna işlämişdi. Bütpäräst Ömär yerinä, ortaya mö'min bir Ömär çıxırdı. Bacısından soruşdu:

    Bütün göylärin vä yerlärin hökmdarlığı, mädäniyyäti sizin inandığınız Allahındırmı?

    Bacısı täräddüdsüz cavab verdi:

    Bäli, ona heç şübhä yoxdur.

    Ömär utanaraq söyländi:

    Bizim inandığımız bütlärin isä, nä yazıq ki, heç bir şeyi yoxdur!

    Bu "yazıq" kälmäsi bütün bütlär aläminä atılmış bir daş idi. Ömärin qälbi artıq İslamiyyätä açıq idi.

    Hz. Peyğämbär: "Ya Räbb! Bu dini iki Ömärdän biri ilä qüvvätländir" deyä dua etmişdi. İki Ömärdän birincisi Hättab-oğlu Ömär, ikincisi isä Äbu Cähil (Amr İbni Hişam) idi. Duası da mähz Hz. Ömärä näsib olmuşdu. Ömär buna çox sevindi vä mäni Peyğämbärin yanına aparın, -dedi.

    O zaman Müsälmanlar Safa täpäsinin ätäyindä, Müsälmanlardan Äkrämin evindä toplanmışdılar. Ömäri oraya apardılar. Gözätçi Ömärin silaha qurşanmış bir halda gäldiyini görüncä, içäri xäbär apardı. İçäridäkilär Ömärin adını eşidincä tälaşa düşdülär. Yalnız Hz. Hämzä heç tövrünü pozmadı:

    - Qorxacaq nä var? Ägär yaxşılıq üçün gälmişsä, xoş gälib, säfa gätirib. Yox ägär deyilsä, onda gäläcäyi varsa, göräcäyi dä var, -dedi.

    Ömär içäri girincä, qohumlardan biri sağından, o biri dä solundan tutaraq, Hz. Peyğämbärin hüzuruna gätirdilär. Hz. Pey-ğämbär: "Onu särbäst buraxın", -dedi. Çünki Ömärin halı Ona mä'lum idi.

    Ömär Hz. Peyğämbärin önündä diz çökdü. O kobud Ömär indi quzu kimi sakit-sakit dururdu. Räsulu Äkräm mübaräk äliylä Ömärin çiynindän tutdu vä: "İmana gäl, Ömär" -dedi. O da sämimi bir qälblä kälimeyi-şähadätini söylädi. İslamı qäbul etdi. Orada olanlar buna çox sevindilär vä hamısı yüksäk säslä "Allahu Äkbär" deyäräk, Ömärin İslamı qäbulunu e'lan etdilär. Safa Täpäsindän yüksälän "Allahu Äkbär" sädası, Mäkkä üfüq-lärindä dalğalana-dalğalana ätrafa yayıldı. Ömär:

    Hamımız neçä näfärik, deyä soruşdu.

    Säninlä qırx näfär olduq, -dedilär.

    Elä isä niyä dururuq, gälin Kä'bäyä gedäk, -dedi.



    e) Kä'bädä açıq ibadät:

    Hz. Mähämmäd qabaqda, sağında Ömär, solunda Hämzä vä digär hörmätli yaxınları hamısı birlikdä Kä'bäyä yollandılar. "Darun-Nedve"de toplanmış bütpärästlär Ömärin geriyä qayıdacağını gözläyirdilär. Qarşıdan gälänläri görüncä:

    Ömär hamısını toplayaraq gätirir, -dedilär. Äbu Cähil cinfikirli bir adam olduğundan bu işdän şübhäländi:

    Mänim bu gälişdän heç xoşum gälmir, -dedi vä az sonra här şey mä'lum oldu; Hz. Ömärin Müsälman olduğu här täräfä yayıldı. Bütpärästlärin arasında böyük bir çaşqınlıq yarandı. Müsälmalar Härämi-Şärifdä säf-säf olub açıq namaz qıldılar. Beläcä İslamiyyät qüvvät qazandı vä özünü açıqdan-açığa tanıtdı.
    Hz. Hämzädän üç gün sonra, Hz. Ömärin İslamiyyäti qäbulu bütpärästläri tälaşa saldı. Müsälmanları qorxutmaq üçün, daha särt davranmağa başladılar. Müsälmanlar bu hücumdan qurtulmaq üçün, daha qorxusuz bir yer haqqında düşündülär. Hz. Peyğämbär Häbäşistana getmälärinä izin verdi.

    * Bä'zi rävayätlärdä Hz. Ömärin bacısının evindä Ta-Ha suräsinin ävvälini dinlädiyi söylänilir. Biz Hadid suräsindän ayäläri xatırlatdıq. Här ikisi doğrudur.



#27.07.2009 15:08 0 0 0