BÜTPÄRÄSTLÄRİN BOYKOT E´LANI

Son güncelleme: 27.07.2009 15:12
  • Mövzular:



    Müsälmanların mühasiräyä alınması,

    Sıxıntılı günlär,

    Boykot anlaşmasının aradan qaldırılması,

    İki böyük kädär: Hz. Xädicänin vä Äbu Talibin väfatları.



    a) Müsälmanların mühasiräyä alınması:

    Qureyşin hücumuna vä ängällärinä baxmayaraq, İslamiyyät gündän-günä yayılır vä qüvvätlänirdi. Hz. Ömär vä Hz. Hämzä kimi iki böyük qährämanın Müsälman olması Qureyşliläri çox düşündürürdü. Nähayät, Haşim oğullarına boykot e'lan edäräk, onları täklämäyi qärarlaşdırdılar. Qärara görä: Haşim oğulları ilä här cür münasibätläri käsäcäklär, qız alıb vermäyäcäklär, alış-veriş etmäyäcäklär, görüşüb danışmayacaqlar. Anlaşmanı imzalayıb, Kä'bänin divarından asdılar. Bununla ona müqäddäs bir mahiyyät vermäk istädilär. Bu anlaşmanı Mansur b. İkrime yazmışdır.



    b) Sıxıntılı günlär:

    Qureyşlilär bu qärarla Haşim oğullarını ac saxlayaraq öldürmäk istäyirdilär. Haşim oğulları üç il boykot altında yaşadılar. Çox sıxıntılı günlär keçirdilär. Gün olurdu ki, Müsälmanlar yemäyä bir şey tapmadıqlarından, ağac yarpaqlarını yemäk mäcburiyyätindä qalırdılar. Sad b. Ebi Vakkas bir gecä bir däri parçası tapmış, onu suda islatmış, sonra odda bişiräräk yemişdi. Uşaqların aclıqdan färyadları ätrafa yayılırdı. Üräk yandıran bu hal, bütpärästlärin märhämätsiz qälbinä zärrä qädär dä tä'sir etmirdi.

    Zaman keçdikcä bütpärästlär bundan da bir näticä ala bilmäyäcäklärini anlamağa başladılar. Bu insanlıqdan känar häräkätdän äl çäkmäyi düşünänlär dä oldu. Bir däfä Hz. Xädicänin qardaşı oğlu olan Hakim köläsi ilä ona bir az buğda yollamışdı. Yolda Äbu Cähil kölä ilä rastlaşdı. Äbu Cähil buğdanı kölänin älindän almaq istädi. Bütpärästlärdän Äbul-Buhteri işä qarışaraq:

    Xalasına bir az buğda aparan bir insana mane olmaq doğru deyil, -dedi.

    Äbu Lähäb öz qardaşlarının, qohum vä äqräbasının aclıqdan ölmäsini istäyirmiş kimi mühasirä halqasını daha da daraldırdı. Mäkkäyä yeyäcäk gätirän karvanları känarda qarşılayar vä Haşim oğullarına bir şey satmayın, satanda da baha deyin, ala bilmäsinlär, -deyirdi. Bu hal bisätin (Peyğämbärin missiyası) 7-ci ilindän 10-cu ilinä qädär üç il davam etdi. Ancaq bütpärästlär bundan da bir näticä ala bilmädilär. İslamiyyät ätrafa yayılmaqda davam etdi. Ukaz, Mecenne, Zülmäcaz kimi mäşhur yarmarkalara gälän xalq İslamiyyät haqqında bilgi alır vä Müsälman olurdu. Onun üçün Qureyş ağsaqqalları Müsäl-manlarla onları tämasa girmäyä qoymur, Quranı dinlämäyä mane olurdular. Bir däfä Välid b. Muqirenin başçılığı ilä bir yığıncaq keçiräräk gälän qäbilälärä Mähämmäd haqqında deyäcäklärini qärarlaşdırmış, bu mövzuda sözbirliyi etmişdilär. "Mähämmäd cadugärdir", deyäcäkdilär. Çünki kahin, yalançı, däli, sehrbaz dedikläri zaman, heç kimi inandıra bilmirdilär. "Söz cadugäri" deyincä, inandıracaqlarını düşünürdülär. Devs qäbiläsinin şairi olan Tufeyl bir däfä Mäkkäyä gäldi. Qureyşlilärin Mähämmäd haqqında ona söylämädikläri iftira qalmadı. Tufeyl deyir ki: "Mänä Mähämmäd haqqında elä qorxunc şeylär söy-lädilär, o qädär çox şeylär anlatdılar ki, onlara inandım vä Mähämmädi dinlämämäyi qärara aldım. Bir gün Kä'bädäydim. Orada Peyğämbärä täsadüf etdim. Quran oxuyurdu. Öz-özümä dedim ki: Män yaxşını vä pisi ayırd edä bilmäyäcäk bir adam deyiläm. Sözün gözälini pisindän seçmäyä gücü çatan, ağlı başında olan bir insan nä üçün onu dinlämäkdän qaçsın. Bir däfä dinläyäräm. Sözläri gözälsä qäbul edäräm, deyilsä çıxıb gedäräm, deyä düşündüm. Onu Quran oxuyarkän dinlädim. Xoşuma gäldi. Müsälman oldum."

    Tufeyl qäbiläsinin yanına qayıtdıqdan sonra, onları da başa saldı. Bir qismi Müsälman oldu. Beläcä qäbilälär arasında İslamiyyätin yayıldığını görürük.



    c) Boykot anlaşmasının aradan qaldırılması:

    Haşim oğulları Mäkkä ätrafında Şibi Äbu Talib deyilän vadidä üç il mühasirädä qaldılar. Ancaq äräblärä görä müqäddäs sayılan Eşhuru-Hurumda, yäni Mähärräm, Räcäb, Zilqä'dä vä Zilhäccä aylarında Müsälmanlara qarşı münasibätläri yumşaldı. Çünki bu aylarda här cür savaş, dava, täcavüz yasaq idi. Bä'zi adamlar bu mühasiränin aradan qaldırılması üçün, häräkätä gäldilär. Çünki bu zalım häräkät insanlıq duyğularına toxunmağa başlamışdı. Bunların başında Amr oğlu Hişam dururdu. Hişam bir gün Abdulmüttälibin qızı Atikenin oğlu Züheyrin yanına gäldi.

    Züheyr, dedi, sän yaxşı-yaxşı yeyirsän, geyinirsän, amma dayılarının halını heç düşünürsänmi? Onlar nälär çäkir bilirsän-mi? Ämin ediräm ki, Äbu Cähilin dayıları haqqında belä bir şeyä qärar verilsäydi, o, buna äsla razı olmazdı, deyäräk qäbilä heysiyyätinä toxundu.

    Züheyr:

    Täkbaşıma män nä edä biläräm? deyincä, Hişam:

    Män dä säninläyäm, ikinci män oluram, -dedi.

    Züheyr bu fikrini daha bir neçä näfärä dä dedi. Onlar da işbirliyi etmäyä hazır olduqlarını söylädilär. Sözü bir yerä qoyan beş adam Kä'bäyä gäldi. Züheyr orada toplananlara belä xitab etdi:

    Ey Mäkkälilär! Hamımız istädiyimiz kimi rahatlıq içindä yaşayırıq. Ancaq Haşim oğulları här şeydän mährumdur. Onların aclıqdan belä qırılmaları heç rävadırmı? And olsun ki, zalım anlaşma, bu öldürücü sähifä aradan qaldırılmayınca, män durmayacağam!

    Äbu Cähil bu işä qarşı durmaq istädisä dä, mane olmadı. Anlaşma aradan qaldırıldı. Boykot aradan götürüldü. Haşim oğulları Mäkkäyä, evlärinä qayıtdılar. Xalq arasına çıxdılar.



    d) İki böyük kädär: Hz. Xädicänin vä Äbu Talibin väfatları:

    Müsälmanlar mühasirädän qurtardılar. Bir az rahat näfäs aldılar. Boykotun aradan qalxmasından bir neçä ay sonra, Hz.Peyğämbär iki böyük kädärlä qarşılaşdı. Bir neçä gün ara ilä hamisi olan säksän yaşlı ämisi Äbu Talib ilä ona çox böyük täsälli olan zövcäsi Hz. Xädicä väfat etdi. Bu iki ölüm Hz.Peyğämbärä çox böyük hüzn vä kädär verdi. Buna görä hämin ilä "Hüzn ili = senetül-Hüzün" deyildi.

    Äbu Talib öldüyü zaman 80 yaşında idi. Onun ardınca Hz. Xädicä bu fani dünyadan köçdü. Xädicä sevgisiylä, incä qälbiylä, fädakarlığı ilä Hz. Peyğämbärin än böyük kömäyi vä hamisi idi. Hz. Peyğämbäri ilk täsdiq edän, än sıxıntılı zamanlarda ona täsälli verän o olmuşdur. Hz. Peyğämbär bu ilk xanımını candan sevärdi. Häzräti Aişä deyir ki:

    Hz. Xädicäni görmädiyim halda, Peyğäbärin digär zövcälärindän çox onu qısqanırdım. Hz. Peyğämbär onu daima xatırlayırdı. Hätta bir gün ondan bähs etdiyinä görä xoşagälmäz sözlär söylämişdim. O da: "Cänabi-Haqq mänim qälbimä onun sevgisini qoymuşdur" cavabını vermişdir.

    Bir gün Xädicänin bacısı Hale ziyarätä gälmişdi. Hüzura gälmäk üçün izin istädi. Säsi bacısı Xädicänin säsinä çox bänzädiyindän, Hz. Peyğämbär Xädicäni xatırlayaraq onu andı, Aişä:

    Ölän bir qadını bu qädär xatırlamağın nä mä'nası var? Cänabi-Haqq sänä daha yaxşı zövcälär verdi, demişdi.

    Hz. Peyğämbär Aişäyä bu cavabı vermişdi:

    Xeyr, sänin dediyin kimi deyil. Här käs mänä inanmadığı vaxt, mänä inanan o idi. Här käs bütpäräst ikän, o, Müsälmanlığı qäbul etdi. Mänim heç bir kömäkçim yox ikän, o, mänä kömäk elädi.

    Äbu Talibin vä Xädicänin ölümündän sonra, Qureyşin äzab vä äziyyäti daha da artdı. Bir gün Hz. Peyğämbär küçädän keçärkän, onu tanımaq istämäyänlärdän biri üstünä torpaq atdı. Peyğämbärimiz o halda evä girdikdän sonra, Fatma üräyi sızıldaya-sızıldaya onun üstünü-başını häm tämizläyir, häm dä ağlayırdı. Häyatda uşaqlarımızın için-için ağlaması qädär insanı üräkdän yaralayan bir şey yoxdur. Hälä qızlarımızın ağlamağını görmäk nä qädär üzüntülüdür! Mäs'um balaların gözlärindän axan yaşlar içimizdä bir alov olub, bizi üräkdän yandırır. Onların hıçqırıqları bizim ciyärlärimizi parçalayır. Az zaman öncä, anasını itirän Fatma babasının bu halına ağlayırdı.

    Hz. Peyğämbärin bütün atalıq hissläri cuşa gäldi. Ancaq älindän nä gälirdi. Här zamankı kimi bütün qälbiylä Allahına sığındı. Onun kömäyinä dayandı. Ağlayan qızının isti göz yaşlarını mübaräk äliylä siläräk:

    Ağlama mänim balam, uca Allah atanı qoruyacaq, -dedi. Vä o anda hamisi olan ämisi Äbu Talibi xatırladı.

    Äbu Talib ölüncäyä qädär Qureyşdän mänä kimsä toxuna bilmäzdi, -dedi.
#27.07.2009 15:12 0 0 0