Muhasebe Defterleri ve Tasdik Zamanları

Son güncelleme: 19.08.2009 10:15
  • Muhasebe Defterleri ve Tasdik Zamanları - Muhasebe defter Tasdiki - Muhasebe İşlemleri
    Tacirler TTK gereği; "her türlü borçlarından dolayı iflasa tabi oldukları gibi, kanun hükümlerine uygun olarak bir ticaret unvanı seçmeye ve kullanmaya, işletmelerini ticaret siciline kaydettirmeye ve ticari defterler tutmaya mecburdurlar"denmektedir. (TTK 70-73,76,78,80. m)

    Tutulması Zorunlu Defterler (Kanuni Defterler)

    I. Sınıf Tacirler (Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Tacirler)

    Yevmiye Defteri: Kayda geçirilmesi gereken işlemleri belgelerden alarak tarih sırasıyla ve maddeler halinde yazmak için kullanılan defterdir.Bir yevmiye maddesinde en az aşağıdakilerin bulunması gerekir.


    a) Yevmiye madde sıra numarası (Makine ile tutulan muhasebelerde mecburi değildir.)


    b) Tarih


    c) Borçlu hesap (Ana hesaplar kullanıldığı takdirde yardımcı hesabın adının yazılması zorunludur).


    d) Alacaklı hesap (Ana hesaplar kullanıldığı takdirde yardımcı hesabın adının yazılması zorunludur.)


    e) Tutar (Yardımcı hesaplara ait tutarlar, ilgili sütunda gösterilmek zorunludur)


    f) Her kaydın dayandığı belgelerin çeşidi, varsa tarih ve numaraları.


    g) Yevmiye defteri ciltli ve sayfaları birbirini takip eden sıra numaralı olmalıdır. Vergi kanunlarına göre hareketli yapraklı defter kullanılabilir.


    h) Yevmiye defterine geçirilecek kayıtlar haklı sebep olmaksızın, on günden fazla geciktirilemez.


    ı) Yevmiye defteri yeni senenin en geç Ocak ayı sonuna kadar notere gösterilip son kaydın altına noterce (Görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.



    Borçlu

    Defter-i

    Kebir Sayfa

    No
    Alacaklı

    Defter-i

    Kebir

    Sayfa No
    Yevmiye

    Madde Numarası
    -------------Tarih --------Borçlu Hesaplar

    Alacaklı Hesaplar

    Açıklama

    -------------- % -----------
    Yardımcı Hesap Tutarı
    Borçlu Hesap Tutarı
    Alacaklı Hesap Tutarı




    Defterikebir: Yevmiye defterine aktarılmış olan işlemlerin, sistemli olarak hesaplara dağıtılmasını ve gruplandırılmasını sağlayan defterdir. Defter i Kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki bilgileri içermesi gerekir:


    a) Tarih


    b) Yevmiye defteri madde numarası


    c) Tutar


    d) Ana hesaplarda yardımcı hesabın adı




    ......................... HESABI BORÇ
    ALACAK

    Tarih
    Yevmiye madde no
    Açıklama
    Borç Tutarı
    Tarih
    Yevmiye madde no
    Açıklama
    Alacak Tutarı

    Envanter defteri: İşletmenin açılış tarihinde ve takip eden her iş yılı sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kaydedildiği defterdir. Envanter ve bilançonun ilgili olduğu tarihe "bilanço günü" denir. İş yılı, altı aydan az, on iki aydan çok olamaz. Kanunda aksine hüküm olmadıkça, iş yılı sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların gelecek iş yılının ilk üç ayı içinde tamamlanmış olması lazımdır. Envanter defteri ciltli ve sayfaları birbirini takip eden sıra numaralı olur. II. Sınıf Tacirler (İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Tacirler)



    İşletme Hesabı Defteri: Ciltli ve sayfaları birbirini takip eden defterin, sol tarafını Gider, sağ tarafını Gelir kısmı oluşturur. teşkil eder. Gider kısmına; satınalınan mal, hizmet karşılığı ödenen paralar ve işletme ile ilgili diğer bütün giderler; gelir kısmına, mal satışları, hizmet karşılığı alınan paralar ve işletme faaliyetinden doğan diğer geler kaydeoilir. Gider ve gelir kayıtlarının en az aşağıdaki bilgileri içermesi zorunludur:

    a) Sıra numarası


    b) Kayıt tarihi


    c) İşlemin türü


    d) Tutar


    Her iş yılı sonunda bir "işletme hesabı özeti" çıkarılır. Buna aşağıdaki maddeler birer kalemde ayrı ayrı yazılır:


    GİDER KISMINA:


    a) Çıkarılan envantere göre dönem başındaki mal mevcudunun değeri


    b) Dönem içinde satınalınan malın tutarı


    c) Dönem içinde yapılan bütün masraflar.


    GELİR KISMINA:

    a) Dönem içinde satılan mal tutarı


    b) Dönem içinde hizmet karşılığı alınan paralar




    c) Çıkarılan envantere göre dönem sonundaki mal mevcudunun tutarı

    Karar Defteri:Ticaret şirketlerinde, genel kurul veya yönetim kurulu tarafından yapılan toplantılarda alınan kararlarla, toplantıda hazır bulunan üyelerin adları ve soyadları, toplantı günü ve görüşmelerde önem arz eden diğer bilgilerin aktarıldığı defterdir. Bu kararların altı şirket adına imzaya yetkili olanlar tarafından imzalanır.

    Defterlere Kayıt Düzeni:

    VUK'na göre;
    a) Defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur.


    b) Tutulması zorunlu fterler mürekkeple veya makina ile yazılır. Kopye kağıdı kullanılması ve ıstampa ve sair damga aletleriyle kopye konulması da uygundur.


    c) Bütün defterlerde hesaplar kapatılıncaya kadar toplamlar geçici olarak kurşun kalemi ile yapılabilir.


    d) Yanlış kayıtların düzeltilmesi:

    - Yevmiye detferi madelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kayıtları yoluyla (düzeltme kaydı) düzeltilebilir.


    - Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir.


    - Defterlere aktarılan bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmek yasaktır.


    e) Boş satır bırakılamaz


    f) Sayfalar yok edilemez


    g) Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz.


    h) Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz.


    ı) Tasdikli hareketli yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.


    i) Kayıt zamanı:İşlemler defterlere zamanında kaydedilir.


    - İşlemlerin işin hacmine ve gereğine uygun olarak muhasebenin düzen ve anlamını bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi uygun değildir.


    - Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan belgelere dayanarak yürüten kurumlarda, işlemlerin esas defterlere en geç 45 içinde aktarılması zorunludur.


    - Günlük kasa, günlük, parakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanç defterine işlemler günü gününe kaydedilir.


    Defterlerin Tasdıki

    Tasdike tabi defterler:
    1. Yevmiye ve envanter defterleri
    2. İşletme defteri
    3. Çiftçi işletme defteri
    4. İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri
    6. Nakliyat Vergisi defteri
    7. Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri
    8. Serbest meslek kazanç defteri
    9. Yukarıda yazılı olanların yerine kullanılacak olan defterler de tasdike tabi tutulur.



    Tasdik zamanı:
    Kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmek zorundadır:

    1. Ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda

    2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda

    3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce

    4. Vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde

    5. Tasdike tabi defterlerin dolması halinde veya diğer sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmak zorunda kalanlar bunları kullanmaya başlamadan önce

    6. Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tesbit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmek zorundadır.

    Tasdik Makamı
    7. Defterler, iş yerinin, iş yeri olmayanlar için ikametgahın bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini yerine getirmekle sorumlu olanlar, menkul kıymet ve kambiyo borsasındaki acentaları için borsa komiserliği tarafından tasdik olunur.

    Tasdik Şekli
    8. Noterlerin yapacağı tasdik şerhleri defterin ilk sayfasına yazılır ve aşağıdaki bilgileri içerir:

    1. Defter sahibinin:

    a) Gerçek kişilerde başta soyadı sonra adı (İşletmenin ünvanı da ayrıca eklenir).

    b) Tüzel kişilerde unvanı;

    2. İş adresi

    3. İş veya meslekin türü

    4. Defterin türü

    5. Defterin kaç sayfadan ibaret olduğu

    6. Defterin kullanılacağı hesap dönemi

    7. Defter sahibinin bağlı olduğu vergi dairesi

    8. Tasdik tarihi

    9. Tasdik numarası

    10.Tasdiki yapan makamın resmi mühür ve imzası.

    9. Defterler aşağıdaki şekilde tasdik olunur:

    a) Ciltli defterlerin tasdik esnasında sayfalarının sıra numarasiyle devam ettiğine bakılarak, bu sayfalar teker teker tasdik makamının resmi mühürü ile mühürlenir.

    b) Hareketli yapraklı yevmiye defteri kullanmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilen kuruluşlar bir yıl içinde kullanacaklarını tahmin ettikleri sayıda yaprağı yukardaki esaslara göre tasdik ettirirler. Tasdikli yapraklar bittiği takdirde, yeni yapraklar kullanılmadan evvel tasdik ettirilir. Bunların sayfa numaraları tasdikli yaprakların sayfa numaralarını takiben devam ettirilir. Tasdik makamı, ilave yaprakların sayısını ilk tasdik şerhinin altına kaydeder ve bu kaydı usulüne göre tasdik eder.

    c) Tasdik makamları tasdik ettikleri defterlere ait aşağıda yazılı açıklama tarih sırasiyle, üçer aylık bordrolara geçer ve bunları en geç bir ay içinde bulundukları yerin en büyük mal müdürlüğüne verirler:

    1. Tasdik numarası ve tarihi

    2. Defter sahibinin soyadı, adı (Veya unvanı)

    3. İşi veya mesleki

    4. Defterin türü

    5. Defterin hangi yıl için tasdik edildiği

    6. Defter sahibinin bağlı olduğu vergi dairesi.
#19.08.2009 10:15 0 0 0