Edebiyatta İfade Biçimleri

Son güncelleme: 05.10.2009 12:24
  • Sözlü İfade : Duygu, düşünce ve hayallerin söz ile ifade edilmesidir.
    Sözlü İfade Çeşitleri :
    1. Hazırlıklı konuşmalar
    a) Hazırlıklı kişisel konuşmalar: Nutuk, Tanıtım, Açılış ve takdim konuşmaları,konferans
    b) Hazırlıklı karşılıklı konuşmalar: Münazara, Forum, Tartışma, panel
    2. Hazırlıksız konuşmalar

    Yazılı İfade : Duygu, düşünce ve hayallerin yazı ile ifade edilmesidir.
    Yazılı ifade iki yolla gerçekleşir:
    1. NESİR( Düz yazı ) : Duygu, düşünce ve hayallerin dil kurallarına uyularak cümleler ve paragraflar halinde anlatılmasıdır. Bu şekilde oluşturulmuş eserler mensur eser denir. Nesir türünde eser veren sanatçılara nâsir,muharrir yazar denir. Roman,Öykü,Tiyatro; Makale, Deneme, Fıkra, Eleştiri, Sohbet; Anı, Gezi yazısı...
    Üslûp ( Biçem ) : Yazar veya şairlerin söyleyiş ve anlatış özelliklerine denir.
    İyi bir eserin özellikleri:
    Akıcılık :Yazıda düzgün,rahat ve pürüzsüz bir anlatım kullanılmasıdır.

    Açıklık : Söz ve yazının kapalı veya karmaşık değil açık seçik anlaşılır olmasıdır.
    Duruluk : Anlatımda cümleleri genişleten gereksiz sözcüklere, uzatmalara yer verilmemesidir.
    Yalınlık : Süzsüz, abartısız, oyunsuz, sade bir anlatım dilinşn kullanılmasıdır.

    2. NAZIM :Duygu düşünce ve hayallerin genellikle ölçülü, kafiyeli sözler halinde ve dil zevkine uygun olarak anlatılmasıdır. Vezinsiz ve kafiyesiz şiirler de vardır. Bunlara serbest nazım / şiir adı verilir.
    ŞİİR : Sanatsal bir değer taşıyan manzum eserlere "şiir" denir.
    MANZUME : Nazımla ortaya konmuş kısa eserler manzume denir.
    MANZUM ESER : Nazımla ortaya konmuş uzun eserlere manzum eser adı verilir.
    MISRA ( DİZE ): Şiirdeki / nazımdaki her satıra mısra denir.
    Mısra - ı âzâde ( bağımsız dize ), bir şiirin parçası olmayıp, tek başına yazıldığı durumlarda,en küçük nazım parçası olarak kabul edilir.
    Mısra - ı berceste, ister bir şiirin parçası olsun, isterse olmasın anlam bakımından ustaca söylenmiş mısralara denir.
    " İnsan âlemde hayâl ettiği müddetçe yaşar "

    NAZIM BİRİMİ : Manzumelerde anlam ve yapı bütünlüğü taşıyan en küçük parçaya denir.
    DÖRTLÜK : Halk edebiyatımızın dört mısradan oluşan nazım biçimidir
    BEYİT : Anlam bütünlüğü taşıyan iki mısra ile oluşturulan birimdir. Arap ve İran ( Fars ) edebiyatlarına özgüdür.
    KITA ( BENT ) : Anlam bütünlüğü taşıyan ikiden fazla mısra kümelerine bent ya da kıta denir. Bunlar üç mısralı, dört mısralı, beş mısralı, altı mısralıbirimler olarak karşımıza çıkar. Hepsi de Divan edebiyatında bir biçim adı ile anılır.

    NAZIM BİÇİMİ : Belirli bir kafiye düzeni örülmüş, ölçülü mısra kümelerine nazım biçimi denir.

    NAZIM TÜRÜ : Manzumenin işlediği konuya göre aldığı addır.

    KAFİYE ( UYAK ) : Mısra sonlarında ayrı anlamlı kelimelerdeki ses benzerliğine denir.

    ÖLÇÜ ( VEZİN ) : Mısralardaki hece sayısına ya da hecelerin açık / kapalı,uzun / kısa oluşuna dayanan ve nazımda dış ahengi sağlayan öğedir.
    HECE ÖLÇÜSÜ : Nazmı oluşturan dizelerdeki hecelerin sayısal eşitliğine dayanan ölçüdür. Eskiden parmak hesabı denirdi.Türk Edebiyatında en çok 7'li, 8'li ve 11'li ölçü kullanılmıştır.
    ARUZ ÖLÇÜSÜ : Nazmı oluşturan dizelerdeki hecelerin açıklık kapalılık, uzunluk kısalık özelliğine dayanan ölçüdür.Aruz ölçüsünün ilk örneklerine Yûsuf Has Hâcib'in Kutadgu Bilig'inde rastlıyoruz.Aruz ölçüsünde uzun ve kısa ölçüler, dizelerde hep aynı yerde bulunur.
#05.10.2009 12:24 0 0 0