1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Metan Nedir

Metan Nedir

Son güncelleme: 03.12.2009 08:22
Leyl-i Lal Leyl-i Lal foto
  • METAN NEDİR



    # (CH4), Hidrokarbonların alkanlar grubundan, dogada bol olarak bulunan renksiz, kokusuz gaz. Alkanların en basit üyesi olan metan dogal gazın başlıca bileşenidir ; ayrıca, kömür madenlerinde oluşan gruzi gazının bileşiminde bulundugu gibi su altındaki bitkisel madenlerin bakterilerle bozunması sonucu da ortaya çıkar.Metan, hava gazı üretimi amacıyla taş kömürünün havasız ortamda ısıtılarak bozundurulması ya da pis su atıklarının etkinleştirilmiş çamur işlemiyle arıtlması sırasındayan ürün olrak elde edilir.Havadan daha hafif bir gaz olan (özgül agırlıgı 0,554) ve sudu oldukça az miktarda çözünen metan havada kolaylıklayanarak kadrbondioksit ve subuharı verir. Saf metan -164,0 C' de kaynar, -182,5C' de erir. Genellikle çok kararlı madde olmasına karşın havadaki yüzde 5-14' lük karışımları şiddetle patlar (kömür madenleri, çöplüklerde bu olaya sıkça rastlanır).
    # En önemli metan kaynagı dogal gazdır. Dogal gazın yeterince bulunmadıgı yerlerde taş kömürünün havasız ortamda ısıtılarak bozundurulmasıyla ve büyük çöplüklerden elde edilir.


    Oluşumu:
    # Volta tarafından 1778' de bulunarak metan, çöpteki bazı organik maddelerin mayalanarak (bataklık gazı, dogal gaz) yada pirolizi ugrayarak bozunması sonucu oluşur.

    Çöpten elektrik üretimi başlıyor
    # Türkiye'nin kuraklıkla birlikte içine girdigi darbogaz uzmanları yeni çarelere yöneltiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, de bu dogrultuda yeni bir çalışma başlatacak. Çöp daglarının oluşturdugu metan gazı elektrik üretiminde kullanılacak.

    # ÇÖPLERE DÜZENLİ DEPOLAR
    Bir zamanlar vahşi depolama alanı adı verilen açık alanlarda toplanan çöpler yaklaşık iki yıldır yürütülen çalışmalarla düzenli depolama alanlarına aktarılıyor.
    Avrupa yakasında Kemerburgaz'a, Anadolu yakasında Şile'ye kurulan iki adet düzenli depolama tesisi, İstanbul çöplerinin toplandıgı iki merkez haline getirildi. Ayrıca Kemerburgaz'da kurulan ve hastane atıklarının toplanıp yakılarak bertaraf edildigi modern bir tesis kuruldu.

    # İKİ ÇÖP SANTRALİ DAHA KURULACAK
    Kemerburgaz'daki tesisin aynısı düzenli depolama alanlarında da kurulacak. Şu anda Avrupa ve Anadolu Yakası'ndaki düzenli çöp depolama alanlarında gerekli fizibilite çalışmalarının tamamlandıgını belirten Öztürk konuyla ilgili olarak şunları söyledi "Anadolu Yakası'nda Şile'ye baglı Kömürcüoda'da ve Avrupa Yakası'nda Kemerburgaz'a baglı Odayeri'nde iki tane düzenli çöp depolama alanımız var. Bu alanlarda da elektrik üretimine önümüzdeki yıl geçmeyi hedefliyoruz. Buralara kurulacak tesislerin inşaatı bu yıl başlayacak. Gerektiginde metan gazını topladıgımız boruların yerleri degiştirilebilecek bir mobil enerji üretim tesisi kurulacak"
    Yapılan bu çalışma Türkiye'nin son dönemdeki enerji sorununa ve çok uzun yıllardır mücadele ettigi çöp sorununa farklı bir çözüm buluyor. Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmasıyla bir öncülük görevi üstlendigini belirterek, özel sektörün de bu konuda çalışma yapması gerektigini vurguluyor.


    # E V S E L K A T I A T I K L A R:

    # İlkel bir şekilde depolanan çöpler, bünyesinde oluşan metan gazı ve döküldügü yerlerin arazi yapısının uygu olmayışı sebebiyle yanma, kayma ve patlamalra sebep olamktadır. Hatırlanacagı gibi 1993 yılı Nisan ayında İstanbul Ümraniye Hekimbaşı çöplügündeki kayma ve patlama yüzünden 27 kişi ölmüş, 12 kişi kaybolmuştur. Türkiye, dünya üzerindeki ilk çöp şehitlerini vermek süretiyle literatüre geçmiştir. İstanbul'daki durum Ankara, Diyarbakır va Adana'da da benzer durum arz etmektedir. Anakar'da mamak çöplügü, Diyarbakır çöplügü ve Adana'da Sofulu çöplügü düzensiz depolama nedeniyle her an patlama tehlikesi ile karşı karşıyadır.
    # Ülkemizde atıkların ( çöplerin ) toplanması, taşınması ile insan ve çevre saglıgına olumsuz etki yapmadan nihai bertarafına ilişkin olarak yükümlülükler 1580 sayılı Belediye kanununun 15'inci ve 3030 sayılı Büyüşehir Belediyelerinin yönetimi hakkında kanun'un 6'ıncı maddesi ile Belediyeler ve Büyükşehir Belediyelerine verilmiştir. Belediye yasalarında konu ile ilgili teknik detaylar bulunmadıgından, Bakanlıgımızca atıkların kaynakta ayrı toplanması, geri kazanılamsı, taşınması ve bertarafına ilişkin teknik ve idari kısımlar 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüge giren "KATI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMENLİGİ" ile belirlenmiştir. Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan istatistik ve araştırmalara göre, Ülkemizde Kişi Başına 0,7 - 0,9 kg. Atık Oldugu Saptanmıştır. Bu Miktar da Yılda Toplam 15 - 20 kg. Milyon Tona Karşılık Gelmektedir.


    # Bakanlıgımızın üzerinde önemle durdugu konulardan birisi de atıkların kaynagında ayrı toplanması ve geri kazanılmasıdır. Devlet İstatistik Enstitüsünün yaptıgı araştırmalara göre, ülkemizde oluşan atık miktarının yaklkaşık %10 - 15'ini Kagıt-Karton, Plastik,Metal,Cam gibi geri kazanılabilir nitelikli atıklar oluşturmaktadır. Bu da yılda 2-3 Milyon Ton geri kazanılabilir atık oluştugunu göstermektedir. Bu noktadan hareketle, Çevre Kanunu'nun öngördügü "KİLETEN ÖDER PRENSİBİ" dogrultusunda KULLA N - AT türü sıvı, gıda ve temizlik ürünlerinin ambalajlarının geri toplanması ve kazanılması konularında kota uygulaması ile özel sektöre yasal yükümlülükler verilmiştir. 1992 yılından bu yana aralarında Ayran, Yogurt, Yenilebilir Sıvı Yag, Meşrubat, Su, Alkollü İçecekler gibi Sıvı Gıda ve Deterjan ve Şampuanlar gibi Sıvı Temizlik Ürünlerini Plastik,Metal,Cam ve Lamine Karton Kutu Ambalajlarda piyasaya süren işletmelere bu ürünlerin boş ambalajlarının belirli oranlarda geri toplama ve kazanma zorunlulugu getirilmiştir. Bu uygulama ile 1992 yılında 60.337 Ton ambalaj atıgı toplanırken bu rakam 1996 yılında 71.000 Ton'a ulaşmıştır. Böylece çop depolama alanlarına giden atık miktarı azalmakta, hammadde ve enerji israfına engel olunmakta, çevre saglıgına ve ekonomiye katkıda bulunulmaktadır. Bu konuda yük ümlülük verilen Belediyeler, Bakanlıgımızın yeterli yaptırım gücünün bulunmaması nedeniyle konuya gereken önemi verememektedirler.
#03.12.2009 08:22 0 0 0