Vücut kolesterolü kullanarak, bazı hormonları, D vitamini ve yağı sindiren safra asitlerinin yapımı sağlıyor. Ancak, kanda yüksek miktarda bulunması kalp krizi için çok önemli bir faktör oluşturuyor.
Kontrol yaşamı uzatır
Kalp ve beden sağlığının en büyük düşmanlarından biri kolesterol. Yüksek kolesterolün kontrol altına alınması ile yaşam süresini uzatmak ve kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümleri azaltmak mümkün. Kolesterol yaşam için gerekli olan mum kıvamında yağımsı bir madde. Beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar ve karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunuyor.
KALP İÇİN ÖNEMLİ RİSK
VÜCUT kolesterolü kullanarak kortizon ve seks hormonu gibi hormonları, D vitamini ve yağı sindiren safra asitlerinin yapımını sağlıyor. Tüm bu işlemler için kanda çok az miktarda kolesterol bulunması yeterli. Ancak kanda kolesterol düzeyinin yüksek olması, kalp krizi için çok önemli bir risk faktörü.
DAMARLAR SERTLEŞİYOR
ACIBADEM Hastanesi Kadıköy İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Koptagel İlgün yüksel kolesterolün etkileriyle ilgili şunları anlattı: "Kanda kolesterol yüksek bulununca bu yağ kıvamındaki madde tıpkı bir su borusunun pislik ve kireçlenmelerle tıkanıp suyun az akması gibi yıllar içinde yavaş yavaş damar duvarına birikir, kan damarları sertleşir bu da daralmalara neden olur ve tıkanmalara kadar gider."
Kolesterolün yüksek olması sadece kalp sağlığını etkilemiyor. Yüksek kolesterol; beyni besleyen damarlarda tıkanma veya daralma, felç, konuşma bozukluğu, dengesiz yürüme ve bilinç kaybına sebep oluyor.
TANSİYONLA İLGİSİ YOK
YÜKSEK kolesterolde tutulum hangi organın damarında ise ona bağlı şikayetler görülüyor. Sanılanın aksine kolesterol ile yüksek tansiyon arasında doğrudan bir ilişki yok ama ikisi de kan damarlarının etkilenmesine sebep olur. Yüksek tansiyon damarlardaki kan basıncını artırarak yırtılmalara ve aşınmalara sebep olur, yüksek kolesterol de damar cidarına birikerek aşınma ve daralma yapar. İkisi birden verdiği zararı artırırlar. Yüksek kolesterolün sağlık üzerindeki etkileri çok büyük. Kolesterol 200 mg. altında ise normal kabul ediliyor. 200 - 239 arası sınırda yüksek, 240 mg. üstü ise yüksek kolesterol sınıfına giriyor.
Prof. Dr. İlgün, diyetle yüksek kolesterol seviyesi düşerken kişiye dengeli bir beslenme alışkanlığı kazandırdıklarını belirterek kolesterole karşı diyette dikkat edilmesi gerekenleri anlattı:
TAHILLAR Tavsiye edilenler: Kepekli buğday, makarna, pirinç, bulgur, mısır gevreği Kaçınılması gerekenler: Açma, poğaça
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ Tavsiye edilenler: Yağsız süt, yoğurt, az yağlı peynir Kaçınılması gerekenler: Tam yağlı süt, peynir, yoğurt, kaymak
ETLER Tavsiye edilenler: Derisiz tavuk, hindi Kaçınılması gerekenler: Kırmızı et, salam, sosis, sucuk, pastırma, ördek, kaz
TATLILAR Tavsiye edilenler: Yağsız sütle yapılan tatlılar, aşure Kaçınılması gerekenler: Baklava, kremalı pasta, dondurma, çikolatalı tatlı
KURUYEMİŞ Tavsiye edilenler: Ceviz, badem, kestane Kaçınılması gerekenler: Hindistan cevizi Bunların yanı sıra bütün taze ve dondurulmuş sebzeler, kuru baklagiller, haşlama patates, yumurta beyazı, çay kahve ve az kalorili meşrubat kolesterol hastalarına tavsiye ediliyor. Tuzlu konserve halinde sebze, cips, yumurta sarısı, mayonez, hazır salata sosları, fazla tuz, tereyağı, iç ve kuyruk yağı, margarinlerden ise kesinlikle sakınmak gerekiyor.
KOLESTEROL düzeyinin yüksek ya da düşük olmasını birçok faktör belirliyor. Bu etkenlerden biri kalıtım. Bununla birlikte kolesterol düzeyini en çok etkileyen faktör yanlış beslenme alışkanlıkları. Yiyeceklerdeki iki besin grubu, kolesterol düzeyinin yükselmesine yol açıyor: Daha çok hayvansal besinlerde bulunan doymuş yağlar ve yalnızca hayvansal ürünlerle alınan kolesterol. Kolesterol diyetle hedeflenen miktara inmemiş ise ilaç tedavisi gündeme geliyor. Ancak ilaç tedavisi genellikle çok fazla tavsiye edilmiyor. Çünkü uzmanlar, hayat boyu sürecek tedavinin ne kadar güvenilir olduğu bütün ilaçlar için gösterilmediğini söylüyor.