1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. Hiperlipidemi Nedir

Hiperlipidemi Nedir

Son güncelleme: 01.04.2010 08:49
Şayeste Şayeste foto
  • Hiperlipidemi hakkında bilgi - Hiperlipidemi tedavisi - Hiperlipideminin belirtileri

    Hiperlipidemi nedir?

    Hiperlipidemi, kanda dolaşan yağ (lipit) miktarı artışının bilimsel olarak tanımlanmasıdır. Lipit tanımı içinde kolesterol, fosfolipitler ve trigliseritlerden bahsedilmektedir. Lipitler kanda lipoproteinlere bağlı olarak nakil edilirler.

    Lipoproteinler
    chylomicrons
    very low-density lipoproteins (VLDL)
    intermediate-density lipoproteins (IDL)
    low-density lipoproteins (LDL)
    high-density lipoproteins (HDL)

    * Bu kısaltmalar biyokimya laboratuar sonuçlarında da aynen kullanılmaktadır.

    Hastalığın Belirtileri ve Seyri Nasıldır?

    Vücudumuz için gerekli enerjinin hemen tamamı karbonhidrat ve yağların oksidasyonuyla karşılanır. Karbonhidratlar akut enerji gereksinimini karşılarken lipitler öncelikle depo edilen enerji fonksiyonunu üstlenirler. Enerji için depo edilen miktarın üzerindeki lipit, glikojene dönüşür. 1 gr. lipit yakıldığında 9 kcal enerji açığa çıkarken bu miktar karbonhidratlar için sadece 4 kcal dir. 30-40 gün sadece su ile beslenen bir kişiye lipit depolarındaki enerji yeterli olabilir. Bu örnek yağ moleküllerinin enerji kapasitesinin yüksekliğine çarpıcı bir örnektir.

    Normalde esnek bir yapıda olan arter (atar damar) duvarları yaşla birlikte esnekliğini kaybetmeye başlar. Yüksek lipit seviyeleri arter iç duvarlarında birikmeye başladığında ise plaklar oluşmaya, ateroskleroz denilen damar lümeninde daralmalarla seyreden tabloya yol açar. Kan akışının yavaşlaması sonucu dokuların perfüzyonu (kanlanma) bozulur ve kalp damar hastalıklarına zemin hazırlanmış olur. Kişilerin beslenme ve yaşam biçimlerine dikkat etmeleriyle bu tabloyu yavaşlatmak ve engellemek mümkündür. Hiperlipideminin kendisi bir bulgu vermez. Bu nedenle 20 yaşın üstünde, 5 yılda bir kan örneği vererek lipit seviyeleri kontrol edilmelidir. Lipitlerin artışı bağlı bulundukları lipoproteinlerin artışlarının ölçümüyle tespit edilir ve tanımlanır. (örneğin: hiperkolesterolemi, kanda kolesterol artışını ifade eder.)

    Laboratuar testlerinde istenilen lipit düzeyleri
    # LDL 130 mg/dL'den düşük olmalı
    # HDL 40 mg/dL (erkek) veya 50 mg/dL (kadın)'den yüksek olmalı
    # Total kolesterol ( LDL+HDL) 200 mg/dL'den az olmalı
    # Trigliseritler 200 mg/dL'den az olmalıdır.


    Risk faktörleri nelerdir?

    Hiperlipidemi, genetik faktörlere, şişmanlığa, hareketsiz ve stresli bir yaşama, aşırı tütün kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bazı hastalıklar da hiperlipidemiye zemin hazırlayabilirler (hipotiroidi, diabet, hamilelik, böbrek hastalıklarının bir kısmı gibi).

    Ailesinde babası veya erkek kardeşi 55, anne veya kız kardeşi 65 yaşın altında kalp rahatsızlığı geçirmiş olan bireyler yüksek risk altında olabilirler.


    Tedavisi nasıldır?

    Tedavide lipit seviyeniz, kalp hastalığı için risk faktörleriniz ve genel sağlık durumunuzla yakından ilgilidir. İlk adımda doktorunuz yaşam şeklinizi düzenlemenizi önerebilir. Amaç LDL seviyesinin aşağı düşürülmesidir. Eğer kalp hastalıkları açısından risk taşıyorsanız ilaç tedavisi, yaşam şeklinin değiştirilmesi sürecinin önüne geçebilmektedir.

    Lipit seviyesinin düşürülmesi için öneriler:

    Günlük kalori hesabınızdan doymuş yağ asitleri alımını %7 azaltın.
    Günlük kalori hesabınızdan total yağ alımını %25-30 azaltın.
    Günlük kolesterol diyetinizi 200 mg. ın altına çekin.
    20-30 gr. çözünebilir lifli gıda alın (yulaf, bezelye, fasulye ve bazı meyveler).
    Çerez, bitkisel yağ, mısır ve pirinç alımını günlük 2-3 gr. kadar artırın.

    Neler Yapabilirsiniz?

    Soğuk deniz balıkları (somon, sardalya, uskumru) tüketiminizi arttırın. Bu balıklar omega-3 yağ asitleri içerirler ve trigliseritleri azaltabilirler. Soya fasulyesi ve soyalı yemekler güçlü antioksidan içerirler ve LDL'yi düşürürler.

    Egzersiz programınızı mutlaka doktorunuz belirlemelidir. Düzenli yapılan egzersizler HDL / LDL oranını olumlu yönde etkileyecektir.

    Tütün kullanma alışkanlığınız varsa hemen bırakmalısınız çünkü tütün kullanımı HDL'nin azalmasına, damar lümeninin daralmasına ve duvar yapısının bozulmasına yol açacak, diğer damar yapısını bozan faktörlerin işlevlerini kolaylaştıracaktır.
#01.04.2010 08:49 0 0 0