1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Toplumsallaşmanın Tanımı

Toplumsallaşmanın Tanımı

Son güncelleme: 06.11.2010 16:51
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • Aöf Sosyal Hizmetler Bölümü Dersleri - Toplumsallaşma Nedir - Toplumsal Yaşaminsan davranışlarının büyük bir çoğunluğu öğrenilmiş davranışlardan oluşur. İşte bireylerin belirli bir toplumda belirli şeyleri öğrenmeleri toplumsallaşma süreci içinde gerçekleşir. O halde toplumsallaşma insanın kendine uygun davranışları öğrenmesi ve gelecek nesillere aktarması sürecidir. Birey bu sürecin sonunda bir kimlik kazanır ve yaşadığı toplumun bir parçası haline gelir. Toplumsallaşmada en önemli kurum aile, en önemli dönem ise bebeklik ve çocukluktur.

    Toplumsallaşmanın önemli sonuçlarından biri de bireyin kişilik kazanmasıdır. Kişilik bireyin düzenli düşünme, duygu ve hareketlerinin tutarlı bir bütünüdür.

    Aşırı Yalnızlık ve izolasyoninsanın olumlu bir toplumsallaşma süreci geçirebilmesi için en önemli koşul onun diğer insanlarla kurduğu iletişimdir. Nitekim Kingsley Davis, Anna ve Isabella adlı, çevrelerinden uzaklaştırılarak aşırı yalnız bırakılan ve izole edilmiş bir ortamda yetiştirilmiş olan iki çocuk üzerinde yaptığı araştırmalarda bu çocukların gelişim bozuklukları gösterdiklerini ve toplumsallaşma sürecini tamamlayamadıklarını tespit etmiştir.

    Anna, yaşamının ilk altı yılında herşeyden yoksun kalmış, diğer insanlarla çok kısıtlı düzeyde bir ilişki içerisinde olmuştur. Anna, evlilik dışı doğmuş hastalıklı bir çocuktu. Anna bulunduğunda yürüyemiyor, konuşamıyor hiçbir zeka belirtisi gösteremiyordu. Anna, kısa bir süre sonra yaşamını yitirdiği için sorunun genetik mi çevresel mi olduğu konusunda kesin bir sonuç elde edilememiştir.

    Isabella da Anna gibi altı yaşına kadar diğer insanlardan ayrı tek başına büyütülmüştür. Isabella da gayrimeşru bir çocuktu. Annesi sağır ve dilsizdi. Annesi ile el ve kol işaretleriyle iletişim kurmaktaydı. Isabella aldığı profesyonel eğitim sayesinde dil öğrenerek gelişim aşamalarını başarıyla tamamlamıştır.

    Ayrıca Harry Harlow'un Rhesus maymunları üzerinde yaptığı araştırma da aşırı yalnız ortamda yetişmenin etkilerini göstermiştir. Kimseyle temas etmeden yetişen maymunların, tıpkı insanlarda olduğu gibi şiddetli davranış bozuklukları gibi psikolojik özellikler gösterdikleri tespit edilmiştir.

    Kurumlarda Yetişmiş Çocuklar ve ToplumsallaşmaAynı şekilde 1945'te Spitz tarafından yetiştirme yurtlarında yetişen çocuklar üzerinde yapılan araştırmalar bu çocukların normal ailelerin yanında yetişen çocuklardan fiziki, sosyal ve duygusal açıdan daha geri olduğunu göstermiştir. Bilim adamları bu durumun en temel nedeninin sosyal iletişimsizlik olduğu konusunda fikir birliğine varmaktadırlar. Kurumlarda yetişen çocuklarda şu özellikler görülmüştür:

    - Zeka düzeyinde gerilik

    . - Daha az girişkenlik

    - Duygusal soğukluk

    - Saldırganlık

    Toplumsallaşma ile ilgili kuramlarToplumsallaşma ile ilgili iki önemli kuramdan biri Cooley'in "ayna benlik kuramı" diğeri Mead'in "rol alma kuramı"dır. Bu kuramları incelemeden önce "benlik nedir?" sorusuna yanıt vermemiz gerekir.

    Benlik kişinin deneyimlerini ve onu diğerlerinden ayıran farklılıklarını ifade eder. Kişiliğin temelini bireyin benlik kavramı oluşturur.

    A. C.H. Cooley ve Ayna Benlik Kuramı

    Başkalarının bize olan tavır ve davranışlarından kendimizin iyi ya da kötü, güzel ya da çirkin, saygılı ya da saygısız olduğumuzu anlarız. İşte bu tepkilerden benliğimiz gelişir. Buradaki ayna başkalarının bize yansıyan tavır ve hareketleridir.

    Çocuk erken yaşlarda aile ve akrabalık gibi birincil gruplarda gördüğü davranışları anlayarak onlarla işbirliğine gider. Buralarda gördüğü her türlü davranışı kendi açısından yorumlayarak, kendini bunlara göre değerlendirir. Başkalarının kendisi hakkında ne düşündüğünü anlamaya çalışır. Cooley bu sürece Ayna Benlik adını verir.

    Cooley'e göre ayna benliğin gelişimi üç aşamalı bir süreçtir:

    • Birinci aşama kendi görüntümüz hakkındaki fikirlerimizdir.

    • İkinci aşama başkalarının bu reaksiyonları değerlendirmeleridir.

    • Üçüncü ve son aşama ise benlik kavramının gelişimidir.

    B.George Herbert Mead ve Rol Alma

    Mead kendilik (benlik) kavramının ayna benlikte olduğu gibi bireyin başkalarının tepkilerini anlamasından çok, onlara karşı olan tepkilerinin önemli olduğunu söylemiştir.

    Mead'a göre kendilik bir sosyal yapıdır ve insanın tecrübeleriyle ortaya çıkar.

    Mead çocuklarda oyun sürecinin benlik (kendilik) gelişiminde çok önemli olduğunu savunur. Oyun sürecinde çocuklar başkalarının rollerini almayı ve oynamayı öğrenmektedir. Mead'e göre bu süreç üç aşamada gerçekleşir:

    • Taklit aşaması: Hazırlık aşaması çocuk başkalarını taklit etmeyi öğrenir. (2-3 yaş)

    • Oyun aşaması: Çocuk belirli bir rolü üstlenir ve bu rolün sorumluluklarını anlamaya çalışır. (3-5 veya 6 yaş)

    • Grupla oynanan oyun aşaması: Çocuk ileride oynayacağı rolünü ve kurallarını öğrenir.

    Eğer kuralları yerine getiremezse başarısız olabileceğini görür.

    Mead toplumsallaşmanın çok önemli bir sonucu; "Başkalarının bizden beklentilerine uyum göstermek ve davranışlarımızı buna göre ayarlamaktır" demektedir.

    Mead'a göre bireyin kendisinin farkında olmasının başlangıcı anne ve çocuk ilişkisiyle başlar.


    alıntı
#06.11.2010 16:51 0 0 0