1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. İdrar Yolu Enfeksiyonları Neden Olur

İdrar Yolu Enfeksiyonları Neden Olur

Son güncelleme: 13.03.2015 11:57
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • idrar yollarında enfeksiyon - idrar yolu enfeksiyonlarının sebepleri - idrar yolu enfeksiyonlarının zararlarıİdrar yolu enfeksiyonu (İYE), idrar yolu sisteminizde başlayan bir enfeksiyondur. Mesanenizle limitli İYE'ler ağrılı ve rahatsız edici olabilir. Eğer enfeksiyon, böbreklere yayılırsa ciddi bir sağlık problemi haline gelebilir.

    Kadınlar, İYE açısından daha büyük risk altındadırlar. Tüm kadınların yarısı yaşamı boyunca bir kere İYE geçirmektedir ve çoğu da bir kereden daha fazla bu hastalığa yakalanmaktadır.

    İdrar yolu sistemi, böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşmaktadır. Tümü vücuttan atık maddelerin atılmasında rol almaktadır. Üst-arka batında bulunan fasulye şekilli böbrekler, kandaki atık maddeleri süzerler. Üreter adı verilen tüpler idrarı böbreklerden mesaneye taşır. İdrar üretra aracılığı ile vücuttan atılana kadar burada depolanmaktadır. Bu maddelerin tümü mikrop kapabilir ancak enfeksiyonların çoğu alt idrar yolu sistemine bulaşmaktadır - üretra ve mesane.

    Antibiyotik kullanımı, idrar yolu enfeksiyonlarının tipik tedavi şeklidir. Fakat ilk baştan İYE'ye yakalanma riskinizi azaltmak için de önlem alabilirsiniz.

    Belirtiler ve Semptomlar
    İYE olan herkeste farkedilebilen bulgu ve belirtiler olmayabilir; ancak çoğu kişide birkaç belirti bulunur. Bunlara aşağıdaki unsurlar da dahildir :

    * Güçlü, devamlı idrara çıkma isteği
    * İdrar yaparken yanma hissi
    * Sık, az miktarda idrara çıkma
    * İdrarda kan (hematüri) ya da bulanık, keskin kokulu idrar

    Üriner sistemin hangi kısmının enfeksiyon kaptığına bağlı olarak her bir İYE tipi özgül bulgu ve belirtilere neden olmaktadır:

    * Akut piyelonefrit: Böbreklerin enfeksiyonu ,mesanenizdeki enfeksiyonun yayılmasından sonra ortaya çıkabilir. Böbrek enfeksiyonu, künt ağrı, yüksek ateş, titreme, ateş, bulantı ve kusmaya neden olabilir.
    * Sistit: Mesanenizin iltihabı ya da enfeksiyonu, leğen kemiği bölgesi ve alt batında baskıya, sık, ağrılı ve keskin kokulu idrara neden olmaktadır.
    * Üretrit. Üretranın iltihabı ya da enfeksiyonu idrar yaparken yanmaya ve bazen de idrarda cerahate neden olmaktadır. Erkeklerde üretrit, penisten gelen akıntıya neden olabilir.

    Sebepleri

    İdrar yolu enfeksiyonları, tipik olarak idrar yoluna üretradan bakteri girip mesanede çoğaldığı zaman gelişmektedir. Üriner sistem, bakterilerin üremesini engelleyen enfeksiyonla mücadele edici özelliklere sahiptir ve bu tip mikroskopik istilacıları dışarıda tutmak için tasarlanmıştır. Ancak belirli faktörler bakterilerin idrar yoluna girmesini, orada kalmasını ve tam bir enfeksiyon yaratmak için çoğalmasını kolaylaştırır.

    İdrarda bulunan bakteriler her zaman bir enfeksiyonu göstermez. Özellikle yaşlılarda bazen mesanede bakteri olabilir; ancak herhangi bir bulgu ve belirtiye neden olmaz, zarar da vermez. Bu durum asemptomatik bakteriüri olarak bilinmektedir, tedavi gerektirmez.

    Sistit kadınlarda cinsel ilişkiden sonar gelişebilir. Ancak cinsel olarak aktif olmayan kadınlar da alt üriner sistem enfeksiyonuna yatkındırlar; çünkü anüs, kadında üretraya çok yakındır. Sistit olgularının çoğuna Eschericihia coli (E. coli) neden olmaktadır, E. coli, sindirim sisteminde en sık bulunan bakteri türüdür.

    Üretritte böbrek ve mesaneyi enfekte eden aynı organizmalar üretrayıda enfekte edebilir. Ayrıca kadında üretranın vajinaya yakın komşuluğu nedeni ile herpes simpleks virus ya da klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar (STD) da üretritin olası nedenleridir.

    Risk Faktörleri

    Bazı kişilerde İYE gelişme riski diğerlerine göre fazladır. Her beş kadından biri yaşam boyunca bir kez mesane enfeksiyonu geçirmektedir. Bunun ana nedeni, anatomik yapılarıdır. Kadınların erkeklere göre daha kısa üretraları vardır bu da bakterilerin mesaneye ulaşmak için katetmek zorunda kaldıkları mesafeyi kısaltmaktadır.

    Menopozdan sonra İYE'ları daha sıktır; çünkü , üretra ve mesane tabanı dokuları österojen kaybına bağlı olarak daha ince ve daha hassastır.

    Diğer risk faktörleri şunlardır:

    * İdrar akşını engelleyen herşey, örneğin; erkeklerde prostat bezinde büyüme ya da böbrek taşı
    * Şeker hastalığı ve bağışıklık sistemini bozacak diğer müzmin hastalıklar
    * Bağışıklığı azaltan ilaçlar, örneğin; yüksek doz kortizon veya kanser için alınan kemoterapi
    * Mesanede uzun süreli tüp (kateter) kullanımı

    Tekrarlayan İYE riskinde kadının bağışıklık sistemi önemli bir rol oynamaktadır. Bakteriler, normalde mesaneye bakterileri dökmesine izin veren belirli bağışıklık faktörleri olmayan ya da bağışıklık sistemi zayıf olan kadınlarda idrar yollarına daha kolay tutunabilmektedir. Hangi faktörlerin kesin olarak rol oynadığı ve sık İYE geçiren kadınlarda hangi faktörlerin manipüle edilemesi gerektiğini belirlemek için daha fazla araştırmaya gerek vardır.

    Araştırma ve Teşhis

    Eğer idrar yolu enfeksiyonu belirtileriniz varsa en kısa zamanda doktorunuza başvurunuz. Eğer doktorunuz, İYE'den şüphelenirse idrarınızda bakteri, irin, alyuvarlar bulunup bulunmadığını tespit etmek için idrar örneği isteyecektir. Bazen ardından idrar kültürü de yapılan bir idrar analizi (ürinaliz) enfeksiyon olup olmadığını gösterebilir. Her ne kadar üst ve alt idrar yolu enfeksiyonlarını birbirinden ayırt edebilecek herhangi basit bir test yoksa da, olmamasına rağmen ateş ve yan bir ağrının olması böbreklerin de enfekte olduğunu gösterebilir.

    Komplikasyonlar

    Uygun ve zamanında tedavi edildiğinde İYE nadiren komplikasyona neden olmaktadır. Ancak tedavi edilmeden bırakıldığında idrar yolu enfeksiyonu rahatsız edici belirti grubundan daha ciddi bir durum haline gelecektir.

    Tedavi edilmeyen İYE'lerı böbreklerde kalıcı hasara neden olabilen akut ya da kronik böbrek iltihabına (piyelonefrit) neden olabilir. Küçük çocuklar ve yaşlılarda İYE'lere bağlı böbrek hasarı gelişme riski daha yüksektir; çünkü belirtileri çoğunlukla gözden kaçabilmekte ya da başka hastalıklarla karıştırılmaktadır. Hamileliği sırasında İYE geçiren kadınlarda düşük ağırlıkta bebek doğurma ya da erken doğum yapma riski yüksektir.

    Önlem

    İdrar yolu enfeksiyonu riskinizi azaltmak için şu önlemleri alabilirsiniz. Özellikle kadınlar aşağıdaki önlemlerin faydasını görebilirler:

    * Bol sıvı için, özellikle de su. Kızılcık suyunun enfeksiyonla mücadele özellikleri olabilir. Ancak, kan inceltici ilaç olan warfarin kullanıyorsanız kızılcık suyu içmeyin. Kızılcık suyu ve warfarin arasındaki olası etkileşimler kanamaya neden olabilir.
    * Aciliyet teşkil ettiğinde hemen idrara çıkın. İdrara çıkma isteği başladıktan sonra uzun sure idrarınızı tutmayın.
    * Önden arkaya doğru silin. İdrar yaptıktan ya da bağırsak hareketlerinden sonra, önden Arkaya doğru bu şekilde temizlik yapmak anal bölgedeki bakterilerinyayılmasını önleyecektir

    Kızılcık (Vaccinium macrocarpon)

    Kişisel Bakım

    İYE'ler ağrılı olabilir ancak, antibiyotikler enfeksiyonları temizleyene kadar şu önlemleri alabilirsiniz:

    * Bol bol sıvı için. Bol bol sıvı içmek, idrarı seyreltir ve bakterilerin sıvı yoluyla atılmasına yardımcı olabilir. Enfeksiyonunuz geçene kadar kahve,alkol ya da kafein ve narenciye suları içeren asitli, alkolsüz içeceklerden kaçının. Çünkü bu içecekler mesanenizi tahriş edebilir ya da idrar sıklığınızı artırabilir.
    * Sıcak pet uygulayın. Bazen sıcak pet uygulaması, mesane basıncını ya da ağrıyı azaltmada yardımcı olabilir.

    Eğer tekrarlayan mesane enfeksiyonunuz varsa bunu doktorunuza söyleyin. Birlikte tekrarlamaların azlamasını ve İYE'lerin neden olduğu rahatsızlığı azaltacak stratejiler belirleyebilirsiniz.


    alıntı
#10.11.2010 18:30 0 0 0