Bilgisayarınızı nasıl işletmek isterdiniz
Öznur KAYMAK
Bugün dünyadaki bilgisayarların yüzde 90ında Windows işletim sistemi kullanılıyor. Kodları gizlenen, değiştirilemeyen, kullanıcısını Microsofta bağımlı hale getiren, üstelik fiyatı tek merkezden belirlenen bu yazılıma karşı 13 yıl önce özgür ve ücretsiz bir alternatif geldi.
Linus Torvaldsın kullanıcıya kodları değiştirme, geliştirme imkanı sunan Linuxu tüm dünyada hızla yayılıyor. Güvenliğine önem veren büyük şirketler, devlet kurumları Linuxa geçiyor. Ancak bu sistemin de dezavantajları mevcut. Kullanımı zor, teknik destek kaynakları kısıtlı. Uzmanlardan iki sistemi karşılaştırmalarını istedik. İşte Linux ile Windowsun kullanım kolaylığı, eğlence, güvenlik ve teknik yönden artı ve eksileri.
Hangisinin kullanımı daha kolay?
Bilgisayarla ilk tanıştığı günden bu yana Windows kullananların sistem değiştirmesi zor. Ayrıca yaygınlığı ve her dilde, sayısız bilgi kaynağına sahip olması gibi nedenlerle öğrenilmesi ve kullanması daha kolay.
Kullanıcıların komutları bilmesi gerekiyor. Sisteme yeni bir aygıtı tanıtırken bile bu komutlara ihtiyacınız olacak. PcLabs.gen.tr sitesinin yazılım editörü Can Özmene göre, bilgisayarı yeni öğrenip, hiç Windows kullanmamış olanlar Linuxu daha rahat kullanıyor. Çünkü tembelliğe alışmamış oluyorlar. Linuxa geçmeyi düşünüyorsanız, bolca yardım dosyası okuyacağınızı, bilgi toplamak için çoğu İngilizce olan kaynakları araştırmak ve internetteki forumlarda bilgi sahibi kişilerden yardım istemek zorunda kalacağınızı unutmayın.
Hangi programları kullanmaya uygun?
Photoshop, Dreamweaver gibi tasarım ve grafik programlarının Linux versiyonu bulunmuyor. Linuxtaki alternatiflerini öğrenirken sıkıntı yaşayabilirsiniz. Birçok iş dalında önemli olan bu programları kullananlar Windowsu tercih etmek zorunda.
Windowsta ücretli olan Word, Excel, Powerpoint gibi ofis programlarının benzeri Open Office, Linuxta ücretsiz ve kurulu olarak geliyor. Word ve Excelle oluşturulmuş dosyalar Linuxta açılabiliyor. Ancak, pek sık olmasa da işyerinde diskete kaydettiğiniz bir Word dosyasını, evinizdeki Linuxlu bilgisayarda açamazsanız şaşırmayın. Eğer, internet, e-posta, MSN, yazı ve tablo hazırlamanın yeterli olduğu bir işiniz varsa Linux sizin için ideal. Bu işleri iyi yapan programlar, Linuxla ücretsiz ve kurulu olarak geliyor.
Hangisi daha güvenli?
Windows: İşletim sistemi ve programların kaynak kodları kapalı olduğu için, kullanıcı kişi kodlar arasında bulunabilecek olası bir hatayı göremiyor. Microsoft, yeni tehlikeler için yeni yazılımlar, yama programlar çıkarıyor. Yine de, bilgisayar üzerinde saklanan çok önemli bilgilerin güvenliği yüzde 100 garantide değil.
Linux: En büyük avantajı özgür, açık ve ücretsiz bir yazılım olması. Özgür yazılım, kullanıcıların bütün işletim sistemi ve beraberindeki programların kaynak kodlarını incelemesine ve ihtiyaca göre değiştirip, yeniden yayınlamasına imkan veriyor. Windowstaki açıklar sebebiyle kullanıcıları uğraştıran spam ve virüslerle de karşılaşmıyorsunuz. Çoğu Linux versiyonu, Firewall ve antivirüs programlarıyla, virüslere karşı önlem alınmış olarak sunuluyor.
Güncellikte hangisi önde?
Windows: Yeni bir Windows versiyonunun yayınlanması birkaç seneyi buluyor. Şu anda kullanılan en yaygın Windows versiyonu olan XP, 2002de çıkmıştı. Windowsun en yeni ürünü Vistanın çıkışı 2004ten beri bekleniyor. Bu yeni işletim sistemi, yine bir erteleme olmazsa, 2007de yani XPden beş yıl sonra piyasada olacak.
Linux: Programlama bilgisine sahip kullanıcılar tarafından sürekli geliştiriliyor ve yeni versiyonları dağıtılıyor. Bu sebeple, çok hızlı güncelleniyor. Yeni bir Windows versiyonu birkaç senede bir çıkarken, Linux bir-iki ayda bir güncelleniyor.
Oyun ve eğlencede hangisi daha iyi?
Windows: Bilgisayar ve yazılım dünyası Windows tabanlı olarak gelişiyor. Donanım üreticileri ürünlerini Windowsa uyumlu olarak üretiyor. Ayrıca, popüler PC oyunları da Windows için hazırlanıyor. Yani oyun düşkünüyseniz tek seçeneğiniz yine Windows.
Linux: DVD, VCD, DivX, MPEG, MP3, AVI gibi ses ve görüntü dosyaları Linuxta sorunsuz olarak çalışıyor. Ancak, DVD ve MP3 gibi lisanslı formatların oynatılabilmesi için işletim sisteminin ücret ödemesi gerekiyor. Linuxta bu söz konusu olmadığı için, çoğu Linux versiyonunda ilk başta bu formatlar oynatılamıyor. Sonradan kurulması gerekiyor.
Teknik destek ve bilgi kaynakları ne durumda?
Windows: Hálá bilgisayar eğitimlerinin çok büyük kısmı, kurslar ve kitaplar Windows üzerine.
Linux: Sistemin en büyük destek kaynağı internet; diğer kullanıcıların bir araya geldiği forumlar ve e-mail grupları. Ancak bilgisayar dergileri artık Linuxa daha çok yer veriyor. Bir problemle karşılaştığınızda Linux kullanıcı derneklerine de başvurabilirsiniz. "Gelecek Linux" gibi şirketlerden, bireysel olarak teknik destek almak mümkün. İşyerleri için IBM, Novell gibi büyük şirketler Linux hizmeti veriyor.
Hangisi daha ucuz?
Windows: Bilgisayarınıza Windowsu kurmak istediğinizde, 183 YTLye satılan Windows XP Home Edition, 413 YTLye satılan Office 2003 Basic Edition gibi çeşitli paketlerden birini satın alıyorsunuz.
Güzel bilgiler arkadasim paylasim icin tesekkürler, evde olmasada main-board serverleri linux oldugu icin son zamanlarda linux üzerine birseyler ögrenme zorunlulugum dogdu. Gercekten kullanimi oldukca zor cohu komutu bir kenara not almak durumunda kaliyorum ama daha cook calismam gerek cokkk....
Windows: Bilgisayarınıza Windowsu kurmak istediğinizde, 183 YTLye satılan Windows XP Home Edition, 413 YTLye satılan Office 2003 Basic Edition gibi çeşitli paketlerden birini satın alıyorsunuz.