1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Gelişim İlkeleri - Aöf Psikoloji Bölümü

Gelişim İlkeleri - Aöf Psikoloji Bölümü

Son güncelleme: 10.09.2011 00:05
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • özel öğretim yöntemleri dersi - gelişim kuralları - gelişimin hızı - gelişimin dönemleri - çocuklarda gelişimGelişim, belli kurallara göre olmaktadır. Gelişim ilkeleri gelişimin bütünü için ortak bir bakış açısı oluşturur. Bu ilkeler, çocuğu anlamak ve yapılacak uygulamaları ortak bir temele oturtmak açısından bilinmesi gereken kriterlere işaret eder.

    Gelişimin temel ilkeleri şunlardır:

    - Gelişim kalıtım ve çevrenin ürünüdür ve çocuklar arasında bireysel farklılıklar vardır: Çocuklar, doğumla birlikte farklı yapısal ve tepkisel özellikler gösterirler. Farklı yetenek ve ilgiler yaş ilerledikçe çevre etkileriyle daha belirgin şekilde ortaya çıkar. Aynı anne-babadan gelen ve aynı çevrede yetişen kardeşlerin bile gelişimleri birbirine benzemeyebilir.

    Bazı çocuklar 10. ayda yürüdüğü halde, bazıları 15. ayda yürüyebilir. Bazı çocuklar resim yapmada daha yetenekli olmalarına karşın, bazıları müzik konusunda yetenekli olabilir. Bazıları da bunların hiç birinde yetenekli olmayabilir.

    - Gelişim bir bütündür: Farklı alanlarda incelenmekle birlikte fiziksel, psiko-motor, zihin- dil, duygusal- sosyal gelişim birbiri ile etkileşim içindedir. Bir gelişim alanındaki olumlu ya da olumsuz özellik, diğer gelişim alanlarındaki özellikleri de aynı yönde etkiler.

    Örnek

    Kendine güvenli ve girişimci olan çocuk, arkadaşları tarafından kolay kabul edilip, aranan bir çocuk olabilir. Bu durum çocuğun etkinliklere daha çok katılımını sağlar. Sonuçta çocuğun fiziksel, zihinsel ve diğer gelişimleri olumlu yönde etkilenir.

    - Gelişimin hızı her yaşta aynı değildir ve nöbetleşedir: Gelişim yaşlara göre farklılık gösterir. Gelişimin en hızlı olduğu dönem bebeğin anne karnında geçirdiği dönemdir. 9 aylık dönemde boyu bir hücreden 50 cm'ye kadar ulaşmaktadır. Hayatın hiçbir döneminde bu kadar artış söz konusu değildir. Çocuğun zihinsel gelişiminin hemen hemen 2/3'ü ilk beş yılda tamamlanır. Belli bir gelişimin hızlandığı dönemde, diğerleri duraklama gösterebilir. Buna göre, gelişimin nöbetleşe sürdüğü söylenebilir.

    Örnek

    Yürüme çabalarının yoğunlaştığı dönemde, konuşma duraklama eğilimi gösterebilir. Çocuğun boyu uzarken kilo artışı yavaşlayabilir.

    - Gelişim süreklidir ve belli dönemlerde gerçekleşir: Gelişim süreklilik gösteren bir değişmedir ve basitten karmaşığa doğru aşamalı bir evrim gösterir. Her dönem kendinden öncekine dayalı, kendinden sonraki döneme hazırlayıcıdır. Gelişim dönemleri birbirinden kesin çizgilerle ayrılamaz. Bir gelişim döneminde, önceki özellikler tamamen yok olmadığı gibi, bir sonraki döneme ilişkin özellikler de görülmeye başlar.

    Gelişim dönemlerinin her birinde çocuklar, birbirine benzer davranışlar sergiler. Çocuklar arasında herhangi bir gelişim dönemine ulaşma hızı bakımından farklar olabilir. Ancak, her çocuk belli bir gelişim alanı ile ilgili aşamaları mutlaka sırasıyla tamamlar. Gelişim alanları, farklı kuramcılar tarafından farklı şekillerde dönemlere ayrılmaktadır.

    Örnek

    Okulöncesi dönem, kendi içinde genel olarak bebeklik dönemi (0-2 yaş), ilk çocukluk dönemi (2-6 yaş) olarak ayrılmaktadır. Ancak bu dönem süt çocukluğu (0-1 yaş), özerklik dönemi (1-3 yaş) ve oyun dönemi (3-6 yaş) olarak da bilinmektedir.

    - Gelişimde kritik dönemler vardır: Kritik dönem, belli bir gelişimle ile ilgili ihtiyaçların ve buna bağlı özelliklerin yoğunlaştığı dönemdir. Bir başka deyişle, hayatın diğer dönemlerine göre bir gelişim bakımından önemli olan dönemdir. Çocuk bu dönemde çevresel uyarıcılardan kolayca etkilenir. Söz konusu gelişim bu süre içinde çok hızlıdır. Her gelişim için kritik olan yaşlar aynı değildir.

    Örnek

    0-2 yaş, duygusal gelişim, 0-8, 10 yaş dil gelişimi, 2-4 yaş sosyal gelişim bakımından kritik yıllardır. 0-6 yaşı kapsayan okulöncesi dönem bütünü ile kritik dönemdir.

    - Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur: Anne karnındaki bebeğin, önce başı gelişir. Başın büyüklüğü, anne karnında vücudun yarısı kadar, doğumdan sonra ise vücudun 1/4 ü kadardır. Bebek önce başını hareket ettirme becerisini, sonra sırasıyla gövde ve bacak kontrolünü kazanır.

    - Gelişim genelden özele doğrudur: Çocuklar, önce büyük kaslarını kullanarak tüm vücuduyla hareket eder.

    Örnek

    Çocuk heyecanlandığında ve uzatılan nesneyi almak için tüm vücuduyla nesneye yönelir.

    alıntı
#10.09.2011 00:05 0 0 0