Sorunların Ülkesi: Sudan

Son güncelleme: 09.07.2008 18:31

KONAMI

Kardeşlerim...

* SUDAN *

Sudan Sudan Cumhuriyeti, Afrikanın en büyük ülkesidir ikinci Cezayirdir. Başkenti Hartumdur.Bir Doğu Afrika ülkesi olan Sudan kuzeyden Mısır, kuzeydoğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Kenya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti Zaire, batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzeybatıdan da Libyayla çevrilidir.
* Sudan Önemli şehirleri:Umdurman, Port Sudan, Wadi Menadi, el-ubeyyid, Kadarif, Nyala, Cuba, Atbara, Kassala.
* Yüzölçümü: 2.505.813 km2.
* Resmi dil Arapçadır. Halkın büyük çoğunluğu Arapça konuşur.Bunun yani sıra bazı yerel diller de konuşulmaktadır.
* Resmi din İslamdır.Halkın % 83ü Müslüman, % 10u yerel dinlerin mensubu, % 7si Hıristiyandır.Müslümanların tamamı Sünni ve çoğunluğu Şafii, bir kısmı da Malikidir.
Tarihi kaynaklarda Sudan denirken kastedilen alan bugünkü Sudanın topraklarından çok geniş bir alandır.Araplar Afrikaya girdikten sonra zencilerin yasadığı ve Kızıldeniz kıyılarından başlayarak Batı Afrikaya kadar uzanan geniş bir alana Biladus-Sudan Siyahlar Ülkesi adini vermişlerdi.Daha sonra Bilad kelimesi atılarak bu bölgeye sadece Sudan denmiştir.Bugünkü Sudan ise, Doğu Sudan denirken kastedilen bölgedir.Mısırın 639da Amr ibnul-As tarafından fethedilmesinden sonra bu ülkeye yerleşen Müslümanlar kısa süre sonra ticaret için Sudan pazarlarına gitmeye başladılar.Sudanlılarda İslamı ilk olarak bu tüccarlar sayesinde tanıdılar.Sudanlılardan bazıları İslamı tanıdıktan sonra kısa süre içinde bu dine ısındılar ve daha önce Sudana girmiş olan Hıristiyanlığın onların arasındaki etkisi zayıflamaya başladı.Mısıra yerleşen Müslümanlar 7. yüzyılın ortalarından itibaren Sudanı ele geçirmek için birtakım askeri hareketler gerçekleştirdiler.Bu fetih hareketleri uzun süre devam etti. 1172de Salahuddin Eyyubinin kardeşi Turan Şah, 1260ta da Baybars bugünkü Sudan topraklarına birer sefer düzenlediler.Bu seferlerden sonra buralarda İslam daha da güçlenmeye başladı.1517de Osmanlı Devletinin Mısırı fethetmesi Sudanda etkisini gösterdi.Ancak aynı dönemde Sudanda varlığını sürdüren Funj İmparatorluğuda güneye doğru kayarak varlığını sürdürdü. Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Pasa 1821de Funj İmparatorluğunun üzerine ordu göndererek Sudan topraklarını ele geçirdi.Ancak Mehmed Ali Pasa, Sudanda halkı hiç memnun etmeyen bir siyaset güttü.Mehmed Ali Pasa, Sudanı fetheden İsmail Paşayı görevden alarak yerine kendi oğlunu geçirdi.O da birtakım siyasi hesaplarla Fransız ve İngilizlerle işbirliği yaptı ve bazı eyaletlerin valiliklerine onların adamlarını getirdi.Bu durum Sudanın Müslüman halkını rahatsız etti.Muhammed Ahmed el-Mehdi adli bir zat bazı kişileri etrafına toplayarak 1881de bir hareket başlattı.Muhammed Ahmed el-Mehdi, etrafında topladığı kuvvete ensar, hareketine de ensar hareketi adını veriyordu.Mehdinin hareketi kısa zamanda geniş bir alana yayıldı.Onun hareketini bastırmak için gönderilen ordular yenilgiye uğratıldılar.Ensar hareketi gösterdiği başarılarla hakimiyetine aldığı topraklar üzerinde ayrı bir yönetim kurdu.Mehdi, 22 Ocak 1885te öldü ve yerine geçen oğlu Abdullah bin Muhammed, Umdurmanda Herbert Kitchner adlı İngiliz generalin komutasındaki Mısır kuvvetlerine yenildi.Daha sonra İngiliz güçler, Mısırdaki yönetimin yanlış uygulamalarını düzeltmeyi amaçladıklarını ileri sürerek 1899da Sudana girdiler.İngilizler ilk iş olarak Muhammed Ahmet Mehdinin başlattığı hareketi tümüyle dağıttılar.Sudan 1 Ocak 1956da bağımsızlığını elde edinceye kadar İngiliz işgalinde kalmıştır.
* Darfur Sorunu
Güney Darfurda Nyalada bir mülteci kampıSudan, genel olarak komşusu Çadla çatışmalar kendi içinde iç savaşlar yaşarken, batısındaki Darfur bölgesinde yaşanmakta olan sorun, tüm dünyanın dikkatini çekmektedir.Çatışma, birkaç yıldan beri etnik temizleme ve katliamlara yol açarak devam etmektedir. Birleşmiş Milletler Darfurda 180.000 kişinin öldüğünü, 2 milyona yakın insanın evsiz kaldığını bildirmektedir.İngiltere Parlamento Raporu ise ölü sayısını 300.000 olarak bildirmektedir.Evsiz kalarak mülteci durumuna düşen insanların büyük bir çoğunluğu, Arap olmayanlardan oluşmaktadır ve Arap Janjaweed saldırılarına maruz kalmışlardır.Darfur sorunu, dünyanın insani sorunlardan biri haline gelmiştir.Afrika Birliğinin bölgeye gönderdiği birkaç bin kişilik askeri birlik sorunu kontrol etmeye çalışmakla birlikte yetersiz kalmakta ve bu birlikler bile tacizlere uğramaktadırlar.Halihazırda ABD ile yapılmakta olan görüşmelerde ABDden bölgeye destek ve uluslararası toplumun daha fazla asker göndermesi sağlanmaya çalışılmaktadır.

Kaynak:
* Ülkeler Tarihi