Hollanda forması giyen Gullit, Rijkaard, Davids, Seedorf, Kluivert, Van Hooijdonk ve Hasselbaink gibi ünlü futbolcular sayesinde Surinam ismini sık sık duyduk. Fakat birçok kişi Surinamın Afrikada olduğunu zannediyor. Bu küçük sömürge ülkesi nerede hakikaten?
Hollandadan bağımsız bir devlet olmayı 1975te başaran Surinamlılar, yine de esaret hayatı sürer gibi Aslında gibi dahi fazla. Sembolik olarak hür olan Surinam, hakikatte düpedüz Amsterdamın kölesi. Bunu en açık ve acı haliyle futbolda görüp yaşıyoruz. Bir dolu yeteneği Avrupa futbol arenasına sunup da FIFAnın organize ettiği hiçbir organizasyona katılamamak, Surinam dışında bir başka ülkeye biçilmiş alın yazısı değildir herhalde. Surinamın ilk ırklarından birinin isminin Surinen olması ise herkese ilginç şekilde sürünen çağrışımı yapmıyor mu?
Gullitin, Rijkaardın, Kluivertın, Davidsin ve daha onlarcasının başarısında, Güney Amerikanın kuzey sahillerinde yaşayan bu fakir Surinamlılar; buruk ve karmaşık bir gurur duyuyorlar. Gullit, Rijkaard, Davids, Kluivert, Stenly Menzo, Seedorf, Hasselbaink, Aron Winter, Reiziger, Van Hooijdonk ve daha çokları Surinamda doğdu; ama Hollanda adına oynuyorlar. Surinam, yıllardır futbolda en yeteneklilerini Hollandalıların hizmetine gözü kapalı, karşılıksız sunmaktan imtina etmiyor. Hem de başarısızlıktan, parasızlıktan ve tanınmazlıktan kıvranırken Surinamın yetiştirdiği etkileyici futbolcular listesi uzayıp gider. Buna karşın uluslararası alandaki başarı sayfası, ilk günkü gibi bembeyazdır!
Belki de yukarıda ismi geçen futbolcular arasından birkaçı Hollanda yerine Surinam Milli Takımını tercih etmiş olsaydı kim bilir neler olurdu? En azından Surinam, Güney Amerikanın Avrupa Şampiyonası sayılan Copa Amerikada Brezilya, Arjantin gibi güçlü rakiplerle baş edemem diyerek daha küçük çaplı takımların bulunduğu Gold Cupta mücadele etmek zorunda kalmazdı. Surinamın, konumu itibariyle CONMEBOL (Güney Amerika Futbol Konfederasyonu) üyesi olması gerekirken, CONCACAF (Kuzey, Orta Amerika ve Karayipler Futbol Konfederasyonu)ta yarışıyor olması elbette ki Gullit ve diğerlerinin suçu değil. Onlar çok küçük yaşta göç ettiklerinden bu duruma kayıtsızlar. Onlar ülkelerinin ezildiği sıralarda Hollandalıları cezbedici kılmakla meşguldü. Aslında Hollanda Milli Takımını ilgi çekici kılan, turuncunun yanı sıra siyahi futbolculardır. Siyahların tamamına yakınının da Surinam asıllı olması, çok alışılmış bir durumdur.
Futbol onlar için para değil, tutku
Brezilya, Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Peru, Kolombiya ve Ekvador gibi güçlü ülkelerin bulunduğu Güney Amerika elemelerinde başarılı olup Dünya Kupasına katılamayacağını çok iyi bilen Surinam, şansını futbolda daha zayıf ülkelerin bulunduğu CONCACAFta deniyor. Ne yaparsa yapsın, Surinamın bir Dünya Kupasına katılması, asla mümkün görünmüyor. Çünkü, yetenekli oyuncuları hemen Hollandaya götürecek bir sistem kurulmuş bu küçük ülkede. Kaabiliyeti ile ön plana çıkan, kendini çok geçmeden Hollanda topraklarında buluyor. Tıpkı daha öncekiler gibi...
Surinamın Hollandayı tercih etmeyen ender milli oyuncularından Rodney van Engel, iç karartıcı bu durumla ilgili olarak şöyle konuşuyor: Acilen sponsora ihtiyacımız var. Artık planlı bir şekilde genç bir jenerasyon oluşturmak için maddi güç gerekiyor. Bizde fazlaca tutku var; fakat sonuçlar hep fakir. İstikrar yok. Maçtan maça performansımız yukarı çıkıp aşağı iniyor. Kosta Rika, Jamaika ve Trinidad-Tobago, isimlerini futbolla duyurdu. Onların da çok parası yoktu bunları yaparken; ama başardılar. Artık bir şeylerin değişme zamanı gelmedi mi?
Surinam Futbol Federasyonu 1920de kuruldu. 9 yıl sonra FIFA üyeliği geldi. Ancak şimdiye kadar tek bir Dünya Kupası görmediler. Her hangi bir olimpik turnuva veya FIFAnın sıradan organizasyonlarını da Sadece Avrupada seyredilen bazı yetenekli futbolcular sayesinde ülkelerinin ismi zikredildi sıkça. Ama nerede olduğu bilinmeden... Hepsi bu! Surinamın 13 takımlı amatör bir ligi mevcut. Transvaal ile Robinhood, bu yalancı yarışta zirveye oynuyor. Birçok futbolcu, aynı zamanda okuyor ve çalışıyor. Vakit kaldıkça da çamurlu ya da toprak sahalarda antrenmanlar... Haftada üç idman yapabilenler şanslı. İdmanlar genelde akşamları. Para mı? O da ne Onlar işlerini tutkuyla yapıyorlar ve futbol aşkları asla sorgulanamaz!
Sadece Seedorf ülke için çalışıyor
Futbol Federasyonu Başkanı Louis Giskus, iş çıkışı antrenman yapmanın güçlüğüne dikkat çekip amatörle profesyonel arasındaki uçuruma vurgu yapıyor: Gold Cupa kalmamak için zaman zaman duacıyız. Ama gelecek için bazı planlarımız var. Kalkınmak için kısa ve uzun vadeli iki program hazırladık. Uzun dönem için genç yetenekleri keşfetmek, kısa dönem için de yabancı bir çalıştırıcı bulmak çıkış gibi görünüyor
Hollandada yetersiz olan futbolculardan Surinamda yararlanma fikri de bir kurtuluş olarak duruyor; ama ona da siyasi bir engel var. Çifte vatandaşlık Surinamda kabul edilmiyor. İleride bu sorun aşılırsa önemli bir mesafe alınabilir. Surinamda futbolun gelişmesi için FIFA ve ünlü futbolcu Seedorf faal olarak çalışıyor. FIFA, yardım programı çerçevesinde Surinama 700 bin dolar aktardı. Seedorf ise yetenekli gençleri eğitmek için kendi adını verdiği bir spor merkezi yaptırdı. Surinamlılar, Seedorf gibi şöhretli futbolcu vatandaşlarının yardımlarını bekliyor. Ya da gelip ülkelerinde futbolun gelişmesinde etkin rol almalarını... En azından sadece Surinam için oynamalarını Çok bir şey mi istiyorlar?
Sonuç olarak, sömürülen Surinam ile sömüren Hollandada futbol gece ve gündüz gibi Surinamda karanlık, Hollandada aydınlık...
Surinamın başkenti Paramaribo. Afrikada değil, Güney Amerikada bulunan bu küçük ülkenin yüz ölçümü 163,820 km kare. Daha çok altın madenciliği ve balıkçılıkla uğraşan Surinamlılar, yaşamlarının geri kalanını, çoğu Hollanda formasını giyen vatandaşlarını izleyerek geçiriyor. 490 bin nüfusluk ülkenin yüzde 20si ise Müslüman. Resmi dili Flamenkçe olan Surinamlılar, İngilizce ve Almanca da biliyor. Atlas Okyanusunun kıyısındaki sömürge ülkesi yıllarca Almanya, İngiltere ve nihayetinde Hollanda arasında gel-git yaşadı. Kendi futbolcularını değerlendirememekten daha vahim bir tabloyla da karşılaşan Surinamlılar, sık sık sömürgeci devletler arasında siyasi değiş-tokuş aracı olarak da kullanıldı.
Michel Vorm Utrecht Kaleci
Dwight Tiendalli Feyenoord Defans
Urby Emanuelson Ajax Defans
Lorenzo Davids Feyenoord Orta Saha
Romeo Castelen Feyenoord Orta Saha
Mark de Vries Den Haag Forvet
TEKNİK KADRO!
Menajer Ruud Gullit
Teknik Direktör Frank Rijkaard
Yardımcı Antrenör Aron Winter
Kaleci Antrenörü Stanley Menzo
SURİNAMLI ESKİ BAZI ŞÖHRETLER
Henk Fraser Utrecht Kaleci
Ferdi Vierklau Ajax Defans
John Veldman Roosendaal Defans
Winston Bogarde Chelsea Defans
Ullrich van Gobbel Feyenoord Defans
Orlando Trustfull Vitesse Defans
Gaston Taument Rapid Wien Orta Saha
Marciano Vink PSV Eindhoven Orta Saha
Jerry de Jong Ajax Orta Saha
Glenn Helder Arsenal Orta Saha
Regi Blinker Sparta Forvet
Evet coğrafi keşiflerin tek bu sonucunu sevmiyorum. Allah korkusu olmayan ülkeler gidip gelişmemiş milletleri sömürmüşler. Şimdi de kaymağını yalıyorlar