Heyvanlardan Keçən Xəstəliklər

Son güncelleme: 30.03.2012 12:30
  • itlərdən insanlara keçən xəstəliklər - uyuz - zoonoz xəstəliyi haqqında

    it və pişiklərdə insana keçə bilən zoonoz bir xəstəlik olaraq uyuz (sarcoptes scabiei canısı)

    Sarkoptes uyuzu İtlərin əhəmiyyətli dəri narahatlıqlarından biri olub pişiklərdə nadirdir. İnsanlara da keçə bilən zoonoz xarakterdə bir xəstəlik olması cəhətdən diqqət yetirilməsi lazım olan bir xəstəlikdir.
    Sarcoptic uyuz; sarcoptes scabiei canısı adlı mikroskopik bir böcək sayıla biləcək (0.2-0.5 mm) Çanaqlı bənzəyən axar parazitinin səbəb olduğu hipersensitivite nəticəsində it, pişik və insanlarda dəri problemləri meydana gətirən bir narahatlıqdır.
    Itlərdə klinika ifadə edilər; itlərdə qulaq seyvanı, qarın altı, bütün ayaqların iç üzü, Dirsəklər və pati kimi bədənin az tüklü və ya tüksüz bölgələrində dəridə əvvəl qızartı tüberkül, vezikul, papüller boz-sarı qabıqlar və qaşıntı görülər. Müalicə edilmədiyində bu mərkəzlər genişləyərək genaralize yəni məşhur bir hal alar bədənin böyük bir qisimi təsirlənər. Qaşıntı ümumiyyətlə azalmaz.
    İtlər hipersensitivite ye bağlı olaraq Qaşınmaq üçün bədənini divarlara yerlərə sürtər hətta şüursuzca dişləyərək ilə yaralarını daha pis hala getirirler.bu vaxt ibarət lezyonlarda bakteriya və göbələk törəməsi reallaşar və vəziyyət içindən çıxılmaz bir hal ala bilər. Təmas etdiyi digər heyvan və insanlara birbaşa parazit bulaşabileceği kimi sürtündüğü yerlərlə təması olan digər heyvanlara və insanlara da keçə bilər.
    Diaqnoz: Təcrübəli bir baytar həkim tipik sayıla biləcək sızanaqlar baxaraq diaqnozunu rahatlıqla koyabilse də dəridən alınacaq kazıntının xüsusi solüsyonlarla əməliyyatından sonra uyuz faktoru sarcoptes scabiei canısı i mikroskopda görməsi diaqnozu dəqiqləşdirmək və müalicənin istiqaməti baxımından əhəmiyyətlidir.
    Müalicə: uyuz xəstəliyi heyvanın ümumi vəziyyətinin çox pis olmaması vəziyyətində qəti deyilə biləcək nisbətdə müalicəyə cavab verir. Şəxsi dərman enjeksiyonu və duşlar ilə sürətli bir yaxşılaşma təmin edilməkdədir. Müalicənin 2-3 həftə ara ilə təkrarlanması xəstəliyin nüksetmemesi baxımından əhəmiyyətlidir.
    Daha doğrusu xəstə klinika olaraq yaxşılaşdıqdan sonra alınacaq yeni bir dəri kazıntılarında axar parazit görülmeyinceye qədər müalicənin davam edilməsini Ege Beta Göztepe baytar kliniği olaraq təklif etməkdəyik.
    Qeyd: uyuz böcəyinin Notoedres (daha çox pişik və dovşanlarda), Cnemidecoptes (qanadlı heyvanlarda), Psoroptes (ən çox qoyunlardan) Chorioptes, otodectes (pişik və itlərdə ümumiyyətlə qulaqda) kimi xəstəlik edən tipləri mövcuddur. Hər birinin ayrı xəstəlik əlamətləri mövcuddur. Hətta çox qaşıntı etməyən uyuz faktorları vardır. Bu məqalə də yalnız sarkoptik uyuz ələ alınmışdır (baytar həkim Ferhat Alişer)
#30.03.2012 12:30 0 0 0