Şeytan [İblis]
Son güncelleme: 25.02.2007 16:04
-
* ŞEYTAN [İBLİS] *
Cenabı Hak insanı kuru bir çamurdan, cinleri ateşten, melekleri de nurdan yaratmıştır. Yaratılışta ilk sırayı melekler, sonra cinler, ondan sonra da insanlar almıştır. İlk yaratılan insan, aynı zamanda ilk peygamber Âdem Aleyhisselâmdır. Cenabı Hak, Hz. Âdemi yarattığında meleklerin ona secde etmelerini emretti. Bütün melekler secde ettiği halde İblis secdeden kaçındı. Bundan sonra da kıyamete kadar şeytanlığını devam ettirmek için Allahtan izin istedi. İsteği kabul edilince de insanları hak yoldan çıkarmaya devam etti.Meleklerin Hz. Âdeme secde etmeleri gaybî bir mesele olduğu halde hadisenin seyri ve şekli hakkında tefsirlerimizde bazı izahlar bulunmaktadır.Secde ânında yalnız melekler mi vardı, yoksa İblisle birlikte cinler de mevcut muydu, gibi hususlar bazı istifhamları da beraberinde getirmektedir.EbusSuudun izahlarına göre, İblis meleklerle birlikte yaşıyordu, onlar gibi ibadet ediyordu. Secde emri gelince İblis meleklerden ayrıldı.İkinci bir görüşe göre, meleklerin bir cinsi vardır ki, doğup büyürler, bunlara cin denir. İblis de işte bunlardandı. Başka bir görüşe göre, secde emri bütün cinlereydi. Fakat Cenabı Hak melekleri zikretmekle cinlere de hitap etmiş olmaktadır. Böylece sadece melekler değil, bütün ruhanî varlıklar secde ile emredilmiştir. Cin hakkında iki görüş vardır
* 1. Bütün ruhanî varlıklara cin denir ki, bu insanın karşılığıdır. Bu durumda melekler ve şeytanlar cin mefhumunun içine girerler. Böylece melek ile cin arasında hem umumi, hem de hususi mânâda bir durum vardır. Her melek cindir fakat her cin melek değildir.
* 2. Cin ruhanî varlıkların bir kısmına denir. Çünkü ruhaniler üç kısımdır
a. İyiler Melekler.
b. Kötüler Şeytanlar.
c. Hem iyisi, hem de kötüsü bulunanlar Cinler.
SafvetütTefâsirde verilen bilgiye göre
* 1. İblis meleklerden değildir.
* 2. Melekler masum varlıklardır, hiçbir zaman Allaha âsi olmamışlardır. Halbuki, İblis secde etmemekle Allaha karşı gelmiştir.
* 3. Melekler nurdan, İblis ateşten yaratılmıştır.
* 4. Melekler doğup üremezler, halbuki İblis ürer ve çoğalır. Kehf Sûresinde geçtiği gibi İblis cinlerdendir.
İbni Abbastan gelen bir rivayete göre, bazı müfessirler,
* Şeytanın insanların ve cinlerin sefih ve fitnekâr kısmına dendiği görüşündedirler. Cinlerden olan şeytanlar var olduğu gibi, insanlardan olan şeytanlar da vardır *
Meleklerin Âdem Aleyhisselâma secde ediş şekline gelince emredilen bu secdeninHz.Âdeme ibadet niyetiyle yapılmadığı açıktır.Çünkü Allahtan başkasına ibadet etmek şirktir. Hz. Âdem, yeryüzünün halifesi olunca, meleklerin ona secdesi bîat şeklinde olmuştur. Bu hal, Hz. Âdeme bir hürmet olmakla beraber, esasta Allaha yapılan bir ibadettir.Eski ümmetlerde selâmlaşma ibadet kasdı olmaksızın yere kapanarak secde edildiği şekilde vâki olmuştur. Meselâ, Yusuf Aleyhisselâmın kardeşlerinin kendisine secde etmeleri bir tâzim ve saygıdan ibarettir.Bunlarla beraber, meleklerin Hz.Âdeme secde etmelerinin ibadet mânâsına alınması da mümkündür. Bu durumda secde edilen gerçekte Cenabı Haktır. Hz.Âdem ise bu secdede kıble olmuştur.Dolayısıyla secde yine doğrudan doğruya Allaha yapılmıştır.Diğer taraftan, Cenabı Hak melekleri Hz. Âdeme secde ettirmek sûretiyle kâinatın insana boyun eğdiğini göstermiş İblisin ona karşı üstünlük dâvâsında bulunmasını zikretmekle de, insanlığın maddi ve mânevî gelişmesinde şeytanların ne kadar büyük bir engel teşkil edeceklerine onların dikkatini çekmiştir.
Kaynak :
* İslam Ansiklopedisi
* Tefsîri EbusSuûd, 187.
* SafvetütTefâsir, 152.
* HülâsatülBeyan, 197.
* Buhari
- Şeytan [İblis] Konusuna Benzer Konular
- Seytan 23.03.2004
- Kör Şeytan 19.06.2004
- Fast-Food şeytan işi mi 23.10.2004
- Seytan dan Mektup 25.11.2004
- Seytan ve Baskanlar 26.03.2005
- Plastik Gıda Ambalajı 25.02.2007 16:04