1. Ana Sayfa
  2. Tarih
  3. Osmanlı Donanması

Osmanlı Donanması

Son güncelleme: 25.03.2013 22:11
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • osmanlı donanmasının özellikleri - osmanlı donanmasının maneviyatıSefere çıkan Donanma-yı Hümayun’un hemen hemen bütün gemilerinde kâtip, fotoğrafçı (1830’lardan itibaren), eczacı ve hekimlerin yanında bir de imam görev yapardı. İlk defa 3. Selim döneminde çıkarılan bir kanunname ile gemilerde vazifelendirilen bu imamlar, vakit namazlarını kıldırmanın yanında, askere dualar ettirir, dini ve ahlâkî bilgiler vererek onların maneviyatlarının sürekli yüksek olması için gayret gösterirlerdi.

    Alay imamları gibi, ulemadan seçilen gemi imamları da bilgilerine göre sınıf-ı evvel, sınıf-ı sânî ve sınıf-ı sâlis gibi gruplara ayrılırdı.

    2. Abdülhamid’in, bütün mürettebatının namazlarını toplu olarak kılmaları ve ardından ‘zafer duası’nı okumaları hususundaki hassasiyeti mucibince, Bahriye’de vazife yapan imamların sayısı kısa sürede artmıştı. (1)

    Bahriye Nezareti’nin de bu hususla ilgili olarak gemi kaptanlığına gönderdiği talimatta: “Her hâl ve mahalde farz ibadetlerin hüsn-i îfâsına dikkat ve riayet etmek lâzıme-i İslâmiye ve insaniye olduğundan, umûm gemi mürettebatının beş vakitte farz namazlarını cemaatle îfâ eylemelerine dikkat olunacaktır.”Şeklinde ikazda bulunduğu görülür. (2)


    Gemi imamları, her gün sabah ezanından bir saat önce uyanırlar, abdestlerini alıp hazırlıklarını yaparlar ve sesi güzel olan bir eri pruva çanaklığına çıkararak, sabah ezanını okuturlardı. Mürettebat hava müsait ise güvertede , değil ise top ambarında namaz için toplanırlardı. Bu esnada imam, seyir subayından veya yardımcısından kıble istikametini öğrenir ve eda edilecek sabah namazı suresince rotanın aynı kalmasını rica ederdi. (3)


    Osmanlı bahriyesinde vazife yapan Müslüman mürettebatın yanı sıra, Hıristiyan mürettebatın da dini vazifelerini yapmaları maksadıyla –zaman zaman geri dönmeseler de- gemiden ayrılarak kiliselere gitmelerine müsaade edilmiştir. Hatta 1847’de Sultan Abdülmecid’e, Kaptan Paşa tarafından verilen bir arızada donanmada görev yapan Hıristiyan teb’anın açık denizlerde ibadetlerinden geri kalmamaları için gemilere papaz tâyin edilmesi istenmiştir. (4)


    (1). Mustafa Birol Ülker, “Osmanlı’dan Cumhuriyete Askeri İmamlar”, Tarih ve Medeniyet, Nisan 1999, s.61.

    (2). Ülker, agm, s.61.

    (3). Apatay, age, s.108.

    (4). Bu konuda geniş bilgi için bkz, Ali İhsan Gencer, “Harp Gemilerine Papaz Tayini Meselesi”, İÜEF. Yay., İstanbul 1981.



    Bahadır Okur

    alıntı
#25.03.2013 22:11 0 0 0