Jeolojik Temel Bilgiler
Son güncelleme: 02.03.2011 12:21
-
JEOLOJİNİN TANIMI VE KONUSU
Jeoloji: Yeryuvarının yapılışını ve yeryüzünde meydana gelen fiziksel, kimyasal ve biyolojik değişmelerin geçmişini araştıran bir ilimdir. Jeoloji geniş anlamda yeryuvarının dar anlamda da yerkabuğunun oluşumu, özellikleri ve evrimini inceler. Jeoloji Yunanca geo: yer ve logos: bilim kelimelerinden alınmış bir isimdir.
Jeoloji; yeraltısularının aranması, baraj, tünel, yol gibi yapılar ile çevre ile ilgili alanlar ve maden, kömür, petrol gibi yer altı servetlerinin bulunması ve işletilmesi konusunda da yararlanılmaktadır.
Jeolojinin anabilim dalları: Genel Jeoloji, mineraloji-petrografi, maden yatakları-jeokimya ve uygulamalı jeolojidir.
Genel Jeoloji: İç ve dış kuvvetlerin etkisi altında yerkabuğunda meydana gelen değişikliklerden ve kaya türlerinden bahseder. Jeolojik olaylar yerkabuğunun yapısını ve görünümünü sürekli olarak değiştirirler. Bu değişiklikler; ısı, yerçekimi ve radyoaktivite gibi yerin enerji kaynaklarından ve güneş enerjisinden kaynaklanan yağış, rüzgar, sıcaklık, akarsu ve buzullar gibi etkenlerle meydana gelir. Yapısal jeoloji, tektonik, stratigrafi, paleontoloji
Mineraloji; Yerkabuğunda bulunan çeşitli minerallerin tariflerini ve sınıflamalarını yapan; kristal yapılarını, fiziksel ve kimyasal özelliklerini inceleyen, nasıl başka minerallere dönüştüklerini anlatan bilimdir.
Petrografi; Yerkabuğunda bulunan ve minerallerin birleşmesinden meydana gelmiş olan taşların, meydana geliş sebeplerini araştıran, sınıflamalarının yapan bir ilimdir.
Uygulamalı jeoloji; Yeraltısuyu, çevre ve kent jeolojisi, mühendislik yapıları, zemin özellikleri, yapı malzemesi, petrol, kömür konuları ile ilgilenir.
Yeryuvarının Görünümü
Yeryuvarının bugünkü görünümü iki grup olayın milyonlarca yıl birlikte sürdürdükleri işlemlerin bir sonucudur. Birinci grupta yer alan iç olaylar "yapıcı" nitelikte olup yerkabuğunun büyük ölçüdeki mimari yapısını ve iç dokusunu oluştururlar. Bunlar; volkanizma, metamorfizma, tektonik deformasyon, orojenez, epirojenez, konveksiyon, kıtaların kayması ve depremler gibi olaylardır. Bu olaylara neden olan etkenler bizzat yerin içinde bulunan sıcaklık, çekim, magnetizma, radyoaktivite gibi enerji kaynaklarıdır.
Yeryuvarının görünümünü etkileyen ikinci grup olaylar, yerkabuğunu dışardan etkileyen, insanlar için yararlı duruma getirilmesini amaçlayan olaylardır. Bunların başlıcaları atmosferin etkisi altında meydana gelen toprak oluşumu, yağmur ve kar şeklindeki yağışların, akarsuların, rüzgarların, buzulların deniz dalgalarının aşındırma, taşıma ve biriktirme işlemleri, karalarda ve deniz diplerindeki kütle hareketleri, karalar üzerinde, kıyılarda, göllerde ve denizlerin çeşitli bölgelerinde meydana gelen çökelme-tortullaşma (sedimantasyon) olayları; yumuşak ve gevşek tortulların katı-sert tabakalar haline gelmesi (taşlaşma), fosilleşme, kömürleşme ve petrol- doğal gaz oluşumu (diyajenez) gibi olaylardır. Bu olaylara neden olan enerji kaynağı, bu kez yeryuvarının dışında, tüm gezegenleri etkileyen ısı ve ışın biçimindeki güneş enerjisidir.
Metamorfizma; Katı kayaların, sadece gömülme ve sonrada üstte biriken yük ile değil basınç, sıcaklık, kimyasal maddelerin katılması ile bileşim, doku ve iç yapılarının değişikliğe uğramasıdır. (Başkalaşması)
Orojenez; Dağ oluşumu, yerkabuğunun özgül kesimlerinin kıvrımlanması, faylanması ile oldukça hızlı dağ oluşumu.
Epirojenez; Büyük kabuk kütlelerinin yükselmesine veya büyük çanakların oluşmasına sebep olan oldukça yavaş ve geniş hareketlerdir. (Kırılma, faylanma yok)
Konveksiyon; Ortamdaki farklı sıcaklıklar ve dolayısıyla değişik yoğunluklar yüzünden bir çekim alanındaki herhangi bir akışkan ortamın (sıvı veya gaz) herhangi bir kısmının kütle hareketi işlemidir.
- Jeolojik Temel Bilgiler Konusuna Benzer Konular
- Sars hastaligi hakkinda bilgiler 03.03.2004
- Temel 03.03.2004
- Temel 07.03.2004
- Firar (temel) 08.03.2004
- temel bu 09.03.2004
- Plastik Gıda Ambalajı 02.03.2011 12:21