MAZIDAGI
Mardin MAZIDAGI ilcesi
Mazıdağı, GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi'nin Dicle Bölümünde Mardin ilinin 47Km kuzeybatısında, 1030-1090 metre yükseklikte ve adını aldığı dairevi daÄŸlar serisinin orta yerindeki düzlükte kurulmuÅŸtur. Daha önceleri Savur ve Derik ilçelerine baÄŸlı bir bucak iken 9 Haziran 1937 tarihinde ilçe statüsünü almıştır. Ä°lçe 869 Km’lik bir alana sahip olup, 50 köy ve 14 mezrası bulunmaktadır.
İlçede genel olarak halkın geçin kaynağı tarım ve hayvancılık faaliyetle-ridir. Ancak ilçe merkezinin 17 Km kuzeybatısındaki fosfat yataklarının 1976 yılından sonra işletilmeye başlanması ile önemli bir çalışma alanı durumunu almıştır.
İlçe, Ulaşım koşulları bakı-mından yetersiz bir durum göstermektedir. İlçeyi köy-lerine bağlayan yollar mevcutsa da yolların büyük kısmı toprak tesviye ve ham yol olduğundan kış aylarında ulaşım güçleşmek-tedir. Derik; ilçesine 24 Km ,Mardin iline 47 Km ve Diyarbakır iline ise 72 Km'lik asfalt bir yolla bağlanmıştır.
Mazıdağı ilçesinin tarihi özel olarak araÅŸtırılmamış ancak yakın çevresindeki büyük yerleÅŸim yerlerinin tarihinden elde edilen bilgiler ışığında açıklanabilmektedir. Buna göre ilçe merkezinin bir yerleÅŸim yeri olması Bizanslılara kadar uzanmaktadır.Ä°lçenin eski adı ' Åžamrah " olup yerleÅŸim yerinin Çam yolu üzerinde olması nedeni ile bu ismi almıştır. Ä°lçenin 3 Km güneybatısındaki sarp bir tepenin üzerinde kalıntılarına rastlanan Safran Kalesi ve kalenin çevresindeki harabelerden anlaşıldığına göre,Bizanslılar döneminde Diyarbakır’ı Åžam’a baÄŸlayan yol üzerinde kurulma olan bu yerleÅŸim yerinin halkı Süryani dinine mensup idi. V. ve VI. yüzyılda Sasaniler ile Bizanslılar arasındaki savaÅŸlarda Mardin ile birlikte bu iki kavim arasında bir kaç kez el deÄŸiÅŸtirmiÅŸ olan Åžamrah VII. yüzyılda Arapların eline geçmiÅŸ Hıristiyan Halkın büyük bir kısmı .Müslümanlığı kabul etmiÅŸtir. Süryani olarak kalan kesimi se 1392' de Timur'un istilasından sonra Mardin’e göç etmiÅŸtir.
Yavuz Sultan Selim 1514’de Åžah Ä°smail'e karşı kazandığı Çaldıran savaşından kısa bir süre sonra D.Bakır ve Mardin illerini ele geçirmek ile bu yerleÅŸim yerlerini de Osmanlı Devletine katmış oluyordu.
Ayrıca ÅŸu anda harabe durumunda bulunan Derametinan kalesi çok eski bir yapı olduÄŸu,Timurlenk tarafından Mardin ve Diyarbakır’ın alınışı sırasında bölgeye yaptığı keÅŸifte ve kendisine geçit vermeyen Derametinan kalesinin fethini istemiÅŸti. Kale 150 Metre yüksekliÄŸinde bir tepenin üzerinde kartal yuvası gibi kurulmuÅŸ güneyden kuzeye doÄŸru uzanan vadiye ve kervan yoluna hakim durumda idi. Timur’un orduları kaleyi ancak 20 günde zaptederek geçit saÄŸlayabilmiÅŸlerdir.Kalede 150 kiÅŸilik bir kuvvet bulunmakta ve saldırılara karşı koyabilecek bir tarzda inÅŸaa edilmiÅŸtir.Bir Bizans eseri olan bu kale günümüzde bir harabe durumunda bulunmaktadır.
İlçe sakinlerinin daha önceleri Hıristiyan olduğu ve burada çeşitli aile guruplarının yaşamış oldukları bilinmektedir. Bunlar Cançoyi, Yakupli, Bileçki ve Hani ile Kulptan gelenler ile birlikte dört ayrı aile gurubu olarak günümüz kadar bu sosyal yapıyı sürdüregelmislerdir.
Mazıdağı ilçesi daha önce Savur ilçesine ,ardından da Derik ilçesine baÄŸlı bir nahiye iken 9 Haziran 1937 yılında ilçe statüsüne getirtilmiÅŸtir. Ä°lçe "Åžamrah" ismini Diyarbakır dan Åžam'a giden kervan yolu üzerinde oluÅŸu nedeni ile almıştır. " Åžamrah " Kelimesi Åžam’a giden yol anlamındadır. Mazıdağı ismi ise ,etrafının daÄŸlarla çevrili olması ve bu daÄŸların mazı aÄŸaçları ile kaplı oluÅŸundan almıştır.
2000 Yılında yapılan Nüfus tespitine göre ilçemizin toplam nüfusu 32.443 'tür.13.102 'i ilçe Merkezinde,19.341 'i Köylerimizde yaşamaktadır.
