Hafıza Teknolojileri ve Standartları

Son güncelleme: 07.11.2007 15:26
  • Hafıza Teknolojileri ve Standartları

    1. Hafıza Nedir?

    Giriş

    Günümüzde, bilgisayarların sahip olduğu yüksek hafıza kapasitelerine rağmen, bu kapasiteler yeterli olmayacağı gözükmektedir. Çok geçmişe gitmeden yaklaşık bir 2 seneye kadar 1 ve 2 MB'lık hafızaya sahip olan PC'lere hepimiz tanık olmuşuzdur. Bugün çoğu sistem temel uygulamaları çalıştırabilmek için 128 mb hafızaya ihtiyaç duymaktadır. Optimum performans, grafik ve multimedya uygulamalarını çalıştırabilmek içinse 512 MB'tan daha yüksek hafıza miktarlarına ihtiyaç duyulmaktadır.

    Geçen 20 yıl içerisinse hatırlamak için çok geriye gitmeye gerek yok, yaklaşık olarak 1981'de Bill GATES bilgisayar hafızalarına atıfta bulunarak "640KB 'lık hafıza herkes için yeterlidir " demişti.

    Aslında, gerekli hafızayı hesaplama yöntemi çok basittir: yüksek kapasite hafızanın olması her zaman iyi; düşül kapasitenin olması her zaman kötüdür. Fakat, daha ayrıntılı bilgi edinilmek istenirse bu kılavuz bazı genel soruları cevaplandırmada yardımcı olacaktır.

    PC'deki Hafızanın Rolü

    Bilgisayar endüstrisindeki kişiler genelde "Hafıza" terimi yerine geçici komutları ve görevleri tamamlamak için gerekli dataları tutmak anlamıyla "RAM(Random Access Memory)" terimini kullanırlar. Bu amaç ise işlemciye CPU (Central Processing Unit) olanak tanır ve işlenecek komutlara ve saklanan datalara daha hızlı ulaşabilmeyi sağlar.

    CPU bir uygulamayı yüklerken yaptığı işlem buna iyi örneklerden biridir. Böylece, bir programı hızlı ve verimli olarak çalıştırabilir. Pratikteki deyişiyle, programın hafızaya yüklenmesi demek işin gereken zamandan daha kısa sürede bitmesi ve işlemcinin diğer görevleri yerine getirebilme süresinin kısalması anlamına gelmektedir.

    noimage

    Klavyenizden komut girmeye başladığınız aşamada proses başlar. CPU komutları yorumlar ve HDD'ye hafızaya programı yüklemesi için emir verir. Data hafızaya yüklendiğinde, CPU'nun dataya erişebilmesi HDD'deki datalara erişip çekmesinden çok daha hızlıdır.

    İşlemcinin bu bilgilere istediğinde erişebilmesi için bazı digital ortamlar gerekmektedir. Bu ortamlar elektronik dizinler ve dosyalar olabilir. Dosya ve dizinleme sistemi bilgilere erişim açısından kullanışlılık sağlamaktadır.

    Hafıza İle Bilgi Depolama Aygıtları Arasındaki Fark

    İnsanlar sıksık hafıza ile depolama terimlerini özellikle ihtiyacı olduğu miktar için karıştırırlar. Hafıza terimi bilgisayarda takılı olan RAM'in miktarını bildirmektedir, halbuki depolama ise bilgisayarın harddisk'inin kapasitesini bildirmektedir. Bu genel karışıklığı aydınlatmak için içinde bir çalışma masası ve dolabı bulunan bir ofis'i düşünelim.

    Dosya dolabı, ihtiyacınız olan bütün dosyalar ve bilgileri saklayan bilgisayarın sabit disk'ini temsil etsin. İşe geldiğiniz zaman, dosyalarınızla çalışmak için dosyalarınızı dosya dolabından alıp masanın üzerine daha kolay ulaşım için koyarsınız. Burada masayı bilgisayarın hafızasına benzetilebilir. Çalışırken masanın bu bilgileri tutması çok kullanışlıdır.

    Masa - dosya - dolap benzetmesini bir anlığına tekrar aklımıza getirelim. Her seferinde dosyaya bakmak için dosya dolabının çekmecesini açıp baktığımızı düşünelim. Bu işlem hızını son derece düşürecektir. Yeterli olacak seviyedeki masa üzerindeki yer boşluğuyla - hafıza için verdiğimiz mecaz - dökümanları istediğiniz gibi rahatlıkla inceleyebilir ve gerekli olan bilgilere kolaylıkla erişilebilir.

    Burada hafıza ile depolama aygıtları arasındaki diğer önemli bir fark ise; sabit disk'te saklanan bilgiler bilgisayar kapatıldığında herhangi bir veri kaybına uğramaz. Fakat, hafızada tutualn herhangi bir bilgi bilgisayar kapandığında kaybedilmektedir. Masa yüzeyindeki boşluk benzetmemize göre masa üzerinde kısa süreliğine kalan dosyalar atılacak anlamına gelir.

    Hafıza ve Performans

    Bilgisayar sistemine daha fazla hafıza eklemenin bilgisayar performansı arttıracağı şüphesiz kanıtlanabilir. Eğer hafızada CPU'nun ihtiyacı olan bütün bilgiler için yeterli alan yoksa, bilgisayar sanal hafıza dosyası oluşturmalıdır Bunu yapmakla, CPU sabit diskte ek RAM simülasyonu için bölge rezerve eder. Bu proses, "swapping" olarak da adlandırılır. Ortalama bir bir bilgisayarda, CPU 200 nanosaniye 'de RAM'e ulaşırken bu oran HDD'ye erişimde ise yaklaşık 12 000 000 ns'dir. Diğer bir perspektiften ise; bu yaklaşık olarak 3, 5 dk 'lık bir işlem için yaklaşık olarak 4, 5 ay beklemek demektir.

    noimage
    Harddisk ile RAM arasındaki erişim zamanı karşılaştırması

    PC'de Hafıza Artırımı

    Eğer PC'nize daha önce hafıza eklemediyseniz eklediğinizde performansta ciddi bir artış olduğunu fark edebilirsiniz. Hafıza artırımı ile uygulamalar daha hızlı yanıtlar verir ve web sayfaları daha hızlı yüklenir ve aynı anda bir çok program daha hızlı çalışır. Kısacası sisteme hafıza eklemek sistemi daha hızlı ve verimli hale getirecektir.

    Sunucuda Hafıza Yükseltimi

    Sunucu performansının ağ üzerindeki performans üzerinde önemli sayılacak derecede etkilidir: Eğer sunucu yavaş kalırsa ağdaki diğer istemciler sorun yaşarlar. Bu yüzden, istemci PC'lerde hafıza artırımı yaparken kullanan kişi durumu fark edebilir ve sunucu sistemdeki hafıza artırımı ise istemcilerin bilgiye olan erişimini hızlandıracaktır.

    Sunucu'daki hafıza artırımının yararlarının daha iyi anlamak için, Mindcraft tarafından yapılan benchmarking sonuçlarına bakalım. Mindcraft'ın çalışması Windows 2000 Advanced Server, Sun Solaris 9.0 veRed Hat Linux 8.0 DBMS sunucu platformları üzerine odaklanmıştır. Bu çalışmanın amacı sunucu sistemlerde hafıza artırımının performansı adım adım nasıl etkilediğini alternatif işlemcilerle birlikte göstermektir.

    Araştırmaya göre, Mindcraft, Windows 2000, Solaris ve Linux sunucu sistemlerinde ek bir işlemci ve hafıza artırımı ile yaklaşık olarak %40'lara varan bir performans artışını göstermiştir. Performans iyileştirmesi DBMS sistemlerindeki çift işlemci ile birlikte hafızanın 512 MB'tan 4GB'a kadar çıkartılması 1000% 'den daha fazla olacaktir.

    Web Sunucu Testi

    Bir web sunucusu genelde donanım, işletim sistemi, sunucu yazılımı, TCP - IP Protokolü, uygulama yazılımı, ve web sitesi içeriğinden oluşur. Bir istemci veya ziyaretçi HTTP isteği ile WEB sunucusunun içeriğini görüntüler. Mindcraft SPECweb99 'u web sunucu performans'larını test etmek için kullanmıştır. SPECweb99, web sunucu performanslarını, static veya dinamik web sayfası isteklerini yanıtlarken ölçer. Bu işyükü ISP'lerin web sunucularındaki performansıylada belirlenir.

    Aşağıda bazı web sonuçlarının performansı gösterilmiştir.

    noimage

    DBMS Sunucu Testi

    Mindcraft DBMS testini gerçekleştirmek için OSDB (Open Source Database Benchmark) kullanımıştır. OSDB, ANSI SQL Standard Scalable and Portable (AS3AP) 'e dayanan bağlantılı database sistemlerini test etmeye yarayan benchmark yazılımıdır. OSDB, AS3AP benchmark'larını uygulamaktadır. Bu sistem aynı zaman temel sorgu ve erişim metodlarının performansını ölçmektedir. DBMS sonuçları aşağıda verilmiştir.

    noimage

    SONUÇ: Daha Çok Hafıza Daha İyi Performans

    Mindcraft araştırması WEB ve DMBS sunucuların performansına odaklanmıştır, çünkü uygulama yanıt zamanları en çok son kullanıcı tarafında önem taşıyan faktörlerdir. Hiç kimse yavaş database uygulamalarının yoğun olduğu bir web sunucu ile çalışmak istemez.

    ------------------------------------------------------------------------------

    2. Ne Kadar Hafızaya İhtiyacınız Var?

    Belki önceden hafızası yeterince yeterli olmayan bir bilgisayarla çalışmanın neye benzediği konusunda bir fikriniz oluşmuş olabilir. Hard disk'in seslerini daha sık duyarsınız ve bazı periyotlarda ekranda işlem yaparken kum işareti sürekli çıkar. Bu durumlar çoğu zaman yavaş çalışmanın belirtileri olmakla birlikte hafıza hataları da ortaya çıkar. Bazen bir uygulamayı kapatmadan diğerini çalıştıramamanıza neden olur.

    Bu yüzden, yeterli seviyede hafızanın olup olmadığını veya daha fazlasının yararlarının ne olacağını saptamanız gerekir. Ve sonrasında eğer daha fazlasına ihtiyacınız varsa ve ne kadarına ihtiyacınız olduğunu saptamanız? Gerçek olan, sahip olduğunuz sistemin hafıza miktarının ne kadar olduğudur. Bu faktör bilgisayarda yaptığınız işlerin çeşitleri kullandığınız yazılımlara bağlıdır. Çünkü, doğru olan hafıza miktarı sunucu ile masaüstü bilgisayar için farklıdır. Bu yüzden bu bölümü ikiye böldük.

    Masaüstü Bir Bilgisayar için Hafıza Gereksinimleri

    Eğer masaüstü bir bilgisayar kullanıyorsanız, hafıza gereksinimleri bilgisayarın işletim sistemine, kullandığınız uygulama yazılımlarına bağlıdır.

    Günümüzün kelime işlemci ve hesap çizelge yazılımları çalışabilmek için en az 32MB hafıza boyutuna gereksinmektedirler. Fakat, yazılım ve işletim sistemi geliştiricileri ürettikleri ürünlerdeki kapasiteleri ve olanakları genişletmektedirler. Bu ise ileride daha çok hafıza gereksimine ihtiyaç olacağı olgunusu güçlendirmektedir. Günümüzde, geliştiriciler tipik hafıza miktarının minimum 256 MB olması gerektiğini belirtiyorlar. Eğer sistem grafik işlemleri ve multimedta uygulamaları çalıştırıyorsa mimumum512 olması gerektiği en iyi performans içinse 1 GB'ın gerekliliğini belirtmektedirler.

    Aşağıdaki tablo masaüstü bir bilgisayar için gereken hafıza miktarını belirlemede sizin için rehber olabilir. Tablo yapılan işlemlerin çeşitliliğine ve işletim sistemlerine göre ayrılmıştır. Sistemde kullandığınız işletim sistemini bulup ve yaptığınız işlerin tanımlamalarına bakarak size en yakın olan opsiyonu belirleyerek ne kadar hafızaya ihtiyacınız olduğunu tespit edebilirsiniz.

    noimage

    noimage

    noimage

    noimage

    noimage

    noimage

    ------------------------------------------------------------------------------

    3. Hafıza Modülünü Yakından Tanıma

    Hafıza modülleri farklı boyut ve biçimleriyle gelir. Genelde, yeşil bir yüzey üzerine ufak siyah modüller yerleştirilmiş biçimdedir. Aşağıdaki figür tipik bir hafıza yapısını ve hafıza modülünün önemli noktalarını içermektedir.

    Hafıza Modülü Nedir?

    noimage
    168-pin SDRAM DIMM modülüne yakından bir bakış

    PCB (Prıinted Circuit Board)

    Bir çok seviyeden oluşan yeşil kart tabakasının üzerinde hafıza çipleri yer almaktadır. Her bir tabaka bilginin akış yönünü sağlayan yolları ve devreyi içermektedir. Genelde, yüksek kaliteli hafıza modülleri birkaç tabaka kullanmaktadır. Daha çok tabaka izler arasında daha çok boşluk demektir. Daha çok boşluk ise gürültüyü azaltmak için fırsat demektir. Bu opsiyon ise modülleri güvenilir yapar.

    DRAM (Dynamic Random Access Memory)

    DRAM, RAM'in en önemli bileşenidir. Dinamik RAM olarak adlandırılır, çünkü, kısa süreliğine datayı tutmak ve belirli bir peryotta yenilenmesi gerekir. Çoğu hafıza çipleri siyah veya çipleri koruma için krom yapıya sahiptir.

    Contact Fingers

    Kontakt tırnakları, bazen hafıza soketine takıldığından dolayı "konnektör" veya "uç" olarak adlandırılır. Sistem anakartıyla hafıza modülü arasındaki bağlantıyı sağlayan uçlardır. Bazı hafıza modüllerinin üstündeki bu pinler kalayla kaplanmıştır ve bazıları ise altından yapılmıştır.

    Dahili İz Tabakası

    Büyüteç ile bakıldığında kart üzerindeki tabakaları birbirinden ayıran çizgiler gözükür. Yollar dataların yolculuk ettiği yollara benzer. Bu yolların genilşliği ve eğriliği çiplerinin birbirlerinin arasındaki komünikasyonun hızını ve güvenilirliğini etkiler. Tecrübeli tasarımcılar yollar arası hızı ve güvenilirliği arttırmak için dizaynı en iyi biçimde yarapak gürültüyü önlerler.

    Çip Paketi

    "Çip Paketi" terimi materyalin etrafına sarılan madde hakkında bilgi vermektedir. Günümüzün çip paket formatı TSOP (Thin Small Outline Package) olarak anılır. Bazı çok önceki çip dizayn firmaları DIP (Dual In-line Package) paket ve SOJ (Small Outline J-lead) paket tipini kullanırlardır. RDRAM'ler gibi yeni çipler RDRAMCSP (Chip Scale Package) paket tipini kullanmaktadırlar.

    Aşağıda farklı çip paket formuna sahip olan hafıza modül çiplerini görebilirsiniz.

    noimage
    DIP (Dual In-Line Package)

    noimage
    SOJ (Small Outline J-Lead)

    noimage
    TSOP (Thin Small Outline Package)

    noimage
    CSP (Chip Scale Package)

    Hafıza Çiplerinin Üretimi

    İlginç ama gerçektir ki, hafıza üretimi sahil kumu ile başlar. Kum, yarı-iletkenlerin ve çiplerin üretimi için gereken silikonu içerir. Silikon kumdan çıkartılır, eritilir, çekilir, kesilir ve silikon tabakaları haline getirilir. Çip üretme süresi boyunca, karışık devre şemaları çip üzerine dolaylı yollarla işlenir. Bu işlem bittiğinde, chipler test edilir ve tabakaldan kesilir. İyi ve kötü olan çipler ayrılır. Çipler ayrıldığında plastik veya seramik paket tiplerinde paketlenir ve satışa hazır hale getirilir.

    Hafıza Modülünün Yapılışı

    Bu şekil hafıza üretimini temsil etmektedir. Hafıza modülünü yapabilmek için 3 tane önemli bileşen gerekmektedir. Hafıza çipleri, PCB ve kapasite ve direnç gibi elemanlar. Tasarım mühendisleri CAD (computer aided design) programlarını kullanarak PCB'yi dizayn ederler. Kaliteli bir kart yapabilmek dikkatli bir yerleştirme ve sinyal arası yol uzunlukları gerektirmektedir. PCB üretiminin temel işlemi hafıza çiplerinin üretimiyle benzerdir. Maskeleme, daldırma, asite batırma bakır yolları açar. PCB üretildikten sonra, yerleştirilme işlemi için hazırdır. Otomatik sistemler yüzey montajlı ve doğrudan delikli PCB'lere entegrelerini direkt olarak yerleştirebilir. Lehim pastası ile çipler PCB üzerine yerleştirilir ve ısıtıldıktan sonra soğutulur. Modüller paketlenirken sonra bilgisayara takılmaya hazırdır.

    noimage

    4. Hafıza'nın Çalışma Rutini

    Eskiden, CPU'nun daha hızlı bir şekilde veriye ulaşabilmesi için tutulan yere hafıza dendiği konusunda bilgi vermiştik. Şimdi bu bilgileri tutma fonksiyonunu ayrıntılı bir şekilde ele alalım.

    Hafıza Nasıl İşlemci İle Birlikte Çalışır?

    noimage
    Bilgisayar sisteminin temel bileşenleri

    CPU sıksık bilgisayarın beyni olarak anılır. Bu bütün işlemlerin burada gerçekten burada olduğu anlamına gelir.

    Chipset CPU'yu destekler. Genellikle sistemde işlemci ile diğer komponentler arasındaki veri akışını kontrol eden kontrolörler mevcuttur. Bazı sistemlerde ise birden fazla chipsette bulunabilir.

    Hafıza kontrolcüsü chipset'in bir parçasıdır ve bu kontrolcü hafıza ile CPU arasındaki bilgiyi birbirleri arasında taşıma fonksiyonunu üstlenir.

    Veri yolu ise verilerin gittiği iz olarak sistemde tanımlanabilir ve CPU, Hafıza, ve Giriş/Çıkış aygıtlarına bağlanan çeşitli paralel yollardan ibarettir. Veriyolu dizaynı veya veriyolu tasarımı datanın ne kadar hızlı ve ne kadar çok geçeğini belirleyen yapıdır. Sistemde farklı altsistemlere bağlanan farklı hızlarda farklı veriyolu mevcuttur. Hafıza veriyolu chipsetteki hafıza kontrolcüsü ile hafıza modülleri arasındaki veriyolunu temsil eder. Yeni sistemlerde CPU ile hafıza modülleri arasında frontside bus (FSB) dediğimiz veriyolu mevcuttur. Backside bus (BSB) ise hafıza kontrolcüsü ile L2 cache arasındaki olan veriyoludur.

    Hafıza Hızı

    CPU'nun hafızadan herhangi bir bilgiye ihtiyacı olduğunda, Hafıza kontrolcüsü tarafından yönetilen bir istek sinyali gönderir. Hafıza kontrolcüsü isteği hafızaya gönderir ve CPU'ya gitmeye veya okunmaya hazır olduğunda rapor verir. Bu bütün saat çevrimlerinin - CPU'dan hafıza modülüne veya hafıza modülünden tekrar CPU'ya - can vary uzunluğu hafıza hızına göre değişir, ve veriyolu hızı olarak adlandırılır.

    Hafıza hızı çoğu zaman Megahertz (MHz) ile ölçülür veya literatürdeki adıyla erişim zamanı olarak geçer - data'nın dağıtılması için gerçek süre- -nanoseconds (ns) ile belirtilir. Hafıza hızı, istek alındığında ne kadar hızlı olarak isteğin yerine getirildiğini belirler.

    Erişim Zamanı (Nanoseconds)

    Erişim zamanı, hafıza modülü işlenecek data için istek aldığında data işlenebilecek hale gelebilmesi için gereken zamanı ölçer. Hafıza çipleri ve modülleri 80ns ile 50ns arasında değişen aralıklarda kullanılırlar. Erişim zamanı ölçümleriyle birlikte, düşük rakamlar daha yüksek hızları nitelemektedir.

    Bu örnekte, hafıza kontrolcüsü dataları hafıza'dan ister. Ve hafıza bu isteğe 70ns'de yanıt verir. CPU yaklaşık olarak 125ns'de data'ya erişir. Bu yüzden, CPU'nun ilk bilgileri istediği zamandan itibaren gerçekte bu data'ya ulaştığı zaman 70ns'lik hafıza modülleriyle 195ns 'ye kadar yükselebilir. Bu chipsetin bilgiyi işlemesi için gereken zamandır ve veriyolunda hafıza ile CPU arasında veriler ilerler.

    Megahertz (Mhz)

    Başlangıçta Senkron DRAM teknolojisiyle, hafıza çiplerinin kendileri sistem saati ile kendini senkronize etme yeteneğine sahiptiler. Bu da hızın megahertz'le ölçülebilmesini sağlıyordu veya saniyedeki milyonlarca çevrim sayısını ifade ediyordu. Çünkü sistemin kalan kısmıyla aynı şekilde ölçülebiliyordu ve bu da çeşitli bileşenleri ve fonksiyonlarını ve hızlarını kolay bir şekilde karşılaştırmaya yarıyordu. Hızlarını daha iyi anlamak için çevrim saatini anlamının önemini vurguluyordu.

    Sistem Saati

    Bilgisayarın sistem saati anakartın çalışma hızını belirler. Bu sistem saati sinyalin diğer bileşenlere belirli bir ritim de aynı metronom gibi gitmesini sağlar. Bu ritm tipik olarak aşağıdaki kare dalga olarak çizilmiştir.

    Gerçekte, sistem saatine bir osiloskop ile bakıldığında aşağıdaki dalga şekli elde edilebilir.

    noimage

    Sinyal içindeki her dalga 1 sistem saatini ölçer. Eğer bir sistem 100MHz'de çalışıyorsa, bu şu anlama gelirki saniyede 100 milyon sistem saati demektir. Bilgisayardaki her adım bu saat çevrimleri ile ölçülür. Hafıza isteği işlenirken, örneğin, hafıza kontrolcüsü CPU'ya datanın 6 sistem saati içinde geleceğini rapor eder.

    CPU ve diğer bileşenlerin hızları sistem saatinden daha hızlı veya yavaş çalışabilir. Bileşenlerin farklı hızları birbirleriyle senkronize olabilmeleri için basit çarpma ve bölme faktörlerini gerektirir. Örneğin, 100Mhz'lik sistem saati 400MHZ'lik CPU ile etkileşebilir. Her aygıt her sistem saatinin CPU'da 4 saat çevrimine denk geldiğini bilir. Buradaki faktör 4 olarak hesaplanır.

    Çoğu kişi CPU'nun hızını bilgisayarın hızı olduğunu düşünür. Fakat çoğu zaman sistem veriyolu ve diğer bileşenler farklı hızlarda çalışır.

    Performans Maksimizasyonu

    Bilgisayar işlemcilerinin hızları son birkaç yıl içerisinde hızlı bir şekilde arttı. CPU'nun hızının artması ile birlikte sistemin ortalama hızı ve performansıda artmaktadır. Fakat, işlemci bilgisayarın kısımlarından biridir ve halen sistemin diğer bileşenleri ona bağlı olarak hızlarını ayarlar. Çünkü bütün bilgileri CPU hafızadan alarak işler

    Bu yüzden hızlı hafıza teknolojilerinin sistemin genel performansında büyük payı vardır. Fakati artan hafıza hızları tek çözüm değildir. Bu bölümde bahsi edilen teknolojiler ve devrimler hafıza ve CPU arasındaki komünikasyon işlemini açıklamaktadır.

    Cache Hafıza

    Cache Hafıza CPU'nun içinde bulunan küçük kapasiteli ve çok hızlı hafızadır. (normalde 1MB'tan azdır. ) Cache hafıza CPU'nun çok sık çağırdığı data ve emirleri işlemesini hızlı bir biçimde yapmak için CPU'ya destek verir. Çünkü, data'yı cache'den getirmenin zamanı ile RAM'den getirmenin arasında çok büyük süre farkı vardır. Eğer bilgi cache içerisinde değilse, bilgi hafızadan çağırılmak zorundadır. Fakat cache hafızasını kontrol etmek çok az zaman alır.

    Cache Hafıza Nasıl Çalışır?

    Cache hafıza CPU'nun ihtiyacı olan komutlar için "sıcak liste" olarak adlandırılabilir. Hafıza kontrolcüsü her durumdaki CPU isteklerini kaydeder; her zaman CPU ihtiyacı olduğunda cache hafızadan getirir. Cache dolduğunda CPU yeni bir komut çağırır, sistem bilgiyi eğer uzun süre kullanılmıyorsa cache'in üzerine yazar. Bu yolla, yüksek öncelikli bilginin ne olacağı her zaman cache'te tutulmuş olur ve buda datanın işlenmesi için daha az süre gerekeceği anlamına gelir.

    Levels Of Cache

    Günümüzde, çoğu cache hafızalar işlemcinin içerisinde entegre olarak gelmektedir, fakat diğer konfigürasyonlarda mümkündür. Bazı durumlarda, cache CPU içerisine yerleştirilmiştir. Fakat bazı durumlarda CPU içerisinde değilde CPU yakınında bir yere yerleştirilmişte olabilir. Her konfigürasyonda, CPU'ya yakınlığına göre cache 'ler LEVEL olarak isimlendirilir. Örneğin, işlemciye çok yakın olan cache çeşidi Level 1 (L1) Cache olarak adlandırılır, sonraki ise L2, sonraki ise L3 olarak adlandırılır. Bilgisayarlar cache hafızalarına ek olarak çeşitli caching işlem yeteneklerine sahiptir. Örneğin, bazen sistem harddisk'in bir kısmını hafızanın bir kısmı olarak cache gibi kullanır.

    noimage

    Şu maddeleri aklımıza getirebiliriz: Eğer cache hafıza CPU'ya yakınsa yararlıdır, peki cache neden toplam hafızaya dahil etmiyoruz? Birincisi, cache hafıza tipik hafıza çiplerinden olan SRAM'i kullanır ve çok pahalı olmakla birlikte alan olarak çok diğer hafıza teknolojilerine göre çok yer kaplamaktadıur. Aynı zamanda, cache hafıza ortalama sistem performasını arttırır. Bu sistemin gerçek yararı sık kullanılan komutları hızlı çalıştırmaktır. Daha çok alan daha çok bilgiyi tutar, fakat data'ya sürekli ihtiyaç yoktur, buna rağmen CPU'nun yanında olması efektiftir.

    Yaklaşık olarak 195ns'de temel hafıza modülünden CPU veri çekerken, bu süre External cache için 45ns'lerdedir.

    Girişimleme

    Girişilmeme terminolojik anlamıyla CPU'nun 2 veya daha fazla hafıza bankıyla iletişim sağlaması için gereken bir opsiyondur. Girişimleme teknolojisi sunucu ve server sistemlerde kullanılır. Nasıl çalıştığı ise şu şekildedir: Her seferinde CPU hafıza bank'ını adresler bank kendini resetleme için bir sistem saatine ihtiyaç duyar. CPU 1. bank resetlerken işlem zamanından kazan için 2. bankı adresler. Girişimleme hafıza ciplerinin arasında performansı arttırmak amaçlı da kullanılabilir. Örneğin, hafıza hücrelerinin içindeki SDRAM çipleri aynı anda aktive edilmek üzere birbirinden bağımsız hücre banklarına bölünmüştür. Girişimleme, iki hücre bankı arasındaki sürekli data akışını sağlar. Bu hafıza çerimlerini keser ve sonuçların daha hızlı alınmasını sağlar.

    Küme Halinde Komut İşleme

    Küme halinde komut işleme, işlenecek verilerin işlenme önceliklerine ve önemlerine göre belirli bir sıraya konup bilgisayarda işlem yapma tekniklerinden biridir. Büyük görevleri küçük görevlere bölmek, görevleri giriştirmek yerine küme halinde komut işleme tekniğini kullanarak performans arttırılabilir.

    ------------------------------------------------------------------------------

    5. Bir Modül Üzerinde Ne Kadar Kapasite Var?

    Şimdiye kadar, teknik olarak hafızanın ne olduğu ve sistemde hafızanın fonksiyonlarının ne olduğunu tartıştık. Teknik kısımlar olarak "bit ve byte" kavramları sadece kalan kısım olarak değerlendirilebilir. Bu bölüm ikili sayma sistemini ve hesaplamadaki önemini, hafıza modüllerinin kapasitesini hesaplamayı içermektedir.

    Bit'ler ve Byte'lar

    Bilgisayarlar "kod" dediğimiz makine dilinde konuşur ve makine dili sadece 0 ve 1'den oluşur. 0 ve 1'lerin farklı kombinasyonları ikili sayılar olarak da ifade edilir. Bu ikili sayılar hesaplama işlemleri için ilgili komutları simgelemektedir. Bilginin temsil edildiği bu iki birim hesaplamada büyük önem teşkil etmektedir. Bit ise ikili digit'lerin kısaltılmış sembolüdür. İsminde belirttiği gibi, 1 bir ikili sistemde tek bir digiti simgelemektedir, işlemde iken en küçük bilgi taşıyan birimdir. 1 bye ise 8 bit'ten oluşur. Neredeyse bilgisayarınızın bütün spesifikasyonlarına göre kapasitesi byte'lar şeklinde ifade edilir. Örneğin, hafıza kapasitesi, data-transfer oranları ve data depolama kapasiteleri bytes veya çarpımları ile ifade edilir.

    Modüllerinin Kapasitesinin Hesaplanması

    Hafıza CPU'nun işlem yapmak için gereksinim duyduğu bilgileri tutar. Hafıza çiplerinin kapasiteleri megabits ve megabytes açıklanır. Bir hafıza modülü üzerinde ne kadar hafıza kapasitesi olduğunu bulmak istiyorsak, bilmemiz gereken 2 nokta var.

    Bir hafıza modülü bir çip grubundan oluşur. Eğer modüldeki bütün çiplerin kapasitelerini eklerseniz modülün toplam kapasitesini bulursunuz. Bu kuralı bozan bazı etkenler aşağıdadır.

    • Modül üzerindeki bazı çipler farklı fonksiyonlar için kullanılabilir: Hata kontrolü.
    • Eğer tam kapasite kullanılamıyorsa, örneğin bazı çipler yedekleme için ek satır işgal edebilir.

    Eğer çip kapasitesi megabit'lerle ifade edilmişse, modül kapasitesi megabyte'larla ifade edilir. Bu karışıklığa neden olur ve özellikle "bit" ve "byte" kavramları karıştırılmaktadır. Bu noktayı açıklığa kavuşturmak için, aşağıdaki noktaları incelemekte fayda var.

    Modül üzerindeki hafıza kapasitesinin miktarı hakkında konuşurken, "modül kapasitesi" terimini kullanacağız; çhiplere başvurduğumuzda, bu terimi "çip yoğunluğu" ile adlandırılmaktadır. Modül kapasitesi MB cimnsinden ölçülmektedir, ve çip yoğunluğu ise megabit'lerle ölçülmektedir.
#25.08.2007 23:50 0 0 0
  • noimage

    Çip Yoğunluğu

    Her hafıza çipi ufak hücre matrislerinden oluşmaktadır. Her hücre tek bitlik bilgi tutmaktadır. Hafıza çipleri sıksık içinde ne kadar bilgi tutabileceğine göre tarif edilir. Bu çip yoğunlupu olarak adlandırılır. Çeşitli çip yoğunluğu ile karşılabiliriz, bunlar "64Mbit SDRAM" veya "8M * 8". 64Mbit çip 64 milyon hücreye sahiptir ve 64 milyon biti tutabilir.

    Hafıza endüstrisinde, DRAM çip yoğunlukları sıksık hücre organizasyonu olarak tanımlanabilir. Açıklamadaki 1. rakam çipin derinliği(yer) ve 2. rakam ise çipin genişliğini(bit bazında) göstermektedir. Eğer ikisini çarparsanız çipin yoğunluğunu bulmuş olursunuz. Aşağıda bu konu ile ilgili bazı örnekler mevcuttur.

    noimage

    Modül Kapasitesi

    Eğer çip üzerindeki kapasiteler biliniyorsa hafıza modülünün kapasitesinin hesaplanması gayet kolaydır. Eğer 8 adet 64Mbit çip ise modül 512Mbit'liktir. Fakat, modüle kapasitesi megabyte'larla açıklandığından MEGABYTE olarak ifade etmek gereklidir. Bunu yapmak için 8 ile bölünürse toplam modül kapasitesi MB cinsinden bulunur.

    noimage
    noimage

    Standard Modül Tipleri

    noimage

    Stacking

    Çok genil sunucular ve server'lar yüksek kapasiteli hafıza modüllerine ihtiyaç duyarlar. Kapasite'yi arttırmanın 2 yolu vardır. Üreticiler çipleri bir diğerinin üzerine yığın yaparak veya kart kısımlarını yığın yaparak sağlarlar.

    Chip Stacking: Çip yığınlaması ile, iki çip birbirine bütünleştirilir ve tek çip boyutu alanı kadar yer kaplar.

    Board Stacking: Aşağıda görebileceğiniz gibi 2 tane hafıza modülü PCB'sinin birbirine entegrasyonu gösterilmiştir. Modüllerin birbiri ile entegrasyonu ile 2 modül 1. modüle hafıza soketine uygun olacak biçimde takılır.

    6. Karşılaşılan Hafıza Problemleri

    Genel Hafıza Problemleri

    Eğer hafıza modülünüzle ilgili bir probleminiz varsa, nedeni aşağıda belirtilen genellikle 3 noktadan bir tanesindedir.

    Uygun Olmayan konfigürasyon: Bilgisayarınız için yanlış bir parçaya sahipsiniz veya konfigürasyon bilgilerinin incelememişsiniz demektir.

    Uygun Olmayan Montajlama: Hafıza modülü düzgünce yerleştirilememiş ve hafıza soketindeki pinlerde hasar veya soketin temizlenmesi gereklidir.

    Bozuk Donanım: Hafıza modülünün kendisinin bozuk olması.

    Gerçekte çoğu problemin hafıza modülünden kaynaklandığının bulunması çok zordur. Örneğin; anakartla ilgili bir problem veya yazılımsal sorunlar hafıza hata mesajları üretebilir. Bu bölümde bu sorunları aşmanız sorunları tanımlamanız ve sorunları çözmeniz adına rehber olabilecek bir dökümandır.

    Temel Kontrol Noktaları

    Aşağıdaki adımlar bütün durumlar için uygulanabilir.

    1. Bilgisayarınız için doğru hafıza modülünü aldığınızdan emin olunuz.

    Üreticilerin web sayfalarından parça numalarına ve kodlarına bakabilirsiniz. Çoğu hafıza üreticisinin sitesinde bulunan konfigürasyon ayarlayıcılar modülünüzle ilgili uyumluluk nüanslarını vermektedir. Eğer verilmiyorsa, hafıza üreticinize telefon açın ve anakart kitapçığındaki noktalar için danışın.

    2. Hafızayı doğru olarak konfigüre ettiğinizi teyit ediniz.

    Çoğu bilgisayar eşit kapasiteli hafıza modülü belirli kanallar için efektif konfigürasyon olarak belirler. Bazıları ise en yüksek kapasiteli olan modülü en düşük numaralı slota takmanızı ister. Diğer tüm soketlerin doldurulmasını tek kısımlı olan hafıza modülleri ile isteri. Bunlar bazı özel hafıza konfigürasyonları ile ilgilidir. Eğer, markalı bir PC'niz varsa üreticinizin sitesine gidip hafıza modülü seçebilirsiniz.

    3. Modülün takılması

    Sıkı bir şekilde modülü sokete takınız. Çoğu durumda modül slota oturduğunda bir tick sesi duyarsınız.

    4. Modülleri değiştirin.

    Yeni hafızayı çıkartın ve problemin çözülüp çözülmediğini kontrol edin. Eski hafızayı çıkartın, yenisini takın, problemin çözülüp çözülmediğini kontrol edin. Hafızayı farklı soketlerde deneyin. Eğer halen sorun devam ediyorsa iki hafıza modülü arasında uyumsuzluk olabilir.

    5. Soketi ve hafıza modülü üzerindeki pinleri temizleyiniz.

    Yumuşak bir fırça kullanarak modül üzerindeki pinleri temizleyiniz. Vakumlu hava verebilen bir cihaz yardımıyla üzerindeki tozları temizleyebilirsiniz. Metalle çözülebilecek sıvılar kullanmayınız. Flux ile hafıza modülünü temizledebilirsiniz.

    6. Bios'u güncelleyiniz.

    Bilgisayar üreticileri bios bilgilerini sürekli değiştirmektedir ve revizyon bilgileri sitelerinde yer almaktadır. Bios güncelleme ile hafıza modülü uyumluluk seviyeleri arttırılabilmektedir.

    Problem Meydana Geldiğinde

    Aşağıdakileri uygulayarak problemi çözme ve nedenini bulma konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.

    1. Yeni bir bilgisayar aldınız
    2. Yeni bir hafıza modülü alınız.
    3. Yeni yazılımları ve işletim sistemini yükleyiniz.
    4. Taktığınız bazı donarımları uyumsuzluk durumunda çıkarınız.
    5. Bilgisayarınız stabil çalışıyorsa hiçbir değişiklik yapmayınız.

    Yeni Bilgisayarınızı Henüz Aldınız

    Eğer yeni bir bilgisayar aldıysanız ve bazı hafıza problemleri üretiyorsa, problem hiçbirşeyle bağlantılı olmayabilir, veya bozuk bir anakartınız olabilir. Bu durumda bilgisayarın bütünü ile ilgili sorun giderme dökümanlarını inceleyiniz. Çünkü bilgisayar üreticisi konfigüre edilen hafızalarla birlikte sistemi test ettiğinden dolayı en iyi yardımı size sunacaktır.

    Yeni Hafıza Modülü Satın Aldınız

    Eğer yeni hafıza modüllerini taktıysanız, birinci olasılık hafıza modülünü doğru taktığınızdan emin olunuz. Parça numaralarını kontrol edin ve uyumluluk listesini kontrol ediniz.

    Yeni Bir Yazılım Ve İşletim Sistemi Yüklediniz

    Yeni yazılım veya işletim sistemleri, eskilere göre uyumluluğu çok daha komplekstir. Bazen önceki işletim sistemlerinde çalışan hafıza modülleri yeni işletim sistemlerinde bazı sorunlara yol açabilir. Yeni yazılımlar bir çok bug'a sahiptir ve beta versiyonlar hafıza hataları üretebilir. Bu durumda bios güncellemeyi, beta sürücüleri güncellemeyi deneyiniz. Aksi takdirde hafıza modülü satıcınızla görüşünüz.

    Yeni Bir Donanım Taktınız veya Çıkardınız

    Eğer sisteminize yeni bir donanım takıp veya çıkardıysanız ve ansızın hafıza hataları ile karşılaşırsanız, ilk bakılacak yer bilgisayarın kendisidir. Bir bağlantı noktası içeriden hafıza modülünü takarken çıkmış olabilir veya taktığınız donanım arızalı olabilir. En son ihtimalle son sürücüleri indirdiğinizden emin olunuz.

    Umulmayan Problemler

    Eğer sisteminiz stabil çalışıyorsa, fakat aniden hafıza hataları üretiyorsa, ve sık sık çakışma oluyorsa, donanım hatası olabilir. Bazen hafıza hataları alıyorsanız aşırı ısınma nedeniyle de olabilir veya güç kaynağınızla ilgili bir problemin olması da muhtemeldir.

    ------------------------------------------------------------------------------

    7. DDR3 Spesifikasyonları

    Double Date Rate SDRAM, yüksek perfomanslı server'lar , masaüstü bilgisayarlar ve taşınabilir PC'ler için günümüzün standartını belirlemektedir. Samsung bu alanda bir ilktir ve ilk defa 1997'de DDR standartını, 2001'de DDR2 standardını, 2005'te DDR3 standartını piyasaya sürmüştür. JEDEC standartlarına dayanan , yarıiletken üretim teknolojilerinde ve mühendislik dallarında yüksek performans ve hız sunan çözümler üretmiştir.

    DDDR3 Hızları, Band Genişlikleri, Kullanım Amaçları

    Band Genişliğinin İkiye Katlanması

    Samsung tamamıyla endüstri için uygunlaştırılmış hafıza seçenekleri sunmaktadır. Bu standartlar DDR2 standartlarını oluşturmakla birlikte gelecek jenerasyon olan DDR3 hafızalarının da standartlarını oluşturmuştur. DDR3 hafıza modülleri DDR2'ye göre en az iki kat band genişliği sağlamaktadır ve yaklaşık olarak transfer hızları 1.6Gb/s 'lere kadar çıkabilmektedir. Bu daha hızlarının anlamı iyileştirilmiş 3D grafik uygulamaları ve Windows Vista işletim sisteminin gereksinimlerini karşılamak için mükemmeliyet sunmaktadır .

    Teorik olarak, DDR' de 400Mhz ile 1066 Mhz arasında, DDR'da ise 200-600 Mhz arasında veri hızında iken , DDR3 modüller 800-1600 Mhz arasında efektif sistem saat hızlarına sahip olarak stabil bir şekilde data transferini gerçekleştirmektedirler. Aşağıdaki tabloda ise çiplere ve hafıza modüllerine göre yapılan iki tabloda data transfer miktarları gösterilmiştir.
#25.08.2007 23:55 0 0 0
  • noimage
    noimage

    DDR3 Teknolojisi İle Birlikte Düşük Güç Tüketimi

    DDR3 birden çoklu uygulamalarda ki verimi arttırmakla birlikte , günümüzün yeni çoklu çekirdekli sistemlerinin performansını da iyileştirmektedir. DDR3 sadece performansı iyileştirmekle kalmaz, DDR2'nin kullandığı 1.8V besleme gerilimine karşılık 1.5V'luk besleme gerilimi ile çalışmaktadır. Bu sebeple yaklaşık olarak batarya ömrü 20dk civarında uzamaktadır. Isı yönetimini iyileştirmek için giden sinyal uçları boyunca sinyalin korunması hedeflenmiştir.

    Çift Band Genişlikli Geliştirilmiş Sdram Teknolojisinin İlerleyişi

    noimage

    DDR2 ile DDR3'ün Karşılaştırmalı Özellikleri

    noimage

    DDR3 Teknolojisiyle Gelen İyileştirmeler

    • Düşük Güç Tüketimiyle birlikte yüksek performans
    • Her pin için 1600Mbps hızlarına varan veri hızları
    • 1,5V'luk besleme gerilimi ile güç tüketiminin düşmesi
    • Daha iyi sinyal kontrolü için DQ koruması
    • Isı yönetimini sistem seviyesinde etkinleştirebilmek için DRAM modülünün içine ısı sensörü yerleşimi
    • Öntaşıyıcı tamponunun genişliği DDR3'te 8-bit iken , DDR2 'de 4 bit ve DDR'da ise 2 bittir.

    Olağanüstü Band Genişliği ve Düşük Güç Tüketimi

    Geleceğin temel hafıza standardı DDR3, önceden geliştirilmiş olan bilgisayar hafızası modüllerinin mimarisinde ve performansında büyük farklılıklar yaratacaktır. JEDEC spesifikasyonlarına dayanara, DDR3 oldukça yüksek data transfer oranları olan 1,6 Gb/s yükselecek, DDR2'den daha az besleme voltajına sahip olmasına rağmen. Bu çipler aynı zamanda çift kapılı transistor ler sayesinde akım sızıntısını da önleyerek güç tüketimini mükemmel bir şekilde düşürmektedir.

    Daha İyi Sinyal Kontrolü

    DQ koruma ile DDR2 sinyal kontrol sonuçlarına göre; DDR3 modülleri daha verimli bir sinyal kontrolü sağlamaktadır. DDR3'ün artan performansı ile düşen besleme voltajı isteği günümüz sistemlerine de yansımıştır. Örneğin; yapılan testlerden birinde gösterilen değerlere göre aynı görevleri yerine getiren eski teknoloji modüllere göre 800Mhz'lik DDR3 SODIMM modülü yaklaşık olarak %30 daha az güç harcamaktadır.

    Yeni Performans Sistemleri İçin Gelişmiş Hafızalar

    Yüksek performans isteyen donanımlar için, düşük güçlerde yüksek band genişlikli DDR3 modüller ideal bir çözüm sunmaktadır. Örneğin bazı grafik kart üreticileri GDDR3/GDDR3 standartlarına grafik kartlarını adapte etmişlerdir, çünkü datanın büyük miktarının transferini desteklemektedir. Sadece 12ns'lik bir gecikmeyle DDR3 ağ aplikasyonlarında başlıca çözüm olmanın temelini oluşturmaktadır.
#25.08.2007 23:58 0 0 0
  • Windows Vista İçin Yüksek Yoğunluklu Hafıza Gereksinimi

    Sistemin temel hafızası için, DDR3 teknolojisi artık çift çekirdekli ve çoklu işlemcili sistemler için bir öneri olmaktan çıkıp şart haline gelmiştir. PC endüstirisinde Windows Vista'ya geçişte, eğer grafik ve yüksek performans değerlerine erişim isteniyorsa bu yeni teknolojinin gerekliliğini ortaya koymuştur. DDR3 teknolojisi yeni nesil güçlü donanımlar içindir.

    DDR3 Teknolojisiyle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

    - DDR3 Nedir, Ne Değildir?

    DDR3 teknolojisi DDR SDRAM teknolojisinin yeni jenerasyonudur. DDR ve DDR2 teknolojilerine göre yüksek hızlar sağlaması( Kingston Value RAM modellerinde 1066 Mhz , HyperX'lerde ise 1333Mhz'lere kadar çıkmaktadır.), düşük güç tüketimiyle daha az ısı açığa çıkarması nedeniyle bir devrim denebilir.

    - DDR3 Hafıza Modülleri Ne Zaman Piyasaya Sürülecek?

    Mayıs 2007'de DDR3 hafıza modülleri piyasaya sürülecek. Kingston Value RAM modülleri bu başlangıçta 1066 Mhz olarak piyasaya sürülecek ve sonradan 1333 Mhz hızında hafıza modülleri piyasadaki yerini alacaktır.

    - Hangi Platformlar DDR3'leri Destekler?

    2007'nin ilk 6 ayında Intel chipset tabanlı masaüstü bilgisayarlar ve sonrasında notebook'lar, sonrasında takip eden 2008, 2009 yıllarında ise sunucu ve serverlarda desteklenecektir.

    - DDR3 Hafıza Modülleri DDDR2'lerle Geriye Uyumlu Olacak mıdır?

    Hayır. DDR3 hafıza çipleriyle DDR2 hafıza çipleri arasında çok fark vardır. En önemli fark besleme geriliminin DDR2'de 1.8V iken DDR3'te 1.5 V olmasıdır.

    - DDR3 DIMM Modülleri DDR2 Soketlerine Takılabilir mi?

    Hayır. Hafıza modülleri konektörler üzerinde farklı çentik noktalarına sahiptir. Bu çentikler hafıza ve soket tarafında denk gelmeyeceğinden asla takılamaz.

    DDR3 Soketi İle DDR2 Soketi Arasındaki Fark Nasıl Açıklanabilir?

    Doğrudan anakarta bakıp anakartın DDR2 veya DDR3 olup olmadığını kestirmek gerçekten çok zordur. Hayır. Hafıza modülleri konektörler üzerinde farklı çentik noktalarına sahiptir. Bu çentikler hafıza ve soket tarafında denk gelmeyeceğinden asla takılamaz. Eğer DDR2 soketli bir anakarta DDR3 hafıza takılmaya kalkılırsa anakartınız veya hafıza modülleriniz zarar görebilir. Bu hasardan korunmanın en iyi yolu takmadan önce hafıza modülü ile soketin çentiklerini hizalamaktır. Bu şekilde hafıza modülünün uygun olup olmadığı kontrol edilebilir. Aşağıdaki resimde DDR2 soketine takılmaya çalışılan bir DDR3 ram'i göstermektedir.

    noimage

    DDR3 Hızları ve İsimlendirme Konvansiyonları Nedir?

    noimage

    Hangi Gecikmeler DDR3 Standartlarını Desteklemektedir?

    noimage

    8. DDR2 Spesifikasyonları

    DDR2 Hafıza Teknolojisi

    DDR2, DDR hafıza teknolojisinin bir ileri kuşağıdır. DDR2 hafıza teknolojisi, daha fazla hız, yüksek band genişlikleri, düşük güç tüketimi ve iyileştirilmiş ısı performansı özelliklerini beraberinde getirmektedir.

    DDR2 masaüstü bilgisayarlarda sunucularda, notebook'larda, telekomünikasyon/ağ uygulamalarında aşağıdaki form faktörlerde kullanılabilir:

    • Unbuffered DIMMs, ECC veya non-ECC
    • Registered ECC DIMMs
    • MicroDIMMs
    • Mini Registered DIMMs
    • SO-DIMMs

    DDR2 hafıza modülleri 400MHz, 533MHz ve 667MHz hızlarında (data rate) gelmektedir, 800MHz DDR2 hafızalar ise 2005'in sonlarına doğru veya 2006'da çıkarılması beklenmektedir.

    DDR2 hafıza modülleri farklı pin konfigürasyonlarının olması nedeniyle DDR ile ilgili olarak geriye uyumluluğu sağlamamaktadır. DDR soketine DDR2 Ram takmayı engellemek için farklı çentik noktaları alınmıştır.

    DDR2 Hafıza Çipleri

    DDR hafıza çipleri diğer çipler gibi tanıdık TSOP paket formunda imal edilir. DDR2 hafızalar artık TSOP formunda artık üretilmemektedir ve aşağıda görülen sadece FBGA (Fine-pitch Ball Grid Array) formunda üretilmektedir.

    DDR2 çipleri DDR ram'lerle iç özellikleri bakımından da farklıdır. Örneğn; DDR2 hafıza çiplerinin başlıca özellikleri aşağıdaki gibidir.

    • 1. 8 Volt besleme gerilimi ile çalışır. , %50 daha az güç harcayarak DDR'a göre çok daha az ısınır.
    • Hafıza sinyallerinin hafıza çipinin içerisinde sonlandırılması ("On-Die Termination") sinyalin bütünlüğünü ve kaliteli olmasını sağlar(yüksek hızlarda yansıyan sinyal hatalarını önler).
    • İşlemsel iyileştirmeler hafıza performansını, verimini ve zamanlamalarını arttırır.
    • DDR2 CAS Gecikmeleri: 3, 4, 5, and 6
#26.08.2007 00:05 0 0 0
  • DDR2 İsimlendirme Konvansiyonları ve Band Genişlikleri

    DDR2 hafıza modüllerinin spesifikasyonları JEDEC tarafından geliştirilmiş ve onaylanmıştır. Yarıiletken standizasyon kuruluşudur. Aşağıdaki tablolarda DDR2 standardının konvansiyonel isimleri ve band genişlikleri bulunmaktadır.

    noimage

    noimage

    DDR2 isimlendirme konvansiyonları DDR'a çok benzer. DDR'a benzemeyen tek yönü DDR'da olan 400Mhz RAM limitlerinin aşılmasıdır.

    DDR2'nin DDR'a göre avantajları

    DDR hafıza teknolojisi limitasyonları olan 400MHz hızlarına kadar ulaşmıştır. DDR 400 standartının belirttiği özellikler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

    noimage

    DDR2, DDR'da karşılaşılan problemlere çözüm bulabilmek amaçlı olarak dizayn edilmiştir.

    noimage

    DDR2 vs DDR Modulleri

    DDR2 hafıza modülleri ile DDR hafıza modüllerinin fiziksel boyutları neredeyse DDR hafıza modülleri ile aynıdır, fakat farklı pin konfigürasyonlarına sahiptir. Aşağıdaki tablo DDR ile DDR2 arasında farklılıları göstermektedir.

    noimage

    Çünkü farklı voltajlar ve pin konfigürasyonları, DDR2 hafızalarının farklı çentik noktalarının olması uygun olmayan sokete takılmasını ve hasar görmesini engellemektedir. DDR2 hafııza modülleri sadece DDR2 olan anakart veya sistemlerde kullanılabilir.

    noimage

    ------------------------------------------------------------------------------

    9. DDR Spesifikasyonları

    DDR Hafıza Teknolojisi

    DDR SDRAM veya DDR, Double Data-Rate Synchronous DRAM (SDRAM) isminin kısaltılmışıdır. DDR, PC133 ve PC100 SDRAM teknolojisine temelleri üzerinde devrim yapılarak gerçekleştirilen bir teknolojidir.

    Bir 100MHz SDRAM çipi tek saat çevriminde hafızadaki tek bilgiyi işler, bu da etkin olarak 100 Mhz x 1 veya 100MHz'lik bir data akış hızını ifade etmektedir. Aynı benzerlikle, PC133 SDRAM çipi için ise 133MHz bir veri akış hızı söz konusudur. PC100 ve PC133 hafızalar 'Single Data-Rate' SDRAM olarak ta geçer.

    DDR hafıza çipleri tek saat çevriminde 2 işlem yapabilir. Dolayısıyla 100MHz DDR hafıza çipleri için veri akış hızı 100MHz x 2 veya 200 MHz 'dir. 133MHz DDR hafıza çipleri içinse veri akış hızı 133MHz x 2 veya 266MHz 'dir.

    Teknik olarak DDR veri yolu PC1600 için 100Mhz saat-veriyolu saat çevrimiyle çalışır, PC2100 içinse 133 MHz, PC2700 için 166 MHz i ve PC3200 için 200Mhz 'dedir. Fakat, her hafıza modülü ve çipi için en efektif data akış hızı 200 MHz, 266 MHz, 333 MHz ve 400MHz'tir. Bilgisayar endüstrisi DDR DIMM modüllerinin hızlarını band genişlikleri ile ifade etmektedir. Bu yüzden PC1600 DIMM modüller 200 Mhz 'de çalışır, PC2100 DIMM modüller 266 MHz'de PC2700 DIMM modüller 333MHz'de ve PC3200 DIMM modüller 400MHz'de denir.

    noimage

    JEDEC, PC1600, PC2100, ve PC2700 için spesifikasyonları tanımlamıştır. Diğer spesifikasyonlar hafıza modülü üreticileri, chipset ve anakart üreticileri tarafından tanımlanmıştır ve JEDEC tarafından sonlandırılmıştır.

    DDR Band Genişliği

    Aşağıda gösterilen hesaplamalar hesaplanana maksimum band genişliklerini göstermektedir.

    En yüksek band genişlinin tepe değeri = Hafıza Veri yolu genişliği x Data Akış Hızı Rate

    Olduğu yerde = Hafıza Veri Yolu Hızı x İşlemler / Saat çevrimi

    • Her DIMM modülü 64-bit veya 8 Byte genişliğindedir ve her bir byte 8-bit genişliğindedir.

    • PC1600 DIMM Modülleri için en yüksek band genişlinin tepe değeri
    (8 Bytes) x (200 MHz Data Hızı) = 1, 600 MB/sn veya 1. 6GB/sn

    • PC2100DIMM Modülleri için ew yüksek band genişlinin tepe değeri
    (8 Bytes) x (266 MHz Data Hızı) = 2, 128 MB/sn yaklaşık 2, 100 MB/sn or 2. 1 GB/sn.

    • PC2700DIMM Modülleri için en yüksek band genişlinin tepe değeri
    (8 Bytes) x (333 MHz Data Hızı) = 2, 664 MB/sn veya 2. 7 GB/sn

    • PC3200DIMM Modülleri için en yüksek band genişlinin tepe değeri
    (8 Bytes) x (400 MHz Data Hızı) = 3, 200 MB/sn veya 3. 2 GB/sn

    noimage

    JEDEC Spesifikasyonları ve İsimlendirme Konvansiyonları

    DDR Hafıza modüllerinin özellikleri JEDEC tarafından geliştirilmiş ve onaylanmıştır. JEDEC yarıiletken standardizasyon'unun temel kuruluşudur. Yaklaşık bir çok sektörden 300 adet üyeyi temsil etmekle birlikte endüstrinin ihtiyacı olan standartlaştırma işlevini yerine getirir. Kingston JEDEC'in uzun zamandan beri aktif üyesidir.

    JEDEC, bir çok sektörde geniş kullanımlı olan PC1600, PC2100, PC2700, ve PC3200 standartlarının özelliklerinin onaylamıştır. Şu an standartlaştırma DDR2 ve DDR3 hafıza teknolojilerinde halen hızlı bir şekilde devam etmektedir.

    JEDEC 200/266/333/400MHz DDR Spesifikasyonlarının Özeti

    • 184 pin DIMM, ECC veya non-ECC
    • 200 pin SO-DIMM, ECC veya non-ECC
    • 172 pin Micro-DIMM, non-ECC
    • 2. 5 Volts
    • SSTL-2 I/O Arayüz
    • CAS Gecikmeleri: 2, 2. 5
    • Seri deteksiyon (SPD) Desteği

    DDR isimlendirme konvansiyonları JEDEC tarafından önerilmiştir.

    Hafıza çipleri doğal hızlarına göre bildirilmiştir. Örneğin; 200 MHz DDR SDRAM hafıza modül çipleri DDR200 çipler olarak anılır. 266MHz DDR SDRAM hafıza modül çipleri DDR66 çipler olarak anılır. 333MHz DDR SDRAM hafıza modül çipleri DDR333 çipler olarak anılır.

    DDR modüller her saniye için aktarılan data miktarının tepe band genişliği değerine göre isimlendirilmiştir. 200 MHz DDR DIMM modülü PC1600 DIMM olarak, 266 MHz DDR DIMM modülü PC2100 DIMM olarak, 333 MHz DDR DIMM modülü PC2700 DIMM olarak, 400MHz DDR DIMM modülü PC3200 olarak adlandırılır.

    DDR ve SDRAM Modülleri

    DDR DIMMs ve SO-DIMM modülleri yaklaşık olarak aynı fiziksel boyutlara sahiptir, fakat farklı pin yapılarına sahiptir. DDR DIMM modülleri 168-pin'lik SDRAM DIMM modülleri ile karşılaştırıldığında 184 pin'dir. DDR SO-DIMM modülleri 144 pin'lik SDRAM SO-DIMM modülleri ile karşılaştırıldığında 200 pin'dir.

    DDR DIMMs ve SO-DIMM modülleri anakartlara takılabilmek için farklı çentik noktasına sahiptir. DDR modülleri PC100 veya PC133 olan soketlere kesinlikle uymaz ve geriye uyumlu değildir.

    DDR ve SDRAM DIMM modulleri arasındaki fark aşağıda gösterilmiştir.

    noimage

    Kaynaklar

    Kingston Technology Company - Tools - Ultimate Memory Guide
    DDR2 SDRAM - Wikipedia, the free encyclopedia
    http://www.kingston.com/hyperx/products/mkf_1223_DDR3_FAQ.pdf

    Çeviri : Barış Altıner
#26.08.2007 00:14 0 0 0
  • bilgiler için çok teşekkürler
#07.11.2007 15:26 0 0 0