Çorum İlinde Halk Oyunları

Son güncelleme: 13.12.2009 17:36
  • Kullanılan Sazlar

    Çorum halk oyunlarının temel iki enstrümanı davul ve zurnadır.

    Oyunlar genellikle halay ve türkülüdür. Oyunların bir kısmı sözlü, bir kısmı sözsüz, tabiat özlü (çekirge) ve aşk konulu (dillala, iğdeli gelin) oyunlar içerir. Oyunlar genellikle disiplinli, bağlı ve dizi halinde oynanır. Serbest oynanan oyunlar da vardır. (dillala)


    Çorum Halayı

    6 erkek oyuncu tarafından davul, zurna eşliğinde oynanır. Oyun 3 bölümdür:


    Ağırlama

    Türküsü:

    Name de name yazdırdım

    Sokuya aman aman

    Her gelen geçen okuya aman aman

    Eğilin de sunalar eğilin aman aman

    Doğrulun da efeler doğrulun aman

    Baştaki oyuncunun yerine gelmesi ile müzik değişir, ikinci kısım olan ikileme denilen bölüme geçilir.

    Türküsü:

    Karşıda kürt evleri hele yandım

    Yayılır develeri Elmasım hey

    Oturmuş inek sağar hele yandım

    Terliyor sinesi Elmasım hey

    Diley diley o da mı yalan

    Ben seni sevdim bu da mı yalan

    Karşıda kavun yerler hele yandım

    Otursak bizde yesek ne derler Elmasım

    Şu şunu sevmiş derler Elmasım hey

    Nakarat

    Oyunun son bölümü olan yellendirme kısmına geçilir. Müzik değişir. Bu bölümde daha hızlı çalmaya başlar. Oyunun hareketleri daha kıvraktır.

    Türküsü :

    Sandık üstünde sandık

    Tez sevdik tez usandık

    Yanıldık meyil verdik

    Seni bir adam sandık


    İğdeli Gelin

    Kız ve erkeklerin beraber oynadığı bir halk oyunudur. Bir erkek bir kız olacak şekilde el ele tutuşan gençler bir halka oluşturur.

    Türküsü:

    Kız pınar başında yatmış uyumuş yar

    Ela gözlerini uyku bürümüş

    Evvel küçücüktü şimdi büyümüş yar

    Derdimin dermanı iğdeli gelin

    İğdesin aldırmış sevdalı gelin

    Türkü bitince davul zurna başlar.Davul zurna susar, halka daraltılarak başka bir kıta söylenir :

    Kız pınar başında testi doldurur yar

    Testinin kulpuna şahin kondurur

    Kız senin bakışın beni öldürür yar

    Derdimin dermanı iğdeli gelin

    İğdesin aldırmış sevdalı gelin


    Dillala

    Dillala oyunu 6 kız 6 erkekle oynanmakta ancak, aktif olarak oynayanlar 6 erkek ve bir kızdır. Diğer kızlar figüran olarak arka planda ve hareketsiz durmaktadırlar.


    Çekirge

    Yakın geçmişe kadar halkın geçim kaynağını genellikle tarım teşkil ederdi. Ancak, çiftçinin en büyük korkusu ürün olgunlaşınca ortaya çıkan çekirge sürüsüdür. Halk tüfek atıp, teneke çalarak, gürültü çıkarıp bu afeti uzaklaştırmaya çalışır. Çorum halkı bu canlıdan o kadar bezmiştir ki bu oyunu oluşturup türküsünü yazmıştır.

    Oyun, davul zurna eşliğinde 6 kız, 6 erkekle oynanır. Bir kız bir erkek olmak üzere, eller omuzlar üzerinde bir halka meydana getirilir. Oyunun figürleri çekirgenin hareketlerine uygun şekilde düzenlenmiştir.

    Türküsü:

    Çekirgeyi hayladılar yazıya.

    Ot kalmadı koyun ile kuzuya

    Eğri butlu sivri butlu çekirge

    Malımın ortağı mısın çekirge?

    Canımın ortağı mısın çekirge?

    Davul-zurna çalıp tekrar susunca oyuncular tarafından diğer bir kıta söylenmeye başlar:

    Çekirgenin ayağında lalini (nalını)

    Bende sandım kaymakamın gelini

    Eğri butlu sivri butlu çekirge

    Malımın ortağı mısın çekirge?

    Canımın ortağı mısın çekirge?


    Çorum'da Oynanan Diğer Halk Oyunları

    Benli, Miço, Bediriş, Sarıkız


    SEMAH

    Semahlar dinsel niteliği ağır basan oyunlardır. Törensel yapıya, kurallara uygun olarak gerçekleştirilen bir oyundur. Esas olarak, deyiş eşliğinde (bağlama) sazla oynanır. Semahlarda felsefi bir düşünce çağrışımı vardır, sanatlı deyişlerle söylenir.
#27.08.2007 13:18 0 0 0
  • what??? my english
#13.12.2009 13:43 0 0 0
  • çorumun kültürünü tanıttiğin iin tesekkürler
#13.12.2009 17:36 0 0 0