Kars Nüfusu

Son güncelleme: 29.08.2007 00:00
  • 1927'de yapılan ilk genel nüfus sayımında Kars'ın nüfusu 205.098 idi. 1935 yılında ise nüfus 305.536 olmuş, bu süre içerisindeki yıllık nüfus artışı % 0,12 gibi yüksek bir oranda gerçekleşmiştir. Nüfus artış oranındaki bu yüksekliğin sebebi ise ildeki doğurganlık oranlarının yüksekliğiydi. Kars ili nüfusu daha sonraki dönemlerde de artışını sürdürmüş ve 1940'da 356.534, 1950 de 410.236, 1960 la 543.600, 1970 de 660.018, 1980 de 707.398 olmuştur. Bu dönem boyunca yalnızca 1975 - 1.980 arasında % 1 lik bir düşme söz konusudur. 1990 genel nüfus sayımında ise il nüfusun 355.823 olmuştur. 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre il nüfusu 325.864 olup %0 8.41 azalmıştır.


    Kars ili nüfusunun gelişiminde önemli bir özellikte toplam içindeki şehir nüfusu oranını özellikle 1950 yılından itibaren sürekli artmasıdır. 1927 yılında yaklaşık % 13 olan şehir nüfusu, 1960 ta % 1 7,74'e, 1 970'te % 23.22'ye 1980'de % 24.58'e 1990'da % 31.63'e, 2000 yılında ise %o 10.15'e yükselmiştir.



    Kars yöresinin sahip olduğu arazi yapısı sebebiyle yerleşim genellikle toplu yerleşme şeklinde, nüfus özellikle vadi, akarsu boyu veya çukur arazilerde toplanmıştır.


    2000 yılında yapılan genel nüfus sayımına göre 325.864 olan toplam nüfusun 142.145'i (% 43,62) il ve ilçe merkezlerin, 183.719'zu (% 56,38) ise köylerde yaşamaktadır. Kars merkez ilçe 1 14.919 toplam nüfusu ile ilin toplam nüfusunu % 35,27'sine sahiptir. Nüfus büyüklüğü bakımından merkez ilçeyi 57.026 nüfus ile (% 17.50) Sarıkamış, 48.908 ile (15.1) Kağızman 25.480 ile (% 7.88) Selim, 24.277 ile (% 7.45) Digor, 24.995 ile (% 7.67) Arpaçay, 14.885 ile (% 4.57) Susuz ve 14.526 nüfus ile (% 4,46) Akyaka izlemektedir.

    Nüfusun Sektörel Dağılımı

    İktisaden faal olan erkek nüfusa baktığımızda bu oran Türkiye'de % 78,22 Doğu Anadolu Bölgesinde % 80.12, Kars İlinde ise % 84.01 dir. İktisaden faal olan kadın nüfus ise Türkiye'de % 42.76, Doğu Anadolu Bölgesinde % 55.26, Kars İlinde % 66,98'dir.


    Nüfusun sok törel dağılımına baktığımızda Türkiye'de % 53. 00, Doğu Anadolu Bölgesi'nde % 71.93, Kars'ta ise % 77.43 ile tarım ve benzeri faaliyetlerin ilk sırada geldiği görülür. İkinci sırada Türkiye'de % 14.30, Doğu Anadolu Bölgesi'nde % 14.22 ve Kars ilinde % 13.2 1 ile toplum hizmetler sosyal ve kişisel hizmetler gelmektedir. Üçüncü sırada ise Türkiye'de %11.9, Doğu Anadolu Bölgesi'nde % 3.49, Kars'la % 2.71 ile imalat sanayi gelmektedir.


    Nüfusun son hafta içinde çalıştığı işteki durumu ele alındığında Türkiye genelinde % 38.45'lik bir oranla ücretli kesimi, Doğu Anadolu Bölgesi'nde % 53.87 ve Kars ilinde % 56.93'lük bir oran ile ücretsiz aile işçileri en yüksek paya sahiptir.

    Göç ve Yerleşim

    Bir yerleşim yerinin nüfus yapısını etkileyen en önemli faktör nüfus hareketleridir. Bu hareketlilik ekonomik ve toplumsal yapının hem sebebi, hem de sonucudur. Çünkü bir yerleşim yerinin ekonomik yönde gelişmesi ve canlılığı diğer yerleşim yerlerinden göç olmasına sebep olduğu gibi, bir yerin ekonomik durgunluğu ve darboğazı da göç vermesi sonucunu doğurmaktadır.


    Kars'ta uzun yıllardır süren göç de bu temel gerçeklikten kaynaklanmakta, işsizlik ve ekonomik bunalım batıya göç olgusunu gündeme getirmektedir. İlin temel geçim kaynağı olan hayvancılığın geleneksel yöntemlerle yapılmasının yol açlığı verimsizliğin yanında, bu faktörün son dönemlerde yaşadığı bunalım, ayrıca engebeli arazi ve elverişsiz koşullarca kısıtlanan tarımsal üretim göçün ekonomik nedenlerini açıklamaktadır. Bu sebeple ulaşım imkanlarının arttığı dönemlerden itibaren Kars'ta dışarıya gör eğilimin arttığı görülmektedir.


    Kars'ta il dışına göçten ayrı olarak mevsimlik göçler de yaşanmaktadır. Hayvancılığın yaygın olmasının neden olduğu yarı göçebelik yani yaylacılık bu mevsimlik göçlerin başlıca sebebidir. İldeki temel geçim kaynağı olan hayvancılıkla uğraşan aile temel geçim kaynağı olan hayvancılıkla uğraşan aileler, bu mevsimlik göç hareke tenine hayvan sürüleriyle birlikte katılırlar. Yazı yaylada geçiren halk, güzün tekrar yerleşik hayat sürdükleri evlerine dönerler.


    Yaylacılık dışında mevsimlik göçün bir başka biçimi de gelişmiş sanayi merkezlerine yönelen inşaat işçileriyle hasat mevsiminde tarımsal üretim yapılan yörelere yönelen tarım işçilerinin nüfus hareketleridir.
#29.08.2007 00:00 0 0 0