Konuşma Metni Özellikleri
Son güncelleme: 01.03.2010 18:38
-
Yazı ve Konuşma Dili Arasındaki Farklar - Konuşma Dili - Konuşma Metni - İyi Bir Konuşma Metni Nasıl Hazırlanır
Konuşma İçin Hazırlık
- Konuşmanın amacını, ana düşüncesini ve ana hatlarını belirleme.
- Konuşma süresini belirleme.
- Ne tür bir konuşma yapılacağını belirleme(Konferans, söyleşi, tartışma, söylev, savunma, açık oturum ya da panel konuşması).
- Konuşma ve konuşmacıdan beklentileri belirleme.
- Konuşma sırasında kullanılacak araçları seçme ve hazırlama(Görsel, işitsel, yazılı araçlar: Tepegöz, saydam, film, müzik kaydı vb.)
- Konuşmanın yapılacağı yerin fiziksel özelliklerini inceleme.
- Konuşma metnini hazırlama:
a. Konuşma metninin tamamını yazılı olarak hazırlama: Konuşmayı metne sadık kalarak doğrudan kâğıttan okumak, ciddi ve resmi bir konuşma için uygun bir hazırlanma biçimidir. Metnin çizgisiz kâğıda, bilgisayarla ya da daktiloyla (çift satır aralığıyla ve iri harflerle) yazılarak hazırlanması, konuşma sırasında metnin takbini kolaylaştıracaktır.
b. Konuşma sırasında zaman zaman yararlanılacak not kartları hazırlama: Doğal, rahat ve içten bir konuşma için benimsenebilecek hazırlanma biçimidir.
- Hitap edilen topluluğun(dinleyicilerin) özelliklerini belirleme(Yaş, cinsiyet, kültür düzeyi, diğer belirgin özellikleri, konuşmayı dinlemekten amaçlarının ne olduğu).
- Konuşmaya başlamadan önce dinleyiciyi hazırlama:
a. Fiziksel olarak: Dinleyiciyi selamlayarak ilk iletişimi kurma.
b. Düşünsel olarak: Konuşmanın içeriğini, amacını, belirgin özelliklerini, süresini, konuşma sonunda sorulara ve tartışma bölümüne yer verilip verilmeyeceğini bildiren kısa(bir iki cümlelik) bir ön açıklama yapılması.
İyi Bir Konuşmanın Özellikleri
- Konuşma, konuya yeni ve özgün bir yaklaşım getirmelidir. Panel, açık oturum gibi çok konuşmacının yer aldığı bir toplantıda konuşuluyorsa, bir öncekinin söylediklerini aynen tekrar etmemeye dikkat edilmeli, paylaşılan görüşlerde ayrıntılara dikkat çekilmelidir.
- Konu belirli bir ana düşünce çevresinde toplanmalıdır.
- Neden-sonuç, soru-yanıt, sav(iddia)-kanıt ilişkisi gözetilmelidir.
- İnandırıcılık esas alınmalıdır. Bunun için sav, kanıtlara, tanıklara, belgelere dayandırılmalıdır.
- Tekrarlardan, konuyu dağıtacak sapmalardan kaçınılmalı; konuşma süresince odak nokta gözden kaçırılmamalıdır.
- Konuşmacı konusuna hakim, alanında bilgili bir kişi olduğunu dinleyicisine hissettirmelidir.
- Konuşmaya yapıcı, güvenilir bir hava hakim olmalıdır.
- Uzun cümlelerden kaçınılmalı; anlaşılır, kısa cümleler kurulmalıdır.
- Soyut ifadeler, aşırı teknik terimler kullanılmamalıdır.
- Kitap ifadelerinden, yapmacıklıktan, "edebiyat parçalamaktan" uzak durulmalıdır.
- Topluluğu galeyana getirecek, çatışma ve kargaşa yaratacak üsluptan sakınılmalıdır.
- Doğal, rahat, sakin bir tavırla konuşulmalıdır.
- Konunun ilgi çekici, özgün yanları vurgulanmalıdır.
- Tekdüzelikten kaçınılmalı, konu ilginç örneklerle renklendirilmelidir.
- Konuşma sırasında görsel, işitsel, yazılı araçlar etkin ve işlevsel bir şekilde kullanılmalı, dinleyicinin dikkati uyanık tutulmalıdır.
- Ne tür bir konuşma yapılacağına bağlı olarak konuşma süresi 15 dakika ile 60 dakika arasında tutulmalı, süre aşılmamalıdır. Süre iyi ve doğru kullanılmalıdır.
- Dinleyicilere soru sorma şansı ve zamanı tanınmalıdır.
- Jest ve mimiklere dikkat edilmelidir.
- Vurgu ve tonlama hatalarından kaçınılmalıdır.
- Diksiyon ve telaffuz hataları yapılmamalıdır.
- Açık, düzgün, sağlam bir Türkçeyle topluluğa hitap edilmelidir.
- Yazım ve noktalama kurallarına uygun bir konuşma metni hazırlanmalıdır. Böylelikle konuşmadaki vurgu ve duraklar belirlenmelidir.
İyi Bir Konuşmacının Özellikleri
- Konusuna hakim; sorulara ve itirazlara yanıt verebilecek yetkinlikte
- Ciddi
- Nazik ve saygılı
- Soğukkanlı
- Hazırlıklı ve planlı
- Gözlemci
- Konuşma ortamını kontrolü altında tutabilen
- Dinleyiciyle iletişim halinde olan, onun nabzını tutabilen
- Dinleyicisinin yorulduğu anları farkedip dikkati tekrar kendisine ve konuşmasına çekebilen
- Giyimi özenli
- Duruş ve oturuşu saygılı, kendinden emin
- Jest ve mimiklerini, vücut dilini etkin bir şekilde kullanabilen
- Konuştuğu dile hakim
- Sözcüklerini seçerek ve yerinde kullanan
- Yöresel sözcüklere, argoya ve aşırı teknik terimlere konuşmasında yer vermeyen
- Kısa, açık ve etkili cümleler kuran
- Diksiyonu ve telaffuzu hatasız
- Çok hızlı ya da çok yavaş konuşmayan, sözcükleri yuvarlamayan veya aşırı derecede seslendirmeyen
- Ses tonunu etkili kullanan, çok alçak ya da çok yüksek sesle konuşmayan
- Vurgu ve tonlamaları yerinde kullanan, duygusal tonlamaya dikkat eden
- Süreyi etkin ve doğru kullanabilen
- Sorulara saygıyla ve dikkatle yanıt veren
- Konuşmadan önce mutlaka prova yapmış olan konuşmacı, iyi bir konuşmacıdır.
Konuşma Türleri
a. Açış ve tören konuşması: Başlatma, sunma amaçlı, kısa, bilgi verici konuşmalardır. Çok kısa tutulmalı, asıl konuşmacılara ya da törene hemen geçilmesi sağlanmalıdır. Bu tür konuşmaların yapılmasında amacın dinleyici/izleyici topluluğunu toplantıya ya da törene hazırlamaktan ibaret olduğu unutulmamalıdır.
b. Söyleşi: Radyo, televizyon gibi yayın organlarında, dinleyici/izleyiciyi aydınlatmak, bilgilendirmek, eğitmek ve eğlendirmek amacıyla yapılan, süresi sınırlandırılmış konuşmalardır. Birden fazla konuşmacı belirli bir süreyi paylaşabileceği gibi süre tek konuşmacı tarafından da kullanılabilir. Bu tür konuşmalarda konu önceden belirlenmiştir ve dinleyiciyi sıkmayacak bir akışa sahiptir. Söyleşi türü konuşmalara her türden dinleyiciye seslenmek için başvurulabilir. Konuşmanın renklenmesini sağlayacak fıkralara, şiirlere, anılara, yaşantılara, alıntılara yer verilir. Öznel ve duygusal bir tavır sergilenebilir. Hazırlıklılık ve birikim esastır.
c. Bilimsel konuşma: Panel, açık oturum, konferans gibi bilimsel amaçlı toplantılarda gerçekleştirilen, konuyla ilgili bir topluluğa belirli bir bilginin aktarılmasını amaçlayan, konusunun uzmanı kişiler tarafından yapılan konuşmalardır. Nesnellik, planlılık, ciddiyet, bilimsellik, hazırlıklılık esastır.
d. Söylevler(Nutuk): Geniş halk kitlelerini belirli bir duygu doğrultusunda harekete geçirmeyi, coşturmayı, bir konuda ikna etmeyi amaçlayan etkili konuşmalardır. Askeri, akademik, siyasal, dinsel, hukuksal içerikli olabilir. Karşıt düşünceyi çürütmek, savununlan düşünceyi olabildiğince etkili bir şekilde kanıtlamak, amaçtır. Konuşmacının topluluk karşısında etkin konuşabilme gücüne sahip, hitap ettiği kitle tarafından sevilen ve sayılan, lider karakterli, sesini, jest ve mimiklerini güçlü ve etkili bir şekilde kullanabilen bir kişi olması gerekir.
Alıntı
- Konuşma Metni Özellikleri Konusuna Benzer Konular
- MÜMİNLERİN ÖZELLİKLERİ(BAKARA 4-5) 27.06.2008
- Cumhuriyetin 1. Yılında Atatürk'ün Mecliste yaptıgı Konusma 26.12.2007
- Beynin Gelişimi ve Özellikleri,,,,,, 22.07.2004
- Çapanoğlu - Tiyatro Metni 21.04.2009
- Komünist toplumların bazı temel özellikleri 22.03.2009
- Plastik Gıda Ambalajı 01.03.2010 18:38