Cengiz Han'ın Uykularını Kaçıran Türk, Celaleddin Harzemşah
Son güncelleme: 28.07.2012 23:05
-
Celaleddin Harzemşah'ın Türk ve İslam tarihinde önemli bir yeri vardır. Moğol fatihlerine karşı gösterdiği başarısından dolayı daima Türk ve İslam aleminin övünç ve kıvanç kaynağı olmuştur.
Celâleddin-i Harezmşah, savaşmak konusunda şöyle demiştir: " Biz zaferle emrolunmadık, seferle emrolunduk ! "
Harezmşahlar Devletinin son hükümdarı olan Celaleddin Harezmşah, genç yaşta Gazne ve çevresinin valiliğine getirildi ve bundan sonra babası Alaaddin Muhammed'in tüm seferlerine katıldı.
Selçuklu İmparatorluğu'ndan sonra Harzem bölgesinde kurulmuş olan Harzemşahlar Devleti'nin büyük hükümdarı Celaleddin Harzemşah'ın menkıbeleri, Türk tarihinin çok parlak sayfalarındandır.
Harzemşah hükümdarlarından Alâeddin Mehmet, bütün İran'ı ve Maveraünnehir'i ele geçirmişti. Bu suretle Seyhun Nehrinden Dicle kıyılarına kadar büyük bir imparatorluk kurmuştu.
Fakat bu devirde Moğolistan'da Cengiz Han türemişti. Batı Türkelinde en büyük hükümdar ise Alâeddin Mehmet'ti. Bu Türk hükümdarının şöhretini duyan Cengiz Han, Mahmut Yalvaç adlı bir elçiyi Alâeddin Mehmet'e gönderdi.
Elçi, Cengiz'in şu sözlerini bildirdi: "Tanrı, Batı tarafında bulunan ülkeni bana verdi. Seni oğulluğa kabul ediyorum. Bana tabi olursan Müslümanlar rahatlık içinde yaşarla r" . Bu söze hiddetlenen Sultan Mehmet: "Sen de bilirsin ki benim ülkem ne kadar geniş, Devletim ne kadar kuvvetlidir! Senin Han'ın kimdir ki, kendisini benden büyük tutup bana oğlum der. o*nun sanki ne kadar askeri var !" deyince, Moğol Elçisi: " Onun askeri seninkine göre ay ışığının güneş ziyasına oranı gibidir. " dedi.
Nihayet bu iki hükümdar aralarında bir dostluk antlaşması meydana getirdiler. Fakat Alâeddin Mehmet'in siyasi görüşleri kuvvetli değildi. Aynı zamanda da mağrur bir adamdı. Günün birinde Bizans'a mal götüren Moğol tüccarlarının mallarını yağma ettirip kendilerini de öldürttü. Bu olaya fazlasıyla hiddetlenen Cengiz Han, Batı Türkellerinin zaptına karar verdi.
Alâeddin Mehmet'in bir oğlu vardı. Adı " Celâlettin " idi. İşte, Celâleddin Harzemşah adıyla Türk tarihinde meşhur olan bu şahıstır.
Celâleddin, zekî olduğu kadar da yiğit bir delikanlı idi. Annesi Ayçiçek Hatun, büyükannesi ise Türkan Hatun'du. Babası Alaeddin Mehmet iyi bir asker, fakat zayıf bir politikacı idi. Rakibi Cengiz Han ise, tersine, büyük bir siyasi, fakat ancak normal çapta bir kumandandı. Savaşlarını komutanlarına yaptırıyordu.
Cengiz Han, tüccarlarının malları için tazminat istemek üzere Sultan Mehmet'e üç elçi gönderdi. Bunların birisi Buğra adlı bir Türk, ikisi de Moğol'du.
Alaeddin Mehmet, Buğra'nın başını kestirip Moğollara da hakaret ederek sınır dışı etti. Bu hakareti duyan Cengiz Han, 1219 yılında Büyük bir ordu ile Maveraünnehir'e doğru harekete geçti.
Cengiz'in üzerine geldiğini öğrenen Türkler, derhal Semerkant şehrini tahkim ettiler. Genç kahraman Celaleddin Harzemşah, atlılardan oluşan büyük bir kuvvetin başına geçti. Babası harbe gitmek istemiyordu. Fakat oğlu:
" Asker, Hakanını başında görmelidir!" diyerek babasını da ordusuna aldı.
Moğol kuvvetlerinin başında Cengiz Han'ın büyük oğlu Cuci bulunmaktaydı. Moğol kuvvetleri, Harzemşah Türklerinin üzerine şiddetli bir hücuma kalktılar. Bu şiddet karşısında Harzemşah ordusu bir paniğe uğradı. Fakat Celaleddin Harzemşah, yalın-kılıç Moğolların üzerine öyle bir saldırdı ki bu defa Moğollar perişan oldular.
Gece bastırdığında savaşa son verildi. Fakat Cüci Han boş durmadı. Gece yarısı savaş yapılan ovanın bütün kuru otlarını ateşe vererek her tarafı dumana boğdu. Bundan faydalanarak ateş perdesinin arkasından bütün kuvvetlerini alarak kaçtı. Celaleddin'in yeterli ölçüde kuvveti bulunmadığından düşmanı takipten vazgeçildi.
Cuci'nin mağlubiyetini duyan Cengiz Han, fena halde içerledi. Bu defa 200.000 kişilik muazzam bir ordu hazırladı. Moğolların büyük hazırlıklarını duyan Alaeddin Mehmet, Gazne'ye giderek Atabey'lerle görüştü, akabinde asker toplamak üzere yola çıktı. Fakat Celaleddin Harzemşah, durumu pek tehlikeli buldu. Türkmen Oğuzlardan oluşan kuvvetini bir çölün içine çekti. Cengiz Han'ın orduları, 1220 tarihlerinde hiçbir mukavemet görmeden Buhara şehrine girdiler.
Cengiz Han, Buhara'da bulunan Ulu Câmii'ye atı ile beraber girdi. Ve dedi ki:
" Burası Sultan Mehmet'in evi midir? "
" Hayır, burası Tanrı evidir !" Diye cevap verdiler.
Cengiz Han, derhal atından inerek halka şu hitapta bulundu:
" Ey ahali! Günahkarınız çok büyüktür. Ben ise gaza-ı ilahîyim; sizlerin başınıza Tanrının yaman bir belasıyım. Hakanınız Sultan Mehmet çok suçludur. Bize yapmadığını bırakmamıştır. Bu sebeple buralara geldim. Şimdi, yer altına gömdüğünüz ne kadar servetiniz varsa getirip önüme yığın!"
Halk, bu putperest Moğol hükümdarından korkarak, gizledikleri ne kadar servetleri varsa hepsini teslim ettiler. Askerler ise Buhara'yı baştan başa yağma ettiler. Bundan sonra Cengiz Han, Batı Türkelinin yüksek bir medeniyet merkezi olan Semerkant şehrine hareket etti. Halk, bu şehri müdafaa etti. Moğollar şehre girince önlerine geleni kılıçtan geçirdiler.
Bu arada Sultan Mehmet, harpten kaçmıştı. Oğlunun nerede olduğundan da haberi yoktu. Moğollar Sultan Mehmet'in peşine düşmüşlerdi. Takibine gönderdiği üç kumandanına Cengiz Han şu emri vermişti:
" Durmaksızın gidin, size tabi olanlara aman verin, olmayanları öldürün, çocukları esir edin. Kalelerini yıkın! Bu işi üç yıla kadar bitirin! Ben yurduma dönüyorum..."
Sultan Mehmet, bir miktar maiyetiyle Harandar kalesine giderek aile ve hazinesini burada bıraktı. Kendisi de Irak istikametine kaçmaya başladı. Fakat yolda Moğollar karşısına çıkıverdiler. Atı, bir okla öldürüldü ise de kendisi kaçmaya muvaffak oldu. Nihayet Kuzgun denizine vardı. Burada Aboskon adasına sığındı.
Diğer taraftan Moğollar, Sultan Mehmet'in vezirini, küçük oğlunu ve Türkan Hatun'u Cengiz'e gönderdiler. Cengiz bunların hepsini öldürttü. Haberi alan Sultan Alaeddin'e bir fenalık gelerek yere yığıldı. O kadar sefalete düşmüştü ki, yanındakiler ölüsünü saracak bir kefen bile bulamamışlardı. Maiyetinde bulunan Mahmut Çavuş'un gömleğini kendisine kefen yaptılar. Ölmeden önce şu sözleri söylemişti: " Ben, bütün bu toprakların sahibiyim. Şimdi mezarımı kazacak iki arşın toprak bulamıyorum!"
Sultan Mehmet, sefil bir surette hayata gözlerini yumarken oğlu Celaleddin Harzemşah da yanında bulunuyordu. Bu yalan dünyanın cilvesini o da görmüştü. Fakat doğudan kopan bu arkası kesilmez sellere karşı kabinde derin bir intikam hissi doğdu. Türk'ü anayurdundan eden bu kuvvetlere karşı bir Celaleddin ne yapabilirdi? Gözyaşları içinde babasının mezarını terk ettiği zaman hep bunu düşünüyordu. Yanında 70 kadar süvarisi vardı. Doğruca Harzem'e geldi.
Halk, hakanlarının oğlu Celaleddin'i görünce o*nu sevinç gözyaşlarıyla karşıladı. Dağılmış olan ordu tekrar düzene konuldu. Harzemşah'ın maiyetinde 7.000 kişi toplandı.
Celaleddin, babasının yerine tahta geçti. Bir müddet sonra da Moğolların üzerine taarruza geçerek o*nları mağlup etti.
1221 yılında Valyan Kalesini kuşattığı bir anda Moğollar taarruza geçtiler. Celaleddin Harzemşah, yalın-kılıç öne atılarak düşmanı perişan etti. Fakat gece yarısı Moğollar atlarının üzerine şal ve keçeden mankenler yaptılar. Bunları arkalarına dizdiler. Bu hali gören Harzemliler, Moğolların imdat aldıklarını zannederek kaçmak istediler. Celaleddin " Korkmayın, bu bir hiledir.Onlar daima harbi böyle hilelerle kazanırlar... " diyerek bu bozguna mani oldu. Bu suretle Moğol orduları bir kere daha mağlup edildiler.
Cengiz bundan haberdar olduğu zaman, bizzat Celaleddin'in üzerine yürüdü. Celaleddin ise, üzerine büyük kuvvetlerin geldiğini görünce Sind Nehri'ne doğru kaçmaya başladı. Bu nehrin öte tarafına geçmek istiyordu. Fakat Moğollar Celaleddin'in etrafını dört kat askerle sardılar. Yiğit Celaleddin, ateş ve su arasında bırakıldı. Bu anda ne yapabilirdi? Cengiz, o*nun diri olarak tutulmasını emretmişti. Celaleddin kılıcını çekerek tek başına çarpışmaya ve kendisini durdurmak isteyenlerin başlarını uçurmaya başladı. Fakat hiçbir düşman askeri o*na ok atmıyordu. Ağır ağır içinde bulunduğu çember daraltılıyordu. Celaleddin, çemberi yarmak için bir sağa bir sola baş vuruyor, fakat muvaffak olamıyordu. Yapılacak tek şey vardı: Yorulmamış bir ata binerek kalkanını arkasına, Türk bayrağını eline aldı; yüksek bir yardan kendisini Sind Nehri'nin coşkun sularına atıverdi. Yüzerek karşı yakaya geçti.
Bu kahramanlık sahnesini Cengiz ve askerleri hayret ve hayranlık içerisinde seyretmişlerdi.
Sultan Celaleddin üç yıl sonra. 1224 'te Kirman'a dönerek, devletini yeniden toparlamak için çalışmaya başladı. 1225 yılında Tebriz'i alarak, karargahını buraya taşıyan Celaleddin, 1228 'de İsfahan'da Moğol ordusuyla çarpıştı. Kardeşi Gıyaseddin'in ihanetine rağmen Moğolları hezimete uğratan Celaleddin, takip sırasında sol cenahının Moğol tuzağına düşmesi üzerine, Luristan'a kaçtı.
Moğol istilâsına uğrayan ülkesini terk etmek zorunda kalan Celaleddin Harzemşah, Doğu Anadolu bölgesine gelmişti. Selçuklu Alaaddin Keykubad , Moğol tehlikesinin büyüklüğünü bildiğinden Eyyubiler'den sonra Harzemşah Celaleddin'e de ortak hareket etme teklifinde bulundu. Ancak Celaleddin, kendisini Büyük Selçukluların vârisi gördüğünden, Türkiye Selçukluları'nı hâkimiyeti altına almak istiyordu. Selçukluların Erzurum hâkimi Cihanşah'ın da kendine katılması ve kışkırtmaları o*nu daha da cesaretlendiriyordu. Nitekim 4 Nisan 1229' da Ahlat'ı kuşatarak niyetini göstermiştir.
Bir yandan da ülke içindeki isyanlarla meşgul olan Celaleddin Mayıs 1230'da Ahlat'ı ele geçirdi. Ancak, kaleyi savunanlara ve halka karşı şiddetli davranışları, çevredeki Müslüman ülkelerin düşmanlığını çekti.
Alaaddin Keykubad, veziri Altun Aba'yı Celaleddin Harzemşah'a göndererek, son kez anlaşmak istediğini bildirdi.Fakat bu teşebbüsler sonuç vermeyince savaş hazırlıklarına girişildi.
İhtiyatlı davranan Keykubad rakibini önemsiz görmüyordu. Her iki tarafın ordusu da yaklaşık 40 bin kişiden oluşmaktaydı. 10 Ağustos 1230'da iki ordu Erzincan yakınlarındaki Yassıçimen mevkiinde karşılaştı. Celaleddin, hezimete uğradı. Ordusunun büyük bir kısmını kaybeden Celaleddin Harzemşah, bu acı mağlûbiyetten sonra Trabzon Rumlarına sığınmak zorunda kaldı ( 1230 ).
Celaleddin'in zayıflamasından faydalanan Moğollar tekrar saldırıya geçti. Moğol tehlikesinin kavrayamayan diğer Müslüman ülkeler, Celaleddin'in yardım talebini cevapsız bıraktılar.
Ağustos 1231 'de Dicle köprüsü kenarında Moğolların baskınına uğrayan Celaleddin'in tüm maiyeti öldürüldü. Kaçarak dağlara çekilen Celaleddin Harezmşah, burada göçebeler tarafından öldürüldü. ( 17-20 Ağustos 1231). Müttefiki Cihanşah esir edildi, Erzurum ele geçirildi. Ahlat , tekrar Eyyubi emrine iade edildi.
Celaleddin Harzemşah'ın ölümüyle, Harezmşahlar Devletinin yıkılmasından sonra Moğolların İslam Dünyasına saldırmalarını engelleyecek bir güç kalmamıştır.
Bu devletin yıkılması, Anadolu Selçuklu devleti ile Moğollar arasındaki tampon bölge ortadan kalktığından, Moğollar Anadolu sınırlarına dayandılar. Artık Selçuklular ve Moğollar komşu olmuşlardı.
Sultan Celaleddin Harezmşah'ın ölüm şekli hakkında tarihçilerin ifadeleri ekseriya birbirini teyit eder mahiyettedir. Bu konuda Nesevi ve Cüzcani'in beyanları en doğrusudur.
Türk İslâm târihinin en bahadır ve şecâat sâhibi şahsiyetlerinden olan Celâleddîn Harezmşâh, birçok harpleri hayâtı pahasına kazandığı hâlde, idâre ve siyâset bakımından zayıf olduğu için bunlardan istifâde edememiştir. Bütün meseleleri harp yoluyla halletmeye çalışması, düşmanlarını arttırmıştır. Buna rağmen Moğol saldırılarına ve Hıristiyan Gürcülere karşı mücâdele edebilen yegâne zât olması, ona gerek halk arasında ve gerek bütün Şark edebiyâtında büyük bir şöhret kazandırmıştır. Moğolların yakın şarkı tamâmen istilâ etmesinden sonra, Celâleddîn'in bölgede oynadığı rol daha iyi anlaşılmış ve İslâmiyetin müdâfii olarak büyük kahramanlar arasına dâhil edilmiştir.
"Meşhurdur ki, bir zaman İslâm kahramanlarından ve Cengiz'in ordusunu müteaddit defa mağlûp eden Celâleddin-i Harzemşah harbe giderken, vüzerâsı ve etbâ ı ona demişler:
"Sen muzaffer olacaksın. Cenâb-ı Hak seni galip edecek."
O demiş: "Ben Allah'ın emriyle, cihad yolunda hareket etmeye vazifedarım. Cenâb-ı Hakkın vazifesine karışmam. Muzaffer etmek veya mağlûp etmek Onun vazifesidir." İşte o zat bu sırr-ı teslimiyeti anlamasıyla, harika bir surette çok defa muzaffer olmuştur"
Moğolları ve onların acımasız ordularını durdurabilen,yavaşlatabilen 2 şahsiyetten biri.En kahramanı. Moğollar ona 'cellad' derdi...varın gerisini siz düşünün.
Cengiz han ile yaptığı savaşta mağlubiyeti sezmiş ama son ana kadar savaş alanında bizzat savaşmış durumun umutsuzluğu iyice aşikar olunca akıl hocası ve en güvendiği komutanı timur melik tarafından kaçmaya ikna edilmiş. Cengiz hanın onun savaşmasını gördükten sonra işte benim oğlum böyle olmalıydı dediği rivayet edilen hükümdar'dır SULTAN MENGÜBERDİ CELALEDDİN HAREZMŞAH !!
-
öLümü konusunda;
Diyarbakir Civarında,
ßi Akrabası Ahlat Kuşatmasında öLen, ßi göçebe tarafından, mızrakLa öLdürüLdüğü rivayet edilir...
-
yalan yanlış şeylerle prim yaptıramazsınız kimseye. celaleddin harzemşah büyük bir komutandır. fakat, moğollara saldırdı moğolları yendi falan hikaye. cengizhana putperest diyen dilin inancına sövdürmeyin adamı. cengiz han camokaya karşı yaptığı ilk savaşda yenilmiştir sadece. ondan sonra hiç bir defa mağlup olmamıştır. ulu komutan sabutay, mekanı cennet olsun, moğol ordusunu bir kez bile bileğini büktürmemiştir.
siz kendi tarihinizle gurur duyucaz diye benim atalarıma hilekar, putperest diyemezsiniz. çapınız kadar konuşun amk. 2 nehir arası bi devletçik kurmuşlar. kafanızı kaldırsanız ağzınıza sıçacaklar. ama cok büyük devletti diye geçiniyosunuz.
ve son olarak putperest dediğiniz adam, siz daha müslümanlık bilmezken, arap köpekleri puta taparken göktanrı inancını benimsemiş, peygamber gönderilmeden tanrının tek olduğunu kabul etmiş bir insandı. tarihi bire bin katmadan yazın. yoksa ben bi başlarsam moğol ordusunun başarısına taaa şu an oturduğunuz eve kadar yapılan savaşları anlatırım. haftalarca dinlemek zorunda kalırsınız. küçük devletlerin küçük müslümancıkları. hayalgücünüze kuvvet.
-
@okty13 adlı üyeden alıntı:
yalan yanlış şeylerle prim yaptıramazsınız kimseye. celaleddin harzemşah büyük bir komutandır. fakat, moğollara saldırdı moğolları yendi falan hikaye. cengizhana putperest diyen dilin inancına sövdürmeyin adamı. cengiz han camokaya karşı yaptığı ilk savaşda yenilmiştir sadece. ondan sonra hiç bir defa mağlup olmamıştır. ulu komutan sabutay, mekanı cennet olsun, moğol ordusunu bir kez bile bileğini büktürmemiştir.
siz kendi tarihinizle gurur duyucaz diye benim atalarıma hilekar, putperest diyemezsiniz. çapınız kadar konuşun amk. 2 nehir arası bi devletçik kurmuşlar. kafanızı kaldırsanız ağzınıza sıçacaklar. ama cok büyük devletti diye geçiniyosunuz.
ve son olarak putperest dediğiniz adam, siz daha müslümanlık bilmezken, arap köpekleri puta taparken göktanrı inancını benimsemiş, peygamber gönderilmeden tanrının tek olduğunu kabul etmiş bir insandı. tarihi bire bin katmadan yazın. yoksa ben bi başlarsam moğol ordusunun başarısına taaa şu an oturduğunuz eve kadar yapılan savaşları anlatırım. haftalarca dinlemek zorunda kalırsınız. küçük devletlerin küçük müslümancıkları. hayalgücünüze kuvvet.
Orijinali Göster...
sn moqolsun heraldeee tarih böledirr sapıtn yok bnm atalarm dünyann dört bir yanndaa at kosturmustur senn cenqiz dedqn köpek ise insnlara zulmtmktn baska gayesi olmayan birr nasipsizdir. madem atan o kadar qüclü milletn o kadar cesaretli idi neden kurudkları devlet cenqzdn sonra yıkıldı hemen ? bi osmanlıya bk tarihtee yptklarına bak 622 yıl bir devlt kolay kolay ayakta kalamaz iştee cesaret budur qüc budur bnlarn temelindee ise iman wardır senn o müslümancık dedklern yıllarca kafirlern kalplerine korkuyu salmıstır. türk milleti iskitlerden baslayıp osmanlıya kadarr çinden avrupaya hindistana 3 kıtaya hükmetmiss we emrindeki milletlere adaletle hükmetmistir ! soysuz moqollar ise zülmden baska birsey yapmamıstır memluklerle olan savasları unutmaa 4 savastada kat kat büyük olan moqol ordusu darmadaqn edilmistir bunu yapanda kıpcak kuman türkleri yani memluklerdr demekki iman ve caserat zafern anahtarıdır iştee snn savunduqun moqollarda cesaret wardı ama iman yktu işte bizde bu wardı hem sizdn cesaretli idik hmdee imanımz wardı we yüzyıllarca dünyaya hükmettik..
-
Ulan şerefsiz sen kimsin ki Cengiz Han'a köpek diyorsun, ulan it araplaşmış köpek tarih bilmeden konuşma cahil, 300 Yıl katledildin Araplar tarafından ona bir şey demeden
Cengiz Han'a laf atıyorsun.
Sizin gibi it köpek olmasa bizim gibi Cengiz Han'ların değeri bilinmez
- sen asıl kendine bak cengizhan kaliteli bir komutan olabilir ama amaçsız bir şekilde toprak alarak kimse iyi bir kral olamaz..cengizhanın yaptığı zalimlik bini aşmışken adamlarını kendine onları korkutarak bağlarken binlerce insanıca hayvanca katletti.. ve sonuç hep aynı kanla alınan topraklar binlerce kişinin kanının aktığı o yerlerin şimdi ne kadarı moğolların elinde bir bak bakalım..bir kral olmak bence tamamıyla bundan uzaktır...
- Cengiz Han'ın Uykularını Kaçıran Türk, Celaleddin Harzemşah Konusuna Benzer Konular
- Almanya´daki Türk Konsolosluklari´nin E-Mail adresleri: 03.03.2004
- Avrupadaki TÜrk Futbolcular 08.03.2004
- Sizce Turk Sinemasinin Gelmis - Gecmis En Iyi Filmi Hangisi 11.03.2004
- GÜnÜmÜz TÜrk Devletlerinin Bayraklari 14.03.2004
- Her Türk Hür Doğar 15.04.2004
- Plastik Gıda Ambalajı 28.07.2012 23:05