1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. Gençler Kışın ve Baharda Daha Fazla Kilo Alır

Gençler Kışın ve Baharda Daha Fazla Kilo Alır

Son güncelleme: 10.11.2009 18:09
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • gençerde kilo alımı - gençlerde obezite - gençlere sağlıklı beslenme önerileriŞişmanlık gençlerin de yakasına yapıştı; kışın ve sonbaharda kilo alımı artıyor. Özellikle tek çocuk olanlarda çok daha sık görülüyor!... Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ergenlik döneminde obezite tehlikesi ile karşılaşan ailelere şunu öneriyor: Ek vitamin vermeyin fast food'u bitirin!..

    Acıbadem Hastanesi Ergenlik Sorunları Bölümü Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz gençlik dönemindeki şişmanlık sorunuyla ilgili soruları yanıtladı:

    * Obezite ergenliği nasıl etkiler?
    Obez çocuklarda ergenlik normalden erken başlar. Şişman kız çocuklarında ergenliğin erken başlamasının yanı sıra kıllanma ve adet düzensizlikleri de görülebilir. Aşırı obez çocuklarda ergenlik gecikmesinin de görülebileceği unutulmamalıdır. Obezite; çocuk ve ergende çeşitli organ ve sistemleri etkiler. Hormonal dengesizliklerin yanı sıra obez çocuklarda yüksek tansiyon kandaki yağ düzeyinin yüksek olması solunum bozuklukları şeker hastalığı ortopedik bozukluklar ve psiko-sosyal bozukluklar ortaya çıkabilir.

    İÇE KAPANIR
    * Obezite kızları ve erkekleri aynı şekilde mi etkilemektedir?
    Obez kızlarda erken kemik gelişimine bağlı olarak erken adet görme söz konusu olabilir. Ayrıca adet görememe ve çeşitli adet bozuklukları da sık görülen şikayetler arasındadır. Obez çocuk ve gençlerde ağırlık artışına bağlı olarak eklemlere aşırı yük binmesi nedeniyle çeşitli ortopedik bozukluklar da ortaya çıkabilir. Aşırı kilo çocuklarda solunum fonksiyonlarını bozarak ve kalbe binen yükü artırarak hareket yeteneğini azaltır. Buna bağlı olarak ortaya çıkan hareketsizlik enerji tüketimini daha da azaltarak bir kısır döngü oluşturur. Hızlı kilo alma sık sık solunum yolu enfeksiyonunun gelişmesi açısından en önemli risk faktörüdür. Obez çocuklar sosyal ilişkilerden çekinerek daha içe kapalı bir hale gelirler. Karşı cinsle olan ilişkileri de bozulabilir.

    OBEZLER HIZLI AMA AZ BÜYÜR
    * Okul döneminde gençler daha mı fazla kilo alır?
    Fiziki çevrenin de obezite gelişiminde önemi vardır. Obezite görülme sıklığı kış ve sonbahar aylarında artar. En az ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Obezitenin kalabalık yaşamının kaçınılmaz olduğu metropollerde daha sık görüldüğü bilinmektedir. Daha az yoğunlukta insanların yaşadığı yerlerde daha az sıklıkla görülmektedir. Tek çocuklu ailelerde risk daha fazladır. Ailenin birey sayısı arttıkça obezite riski azalmaktadır. Obezite normal büyümenin gelişimini de olumsuz etkileyebilir. Çocuğun beslenme öyküsü önemlidir. Çünkü bazı çocuklar çok fazla miktarda yememelerine karşın aldıkları besinlerin yüksek düzeyde karbonhidrat ve yağ içermesi yüzünden kilo alırlar. Obez çocuklar genellikle aynı yaş ve cinsteki yaşıtlarına göre daha hızlı büyürler. Ancak erişkin boyları genellikle normal sınırlardadır.

    * Ergenlikte alınan kilolar için nasıl bir önlem alınmalıdır?
    Ergenlikte düzenli beslenme ve hareket önemlidir. Özellikle fast-food ve bilgisayar bağımlısı ergenlerin yaşam tarzlarına hareketi sokmaları gerekir. Günde 45 dakika tempolu yürüyüş ip atlama merdiven inip çıkma veya bisiklete binme gibi egzersizler alınan kalorilerin yakılmasında yararlıdır.


    Gençlere yönelik sağlıklı beslenme

    * Büyüme ve gelişmeyi sürdürebilecek enerji ve proteini içeren doğal besin kaynakları gerekli mineral ve vitamin ihtiyaçlarını da karşılar. Ek vitamine gerek yoktur. Önemli olan; ergenin ihtiyacı olan enerji ve proteini dengeli şekilde doğal besin kaynaklarını tüketerek almasıdır.
    * Tercih edilen yiyecekler arasında yer alan fast-food'lar sağlıklı değildir. Okul kantinlerinin ve okul yönetimlerinin bu konuda duyarlı olmaları gerekir.
    * Ergenler tek yönlü enerji kaynaklarından uzak durmalıdır.

    BOY KISALIĞI OLUŞABİLİR!
    * Ergenlikte beslenme ihtiyaçlarının karşılanmaması durumunda gelişecek olan büyüme geriliği ve boy kısalığının erişkin yaş grubunda tedavisi sınırlıdır.
    * Ergenlik döneminde beslenmenin karın doyurmanın ötesinde kişinin sonraki hayatına şekil verecek bir diyet programı olduğu unutulmamalıdır. Çünkü gençlik döneminde kilolu olan her 100 gençten 70'i erişkin olduğunda da bu sorundan kolay kolay kurtulamamaktadır.
    * Ergen yaşamakta olduğu psiko-sosyal değişim sırasında yaşadığı stresleri zaman zaman bedenine yönlendirebilir. Vücut ağırlığına yoğunlaşabilir. Denetimsiz diyet uygulamaya başlar. Sonuçta bu bilinçsiz diyetler anoreksiya ve bulimiya denilen yeme bozukluklarına dönüşebilir.

    PSİKOLOJİSİ DİKKATE ALINMALI
    * Ergende 'hiperfaji' denilen ve obeziteye neden olan yeme bozukluğu saptanabilir. Nedeni ihtiyaçtan daha fazla enerji alınmasıdır. Bunlar psikolojik sorunlardır.
    * Ergenlik döneminde sağlıklı bir beden yapısı için spor önemlidir. Gence; masa başı hobiler yerine bisiklete binmek yürümek ve koşmak gibi egzersizler aşılanmalıdır.
    * Fiziksel aktivitenin artırılmasını sağlamak amacıyla ergenlik çağındaki bireylerin düzenli spor yapmaları sağlanmalıdır. Okul programları ve imkanları da bu bakımdan mümkün olduğunca zenginleştirilmelidir.


    Obeziteden kurtulmanın en etkili formülleri

    Şişmanlığın tedavisi her yaş grubunda zor ve ümit kırıcıdır. Onun için şişmanlık ortaya çıkmadan önce önlem alınması ve gelişmesinin önlenmesi gerekir. Kilo almayı önlemek için yapılması gerekenler şunlardır?
    * Çocukların boş zamanlarını değerlendirecek birtakım uğraşları olmalı ve böylece sıkıldıklarında yemek yemeleri engellenmelidir.

    TATLI VE YAĞ YOK
    * Fast-food denilen hızlı hazırlanan yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
    * Çocuğa kızarmış ve yağ içeriği fazla yiyecekler verilmemeli sebze ve meyve yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
    * Ailenin beslenme alışkanlıkları çocuğun beslenme ihtiyaçlarına göre değiştirilmelidir.
    * Tatlılardan ve besin değeri düşük yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
    * Düzenli ve sağlıklı yemek yeme alışkanlığı okul programlarına da dahil edilmelidir.

    BİSİKLETE BİNSİN!
    * Obezite oluşumunda tüketilen besinlerin kalori içeriği kadar yeme hızı da önemlidir. Yemek ne kadar hızlı yenirse yemeğin bitmesinden önce gelişen doygunluk hissi de o kadar az olur. Bu nedenle yavaş yemek ve iyi çiğnemek gerekir.
    * Şekerli ve gazlı içecekler az tüketilmelidir.
    * Arabaya binmek yerine yürünmeli veya bisiklete binilmelidir.
    * Hafta sonları ailece spor yapılmalıdır.
    * Çocuğa ödül olarak yiyecek ve sakız vermekten kaçınılmalıdır.

    İYOT ŞART!
    * Fiziksel aktivitenin artırılmasını sağlamak amacıyla ergenlik çağındaki bireylere düzenli olarak spor yapmaları için birtakım olanaklar sunulmalıdır. Okul programlarını ve imkanlarını da bu bakımdan zenginleştirmekte yarar vardır.
    * İyot tiroit hormonu için gereklidir. Tiroit hormonları ise metabolizmayı düzenler. Ergenlik döneminde artan metabolik faaliyetler için ergenlikte mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır.


    Kırmızı et tüketin!

    Hayvansal kaynaklı besin tüketimine ergenlik döneminde özen gösterilmelidir. Kırmızı et; en önemli demir kaynağıdır. Özellikle kız çocuklarında adetlerde kaybedilen kan nedeniyle demir alımına dikkat edilmelidir. Tekrarlayan üst solunum yolları enfeksiyonları ishal paraziter hastalıklar da kansızlığa yol açar. Kansızlık; tembellik okul başarısında düşüklük yorgunluk ve dikkat azlığı gibi belirtilere yol açar.



    alıntı
#10.11.2009 18:09 0 0 0