Mondros Ateşkes Antlaşması - Osmanlı Tarihi
Son güncelleme: 29.12.2009 19:36
-
Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu devletler topluluğu, Birinci Dünya Savaşı'nda yenilince, Osmanlı Devleti de savaştan çekildi. İttihat ve Terakki Partisi Üyeleri, gizlice yurdu terkettiler.
Talat Paşa'nın istifası üzerine iktidara geçen Ahmet İzzet Paşa Hükümeti, İngilizler aracılığıyla Anlaşma (İtilaf) Devletleri'nden barış istedi. Bahriye Nazırı Rauf Bey'in başkanlığındaki Osmanlı Kurulu ile Anlaşma Devletleri adına İngiliz Amirali Caltrop, Limni Adası'nın Mondros Limanı'nda yapılan Mondros Ateşkes Antlaşması, Mebusan Meclisi tarafından oybirliği ile kabul edilmiştir.
İmzalanma Nedenleri
Almanya'nın yenilmesi: Alman desteği olmadan, Osmanlı Devleti'nin savaşı sürdürecek gücünün olmaması.
Wilson İlkeleri'nin yayınlanması: İngilizlerin hoşgörüsüyle, daha sonra kârlı bir barış antlaşmasının imzalanacağının sanılması.
Padişahın, İngilizlerin yardımıyla saltanatı ve halifeliği korumak istemesi.
Koşulları
İstanbul ve Çanakkale Boğazları açılacak ve bu yerlerdeki askeri üsler, İtilaf Devletleri'nce işgal edilecektir.
Ordu terhis edilecek, orduya ait silahlar, taşıtlar, cephane ve donatım, İtilaf Devletleri'ne teslim edilecektir.
Donanma, İtilaf Devletleri'nin gösterecekleri limanlarda gözaltında tutulacaklardır.
Osmanlı Devleti, müttefikleriyle olan bütün ilişkilerini kesecektir.
Toros tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir.
Bütün haberleşme, ulaşım araç ve gereçleri İtilaf Devletleri'nin denetimi altında bulundurulacaktır.
İtilaf Devletleri, kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa, herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecektir.
Anlaşma imzalandığında, Anadolu dışında bulunan Türk Askerleri, en yakın İtilaf Devleti askeri birliklerine teslim olacaktır.
Vilayet-i Sitte denilen Doğu Anadolu'daki 6 ilde (Erzurum, Van, Harput, Diyarbakır, Sivas ve Bitlis) karışıklık çıktığı takdirde İtilaf Devletleri bu illerin herhangi bir bölümünü işgal edebileceklerdir.
Önemi
Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, fiilen sona ermiştir.
Kayıtsız şartsız teslim belgesi özelliği taşıyan bu antlaşma, Osmanlı'nın bütünüyle işgal edilmesine elverişli ortam hazırlamaktaydı.
Boğazların işgali ile Anadolu ve Rumeli bağlantısı kesilecek, İstanbul'un güvenliği de tehlikeye düşecekti. Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerindeki egemenliği sona ermiş olacaktır.
Ordunun büyük bir bölümü terhis edilip, silahlarına el konulacaktı. Bu uygulama ile Osmanlı Devleti, savunma gücünden yoksun bırakılacaktı.
7. maddenin uygulanmasıyla, Wilson İlkeleri'ne göre Türklerin denetiminde kalması gereken Anadolu Toprakları da İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmiştir.
24. maddenin uygulanmaya çalışılması sonucunda, doğudaki Ermeniler, bağımsız bir devlet kurmak amacıyla ayaklanmışlardır.
Toros tünellerinin işgali, telgraf, telefon ve telsizin denetim altında tutulması, ülkenin tümüne yönelik işgalin ilk işaretleridir.
Uygulanması
İngilizler; Musul, Antep, Urfa, Maraş, Batum, Kars'ı işgal etmişler, Samsun ve Merzifon'a asker göndermişlerdir.
Fransızlar; Dörtyol, Mersin ve Adana Yöreleri ile Afyon'u işgal ettiler.
İtalyanlar; Antalya, Bodrum, Kuşadası, Marmaris, Konya çevresine asker çıkarmışlardır.
13 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri gemileri İstanbul Limanı'na demir attı.
İstanbul fiilen işgal edildi.
1941-1960 Kronolojisi « 20. Yüzyıl Tarihi
1946
Yunanistan'da iç savaş çıktı. ABD'nin geniş çaplı desteğiyle, komünist gerillaların eylemi durduruldu.
Birleşmiş Milletler Örgütü'nün ilk toplantısı yapıldı. 13 Şubat'ta New York, BM'nin merkezi oldu.
Norveçli Trygve Lie, BM'nin ilk genel sekreteri oldu.
BM, ilk kez Sovyetler Birliği tarafından veto edildi.
Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanlığı'na seçildi.
Winston Churchill, Missouri'deki Fulton'da, ilk kez "demir perde" den sözetti.
Japonya'da, ilk defa kadınların da katılımıyla, kamuoyu yoklaması yapıldı.
Nürnberg Mahkemesi'nde savaş suçlularının yargılanması bitti.
Hindiçini'de ayaklanma başladı.
1947
İtalya, Afrika'daki bütün topraklarından vazgeçti.
Al Capone öldü.
14 Ağustos 1988'de ölen Enzo Ferrari'nin adını taşıyan ilk araç, piyasaya çıktı.
Avrupa Kalkınma Programı açıklandı.
Birmanya'nın milliyetçi lideri Aung San öldürüldü. 4 Ocak 1948'de Birmanya bağımsızlığını ilan etti.
İngiltere'de ilk atom pili kullanıldı.
Hindistan ve Pakistan, bağımsızlık ilan etti.
Charles Yeager'in pilotluğunu yaptığı Bell XI adlı Amerikan uçağı, yatay uçuşta saatte 1.078 kilometre hıza ulaştı ve ilk defa ses duvarını aştı.
SSCB, atom bombası yapabildiğini açıkladı.
BM, Filistin'in, Araplar ve Yahudilerce kurulacak iki devlete bölünmesini onayladı.
John Bardeen, Walter Brattain ve William Schockey adlı araştırmacılar transistörü buldular.
1948
Güney Afrika'daki seçimleri, Ulusal Parti (NP) kazandı.
Willard Franck Libby, radyoaktif karbonla (karbon 14) tarihleme yöntemini geliştirdi.
Hindistan'ın bağımsızlığını kazanmasını sağlayan Mahatma Gandhi öldürüldü.
Sovyet sinemacı Eisenstein öldü.
Orson Welles'in ''Şangaylı Kadın''filmi New York'ta gösterime girdi.
David Ben Gourion, İsrail Devleti'ni ilan etti. Arap Ordusu, yeni devlete savaş açtı. Savaş, 13 Ocak 1949'a kadar sürdü.
SSCB, Berlin'i ablukaya aldı. 26 Haziran'da Batılı Müttefikler; yiyecek, kömür ve diğer gereksinim maddelerini uçaklarla havadan Berlin'e indirdiler.
Tito'nun Yugoslavyası ve SSCB arasındaki ilişkiler koptu.
Paris'te toplanan BM Genel Kurulu, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'ni kabul etti.
1949
İngiliz yazar George Orwell, ''1984''ü yazdı.
Leyde Üniversitesi'nden Dr. Müller ve Pastör Enstitüsü'nden Dr. Lepine, gribe yol açan iki tür virüs saptadılar.
Amerikalı boksör Joe Louis, 12 yıl dünya ağır siklet boks şampiyonu olduktan sonra boksu bıraktı. Louis, 71 maçta sadece 3 yenilgi aldı.
Amerikan bombardıman uçağı B-50 Lucky Lady, konaklama yapmaksızın ilk defa dünya turu yaptı.
NATO kuruldu.
Bonn, Yeni Federal Almanya Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.
SSCB'de ilk atom patlaması oldu.
Mao, Çin Halk Cumhuriyeti'ni kurdu.
Demokratik Almanya Cumhuriyeti kuruldu.
İsviçreli Walter Hess ve Portekizli Antonio Egas Moniz'e Nobel Ödülü verildi.
1950
Kore Savaşı başladı.
ABD Kore'ye çıkarma yaptı. 29 Eylül'de Seul işgal edildi.
Çin birlikleri Tibet'i ilhak ettiler.
İrlandalı yazar Georges Bernard Shaw öldü.
Çin, Kore'ye müdahalede bulundu.
İki jet uçağı arasında ilk çatışma: Kore'de bir Amerikan F-86'sı, bir Rus MİG 15'ini düşürdü.
1951
SSCB yararına casuslukla suçlanan Ethel ve Julius Rosenberg çifti, ABD'de ölüme mahkum edildi.
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun kurulmasını sağlayan anlaşma, Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda arasında Paris'te imzalandı.
Ürdün Kralı Hüseyin'in büyükbabası Kral İbni Hüseyin Abdullah, Kudüs'te El-Aksa Camisi'nin merdivenlerinde, Filistin'i İsrail'le paylaşmayı kabul etme kararına karşı olan aşırı dinci bir Filistinli tarafından öldürüldü.
Kaptan Cousteau, Calypso Okyanus Gemisi'yle ilk yolculuğuna çıktı. Cousteau, Mercan resiflerini incelemek üzere Kızıldeniz'e açıldı.
1952
Marshall Adaları'nda, ABD tarafından yapılan ilk hidrojen bombası patladı.
İlk bilgisayar IBM-701 piyasaya çıktı.
Fransa'yla İngiltere arasında ilk uluslararası televizyon bağlantısı kuruldu.
İngiltere Kraliçesi Elizabeth, VI. George'un yerine geçti.
Avrupa Topluluğu Savunma Anlaşması Paris'te imzalandı.
Mısır'da hükümet darbesi oldu. Kral Faruk ülkeyi terketti.
Arjantinli Evita lakaplı Eva Peron, yakalandığı kan kanserinden 33 yaşında öldü.
Ürdün Parlamentosu, Kral Tallal'ı hükümetten indirdi. Yerine 16 yaşındaki oğlu Hüseyin getirildi.
General Dwight Eisenhower, ABD Başkanı seçildi.
Fransız romancı François Mauriac, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
Yabancılar yararına çalışmakla suçlanan 14 Çekoslovak liderin duruşması, Prag'da yapıldı. 3 Aralık'ta 11'i ölüme, 3'ü de ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
Alman doktor ve filozof Albert Schweitzer, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
1953
Tito, Yugoslavya Cumhurbaşkanı seçildi.
Stalin öldü.
Dünyanın en yüksek tepesi Everest'e ilk kez Yeni Zelanda'lı Edmund Hillary ve Nepal'li Norgay Tensing tırmandı.
SSCB yararına casusluk yapan Julius ve Ethel Rosenberg çifti öldürüldü.
Kore'de, Panmuncam Ateşkesi imzalandı. 38. Paralel'in kuzeyindeki ateşkes hattı sınır oldu. Bu savaş sırasında 24,119 Amerikalı öldü.
1954
Fransız Pierre Lepine ve Amerikalı Jonas Edward Saly, çocuk felci aşısını buldular.
Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı Nautilus, ABD tarafından suya indirildi.
Fransız Ordusu, Viet-Minh Kuvvetleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Hindiçini Savaşı sona erdi. Fransa, Asya'dan çıktı.
ABD Yüksek Mahkemesi, devlet okullarında ırk ayrımını yasakladı.
Cenevre Antlaşmaları imzalandı: Kamboçya ve Laos, bağımsızlığını elde etti. Vietnam ikiye bölündü.
Mao Ze Tung, Çin Cumhurbaşkanı oldu.
Cezayir Savaşı başladı.
Fransız ressam Henri Matisse öldü.
Ernest Hemingway Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
Dünyanın en büyük ABD savaş gemisi Forrestal, suya indirildi.
1955
Calder Hall'de ilk nükleer merkez açıldı.
İlk fast-food lokanta, McDonald's, ABD'de açıldı.
Hastalanan Winston Churchill, görevinden istifa etti.
Fizikçi Albert Einstein öldü.
Endonezya'nın Bandung Kenti'nde 29 ülke temsilcisinin katılımıyla yapılan konferans sona erdi.
Varşova Paktı imzalandı.
Arjantin'de Peronist Hareket'in kurucusu Juan Peron, hükümetten uzaklaştırıldı.
Ünlü ABD'li aktör James Dean, 24 yaşında öldü.
1956
SSCB'de destalinizasyon dönemi başladı. SSCB Komünist Parti 10. Kongresi'nde Nikita Kruçev, Stalin'in histerik, paranoyak ve megaloman olduğunu söyledi.
Fas, bağımsızlığını elde etti.
Tunus, bağımsızlığını kazandı.
Arthur Miller, Marilyn Monroe ile evlendi.
Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdul Nasır, Süveyş Kanalı'nı millileştirme yoluna gitti.
Bertold Brecht, 58 yaşında öldü.
İsrail, İngiltere ve Fransa askeri güçleri, Nasır'ın Süveyş Kanalı'nı millileştirmesinden sonra Mısır'a saldırdılar. 6 Kasım'da ateşkes ilan edildi. 7 Kasım'da SSCB ve ABD'nin baskılarıyla İngilizler ve Fransızlar geri çekildiler. 22 Kasım'da ateşkes imzalandı.
Sovyet zırhlı araçları, Macar ayaklanmasını bastırdı.
Eisenhower yeniden ABD Başkanı seçildi.
1957
Güney Afrika'da, Beyazlarla Siyahlar arasındaki cinsel ilişki, cezalandırılması gereken ahlak dışı bir davranış olarak nitelendirildi.
Gana, bağımsızlığını elde etti.
Roma'da AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) kuruldu.
ABD'li komedi sanatçısı Oliver Hardy öldü. Stan Laurel de 75 yaşında 1965'te öldü.
Haiti Başkanlık Seçimleri'ni François Duvalier kazandı.
SSCB, ilk yapay uydu Sputnik 1'i fırlattı.
Fransız yazar Albert Camus, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
Rus köpeği Layka, uzaya gönderilen ilk hayvan oldu.
Filim sanayisinin öncüsü Charles Pathe öldü.
1958
İlk kez Olimpiyat Kayak Sporları'nda Avusturyalı Toni Sailer, 3 şampiyonluk kazandı.
Kruçev, SSCB'nin tek taraflı olarak nükleer denemelerini durduğunu açıkladı.
Köylerde küçük sanayinin modernleştirilmesine yönelik "İleriye Doğru Büyük Atılım Hareketi" başladı. Çin'de büyük kıtlık yaratan Hareket, 15 ila 30 milyon kişinin ölümüne yol açtı.
Fransa'da General de Gaulle, devlet başkanı olarak yeniden iktidara geldi.
Alman atlet Armin Hary, 100 metreyi 10 saniyede koştu. Hary, başarısını 21 Haziran 1960'ta tekrarladı.
Fransa'da 5. Cumhuriyet, referandumla kabul edildi.
ETA (Euskadi Ta Askatasuna: Bask Yurdu ve Özgürlük) ayrılıkçı Bask hareketi kuruldu.
6 Afrika ülkesi (Moritanya, Mali, Senegal, Çad, Gabon ve Kongo-Brazzaville) bağımsızlığını elde etti.
Rus yazar Boris Pasternak, Sovyet yetkililerin baskısıyla Nobel Edebiyat Ödülü'nü reddetti.
1959
Fidel Castro, Küba'da iktidarı ele geçirdi.
Alaska, ABD'nin 49. eyaleti oldu.
İngiltere, Kıbrıs'ın bağımsızlığını ilan etti.
Dalai Lama, Tibet'in başkenti Lhassa'dan kaçarak, Hindistan'a sığındı.
Hawai, ABD'nin 50. eyaleti oldu.
1960
Mısır'da Nil Irmağı üzerinde Assuan Barajı çalışmaları başladı.
Birçok kez dünya şampiyonluğunu kazanan, İtalya ve Fransa turu galibiyetlerini alan İtalyan bisikletçi Fausto Coppi öldü.
Fransız yazar Albert Camus, geçirdiği trafik kazasında öldü.
Fas'ın Agadir Kenti'nde deprem oldu: 14 bin kişi öldü.
Güney Afrika'da, Siyahlara, ülke içinde pasaport uygulaması getirilmesinden sonra ayaklanma çıktı.
Brezilya'nın yeni başkenti Brasilia oldu.
ABD U2 tipi keşif uçağı, SSCB üzerinde Sovyetler tarafından düşürüldü. Pilot Gary Powers, hapse atıldı.
Doğum kontrol hapı, ABD'de satışa sunuldu.
Kongo, bağımsız cumhuriyet oldu.
İngiltere, Nijerya'ya bağımsızlığını verdi.
John Fitzgerald Kennedy, ABD'de 35. başkan seçildi.
2. Bayezid « Osmanlı Tarihi
Sultan İkinci Bayezid 3 Aralık 1448'de Dimetoka'da doğdu. Babası cihan padişahı Fatih Sultan Mehmed Han, annesi Mükrime Hatun adında bir Türk kızıdır. Uzun boylu, geniş göğüslü ve kuvvetli bir vücuda sahipti. Yüzü yuvarlak ve gözleri elaydı. Cesur ve atılgandı. Aynı zamanda çok halim selim ve dinine bağlı bir padişahtı.
Babası Fatih Sultan Mehmed ilme ilgi duyduğu için, oğlu Şehzade Bayezid'e iyi bir eğitim verdi. O devrin en meşhur alimlerinden ders okutturdu ve bütün İslam ilimlerini en iyi şekilde öğrenmesini sağladı. Sultan İkinci Bayezid yedi yaşında iken, Hadım Ali Paşa nezaretinde Amasya valiliğine tayin edildi. Amasya, Selçuklular devrinden beri önemli bir ilim ve kültür merkeziydi.
Padişah olacak şehzadelerin yetişmesi için, bu vilayette bütün şartlar vardı.Sultan İkinci Bayezid, dinine çok bağlı olduğu için kendisine Bayezid-i Veli denildi. Sultan İkinci Bayezid, şairleri saraya toplar, onlarla sohbet ederdi. Çok merhametli bir padişah olan Sultan İkinci Bayezid, sık sık fakirlere sadaka dağıtırdı. Arapça ve Farsça'yı gayet iyi biliyordu. Çağatay lehçesi ve Uygur alfabesini de öğrendi. İslam ilimlerinin yanı sıra, matematik ve felsefe tahsili de yaptı. 24 Nisan 1512'de padişahlıktan ayrılmak zorunda kalan Sultan İkinci Bayezid, bir ay kadar daha yaşadı ve 26 Mayıs 1512'de vefat etti
- Mondros Ateşkes Antlaşması - Osmanlı Tarihi Konusuna Benzer Konular
- Osmanli Resim Arsivi 13.03.2004
- Osmanli Tugralari 14.03.2004
- Hz. Adem´den - Hz. Muhammede Peygamberlerin Tarihi 15.03.2004
- Tarihin Büyük Sirlari 20.04.2004
- Osmanli Ekran Koruyucular (Screensaver). 01.06.2004
- Plastik Gıda Ambalajı 29.12.2009 19:36