Almanca

Son güncelleme: 07.09.2008 18:08
  • Almanca (Deutsch), Hint-Avrupa dillerinin Cermen dilleri koluna bağlıdır ve dünyanın yaygın dillerinden biridir.
    Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Ayrıca bu ülkelerden kimilerine özgü eski sömürgelerde (Namibya gibi) dikkate değer ölçüde Almanca konuşan nüfûsa rastlanır. Çeşitli Doğu Avrupa ülkelerinde Almanca konuşan azınlıklar bulunmaktadır. Bunların arasında Rusya, Macaristan ve Slovenya sayılabilir. Ayrıca Kuzey Amerika'nın (özellikle ABD), Latin Amerika'da Arjantin ve Brezilya'nın kimi bölgelerinde Almanca konuşulmaktadır.
    38 ülkede yaklaşık 120 milyon kişinin konuştuğu Almanca, özellikle Almanya, İsviçre ve Avusturya'da konuşulmaktadır. Türkiye'de 25.000 kadar Alman ikâmet etmektedir. Bu grup eski tâbiriyle "Bosporus-Deutsche" ("Boğaziçi Almanları") ve Akdeniz Bölgesinde yaşayan Alman vatandaşlarından oluşmaktadır.


    StandartAlmanca



    Almanca dilbiliminde standart Almanca'nın farklı çeşitleri değil, sadece geleneksel bölgesel türler diyalekt olarak adlandırılır.
    Standart Almanca belli bir bölgenin geleneksel diyalekti olarak değil, yazılı dili olarak doğmuştur. Bununla birlikte standart Almanca'nın geleneksel bölgesel diyalektlerin yerini aldığı yerler de vardır; Kuzey Almanya'da, özellikle de ülkenin diğer kısımlarındaki önde gelen şehirlerde dilin hızla yayılmasının sebebi budur.


    Alman dilin yayılımı


    Dünya'da anadili Almanca olanların dağılımı
    Standart Almanca bölgesel olarak, özellikle de Almanca konuşulan ülkeler arasında farklılıklar gösterir; özellikle sözcük ve bazı telaffuz farklılıkları ve hatta zaman zaman gramer ve imlâ bakımından faklılıklar görülür. Bu çeşitlilik yerel diyalekt türleri ile karşılaştırılmamalıdır. Standart Almanca'nın bölgesel türleri belli bir dereceye kadar yerel diyalektlerden etkilenseler de, çok farklıdırlar. Bu yüzden Almanca birden fazla standart türü olan bir dil olarak değerlendirilmektedir.
    İsviçre'nin Almanca konuşulan bölümlerinde diyalekt ve standart dil karışımı çok nadir kullanılır ve yazılı dilde standart Almanca'nın kullanımı kısıtlıdır. İsviçre standart Almancası yalnızca İsviçre Almancası diyalektlerini anlamayan insanlarla konuşulur. Okullarda kullanılması olasıdır.


    Almanca Gramer


    Cinsler

    Almanca'da eril (männlich/Maskulinum), dişil (weiblich/Femininum) ve yansız (sächlich/Neutrum) olmak üzere üç cins vardır. Çoğu isim için bir cins tanımlaması olmayan İngilizce'nin aksine, Almanca bir ismin ve ismin işaret ettiği şeyin cinsi çoğunlukla farklılık gösterir. Örneğin; Almanca'da bir taş (der Stein) erildir, oysa bir kız (das Mädchen) yansızdır. Yani bir ismin cinsi temelde gerçek cinsiyetine değil, sözcüğün biçimine bağlıdır. Fransızca gibi pek çok dilde de geçerli olan bu duruma "dilbilgisel cins" denir. Örneğin; "Mädchen" sözcüğü, "genç kadın" anlamına gelen eski dişil Almanca isim die Magd'ın (günümüzde nadiren kullanılır ve İngilizce bir sözcük olan "maid" ile ilişkilidir) küçültülmüş biçimidir ve -chen küçültme eki ile biten sözcüklerin tamamı yansız sözcüklerdir. Şu üç bilinen örnekte dilbilgisel cinsin gelişigüzel doğası görülebilmektedir: "bıçak" (das Messer) yansız, "çatal" (die Gabel) dişil ve "kaşık" (der Löffel) eril bir sözcüktür. Almanca öğrencilerine, çoğunlukla Almanca sözcükleri beraberindeki belirli tanımlıkları ile kullanmaları tavsiye edilir (İngilizce'deki "the" sözcüğüne eşdeğer).


    Çoğullar


    Çoğulları oluşturmak için Almanca'da on iki farklı yol vardır. Yabancı dil olarak Almanca öğrenen bir öğrenci, öğrendiği her sözcüğün çoğulunu da öğrenmek durumundadır. Dişil isimlerin büyük çoğunluğu çoğul oluşturmada kurallı olsa da, çoğu eril ve yansız isimler öyle değildir. Örneğin; bazen çoğullar "n" veya "en" ile oluşturulur, bazen de çift nokta ve "e" veya çift nokta ve "en" ile oluşturulur, diğer çoğullar ise tekilleri ile aynıdır, bazılarında "er" veya çift nokta ve "er" eklenir.
#07.09.2008 18:08 0 0 0