1. Ana Sayfa
  2. Siyaset Meydanı
  3. Monarşi

Monarşi

Son güncelleme: 07.06.2009 11:06
sevil1903 sevil1903 foto
  • Monarşi - Monarşi Nedir - Monarchie

    Monarşi bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir.Saltanatın bir başka adıdır. Bu hükümdar, Türkçede kral, imparator, şah, padişah, prens, emir, kont, oymakbeyi gibi çeşitli adlar alabilir. Bir monarşiyi diğer yönetim biçimlerinden ayıran en önemli özellik, devlet başkanının bu yetkiyi yaşamı boyunca elinde bulundurmasıdır. Cumhuriyetlerde ise devlet başkanı seçimle işbaşına gelir. “Monarşi” sözcüğü dilimize Fransızca Monarchie kelimesinden gelir. Cezalandırma ve bağışlama yetkileri sadece hükümdarın elindedir. Otoritenin bir kraldan veya bir imparatorun elinde olduğu yönetim türü. Yunanca «monos», yalnız ve «arkhein», buyurmaktadır.
    Etimolojik anlamına bakılırsa monarşi bir kişinin yönettiği bir dev let düzenidir. Gerçekte ise bu terim, iktidarın aynı ailede soydan geçme yoluyla kalması biçiminde nitelendi rilebilecek bir yönetim biçimini ta nımlar.
    Monarşi, yüzyıllar boyu, dünyada en yaygın yönetim biçimi olageldi. Bunlar çoğu zaman, geleneksel tanı ma en yakın, tanrısal hakka dayanan monarşilerdi: prens, iktidarı tek ba şına elinde tutar ve Tanrı'dan başka kimseye hesap vermek zorunda de ğildir, çünkü otoritesini ondan almış tır. Aslında, bu tip yönetim hiç bir zaman tam anlamıyla uygulanama mıştır. Gerçekten, en müstebit hükümdarlar bile, uyruklarının bazıları nı (zengin ve güçlü soylular, etkili din adamları gibi) kollamak zorundaydı lar; üstelik ulaşım ve haberleşme araçlarının yavaşlığı da onları, uzak bölgelerdeki topraklarını başkaları eliyle yönetmeğe zorluyordu. Bunun la birlikte otorite gene de kralın ve ya danışmanlarının elinde toplan mıştı ve halk, alınan kararlara karışamıyordu.

    Birçok ülkede toplumsal ve siyasal gelişim, özellikle XVIII. yy. sonların da, «meşrutî» adı verilen yeni bir tür monarşinin doğmasına yol açtı: o zaman hükümdarın yetkileri, yazılı bir Anayasa ile tanımlanmış ve sınırlan mış oluyordu. Bu monarşi genellikle «parlamenter»dir ve demokrasiye pek yakın olabilir: kral, devletin sim gesi olarak kalır, ancak yürütme yet kisini bir hükümete bırakır; hükü met de halk tarafından seçilmiş bir millet meclisinin kararlarına uyma ğa zorunludur. Sözgelimi Hollanda, Danimarka, İngiltere, İsveç ve Belçika'da durum böyledir.
#07.06.2009 11:06 0 0 0