1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Enzimlerin Yapısı ve İşleyişi

Enzimlerin Yapısı ve İşleyişi

Son güncelleme: 14.12.2009 14:27
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • Enzimler - Enzimlerin Yapısı - Enzimlerin İşleyişleri - Enzimlerin SınıflandırılmasıBiyolojik katalizor olarak özetlemek mümkün ama yaptiklari isleri, cesitliliklerini, özelliklerini özetlemek pek de kolay degil. Aslinda kendileri protein olan enzimler, biyokimyasal tepkimelerin daha hizli gerceklesmesini saglarlar ve kendileri tepkime sonunda degismeden kalir. Bircok biyokimyasal tepkime enzimler varliginda gerceklesir. Biyokimyasal tepkimelerdeki stereoseciciligin de bas kaynagidirlar.

    Bu nedenle enzimler, organik kimyadaasimetrik sentez yaparken de siklikla kullanilir. Enzimler, sicaklik ve pH degisimlerine karsi cok hassastirlar. Calisma prensiplerinde 3 boyutlu yapilari oldukca önemli oldugundan sicaklikla da bu yapi kolaylikla degistiginden dolayi, enzimler genel olarak yüksek sicakliklarda inaktif olmaktadirlar. Buna denaturasyon denir. pH calisma araligi enzimden enzime oldukca degistigi icin bunun icin birsey söylemek daha zordur.

    Enzimler biyolojik sistemlerdeki duzenleyicilerdir. Canli sistemlerde gerceklesen hemen her reaksiyon enzimler denetiminde olur. Katalizorler gibi gerceklestirdikleri reaksiyonu kazasiz atlatip degismeden kalirlar ama katalizorlere nispetle daha karmasik ve daha yeteneklidirler. Katalizorlerde birden fazla urun olusur, fakat enzimlerin oldugu yerde urun tektir.

    Son senelerde yapilan arastirmalar enzimlerin protein yapisinin yaninda RNA yapisinda da olabilecegini gostermistir. Yine de genel olarak protein dizininin belli bir duzene gore kivrilip yumak halini alan karmasik yapilar oldugunu soylemek mumkun.

    Enzimlerin "belli bir duzene" gore yapilandigindan bahsettiniz. Enzim yapilari hakkinda bircok sey yazilip ciziliyor. Onlarca yuzlerce aminoasitten olusan bir molekul, milyonlarca mumkun duzen icerisinde hep ayni yapiyi secmektedir. Hatta denaturasyon denilen islemle enzimin yapisini bozdugumuzda dahi cok kisa zamanda tekrar eski haline donebilmektedir. Kaba bir hesapla enzimin milyonlarca ihtimali deneyip eski haline donmesi dakikalar almasi gerekirken saniyenin onda biri gibi kisa bir surede eski yapisina donebilmektedir. Bu gozlemden yola cikarak enzimlerin diger olasiliklara gore bir hayli kararli oldugunu soyleyebiliriz. Bunu saglayan etkenler nedir?

    Oncelikle benim yerime enzimin yapisini acikladiginiz icin tesekkurler. Soylediklerinizden katilamayacagim tek sey enzimlerin cok kararli yapilara sahip oldugu. Sanildiginin aksine enzimler cok kararli bir duzene sahip degillerdir. Nicel olarak aciklamak gerekirse bir enzimin yapisini bozmak icin 40 kkal'lik bir enerji yeterli. Bu da yaklasik olarak sadece iki hidrojen bagini kirmak icin gerekli enerjiye esittir. Evet, enzimin yapisini korumasini saglayan bircok kuvvet var. Fakat bu kuvvetler ayni zamanda baska etkenlerin de olmasini engelledigi icin toplamda boyle kucuk bir kararlilik enerjisiyle karsilasiyoruz.

    Sonuc olarak, enzimin yapisini bozmak hic de zor degildir. Bu yuzden belli sicaklik araliklarinda ve belli pH degerlerinde aktiftirler. Denature enzimin eski haline nasil bu kadar hizli donebildigi konusunda ise belirsizlik hakim. Suan bilinen, enzimlerin asil hallerine donebilmelerini saglayan 'chaperone' adi verilen yapilarin canli sistemde hazir kit'a bekledigidir.

    Gercekten cok ilginc. Bu ilginc sohbetimize kisa bir ara vermek istiyorum hocam izninizle. Evet sayin seyirciler, sayin biyoloji meraklilari reklamlardan hemen sonra daha ilginc sorularla karsinizda olacagiz.

    alıntı
#14.12.2009 14:27 0 0 0