1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. İrevan Azerbaycan Dram Teatrı

İrevan Azerbaycan Dram Teatrı

Son güncelleme: 21.12.2009 12:51
Leyl-i Lal Leyl-i Lal foto
  • İrevan teatrı çox cefakeş bir medeniyyet ocağı olub. Çünki o müqeddes senet yolunda çox iztirabdan, cefalardan keçib. Ancaq senet yaratmaq eşqi heç vaxt bu teatrın yaradıcı kollektivini ruhdan salmayıb. Qaçqınlıq heyatında o vaxtkı naşı ve seriştesiz rehberliyimizin diqqetsizliyi ucbatından teatr dağıldı. Sonralar ulu önderimizin hakimiyyete gelişi ile neinki İrevan, Şuşa, Füzuli, Ağdam, elece de merkezdeki teatrlarımız berpa olunmağa başladı. İrevan Azerbaycan teatrına yeni binanın verilmesi, 125 illik yubileyinin keçirilmesi teatr heyatının en xoş meqamlarındandır.
    İrevan Teatrının fealiyyeti dövründe çox böyük uğurları olub. Teatr İrevan Xanlığında 1882-ci ilde kasıb telebelere kömek meqsedile Meşedi İsmayılın "Tamahkarlıq düşmen qazanar" eseri ile fealiyyete başlayıb
    1885-ci ilde Firudin bey Köçerli Qori Seminariyasını qurtarıb İrevana gelende gimnaziyadakı telebelerinin iştirakı ile M.F.Axundovun "Müsyo Jordan ve Derviş Mesteli Şah" pyesini tamaşaya qoyub. Teatr ilk defe 1928-ci ilde Dövlet statusu alıb. Orada Eli Zeynalov, İsmayıl Dağıstanlı, Etaye Eliyeva, Yunis Nuri kimi aktyorlar çalışıblar. Bunu gözleri götürmeyen milletçi ermniler min cür behanelerle 1949-cu ilde hemin teatrı bağlamağa müveffeq olublar. Nehayet, 1967-ci ilde İrevanda Azerbaycan Dövlet Dram Teatrının yeniden açılması ideyası yaranıb. Bu işde İrevanda yaşayan azerbaycanlı ziyalıların böyük rolu olub. Ermeniler de öz şertlerini qoyublar ki, ele ise Bakıda da ermeni Dövlet Dram Teatrı açılsın. Azerbaycan KP Merkezi Komitesi şerti qebul edib ve birinci İrevanda, sonra ise Bakıdakı 26-lar medeniyyet sarayının binasında ermeni Dövlet Dram Teatrı açılması planlaşdırılıb. Bakıdan Azerbaycan Dövlet İncesenet İnstitutunun axırıncı kurs telebeleri, başda kursun rehberi rejissor Nesir Sadıqzade olmaqla İrevana ezam olunublar ve onların diplom işi üçün hazırladıqları C.Cabbarlının "Sevil" tamaşası ile teatrın açılışını qerara alıblar.
    1967-ci il aprel ayının 28-de axşam saat 19.00-da İrevanda Azerbaycan Dövlet Dram Teatrı "Sevil" tamaşası ile özünün ikinci heyatına başladı.

    Ve 1980-ci illere qederki fealiyyeti intibah dövrüne çevrildi. 1968-ci ilde teatra genc jurnalist Hidayet Orucov rehber kimi teyin edildi. 1967-ci ilde teatr berpa edilse de, derhal ermeni milletçileri içeride münaqişe yaradıb teatrı qapatmaq isteyirdiler. O da qeyri-peşekar teatr adamı idi. H.Orucovun hem "Sovet Ermenistanı" qezetinde jurnalist olaraq fealiyyeti ermeni milletçilerini qane etmirdi, buna göre onu uzaqlaşdırmaq isteyirdiler. Hem de teatr sahesini bilmeyen bir adam kimi seriştesiz fealiyyeti neticesinde teatr da bağlanacaqdı. Amma insaf namine deyek ki, mehz 1968-ci ilde teatrın intibah dövrü başlayıb. 1978-ci ilde teatr Bakıya qastrol seferine devet edilib. İrevan teatrı o vaxt, sözün esil menasında, öz tamaşaları ile teatr ictimaiyyetini heyretlendirdi. Ve tesadüfi deyil ki, hemin dövrde ölkeye Heyder Eliyev rehberlik edirdi. Hemin qastrol zamanı o, teatrın bir qrup aktyorunu fexri adlarla teltif etdi. Daha sonra 1988-ci ilde baş vermiş siyasi proseslerle elaqedar teatrın fealiyyetinde fasile yarandı. Amma teatrın bir qrup senetkarı bazanı orda qoymaqla öz istedadlarını çiyinlerine alıb Azerbaycana geldileer. Bakıda Akademik Milli Dram Teatrının nezdinde fealiyyete başladılar. 1994-cü ilde ulu önderimiz bu teatra ikinci heyat verdi. Bu, teatrın tarixinde müstesna yer tutur.
    İrevan Teatrı Qerbi Azerbaycandan bura gelib ve heç kese sübut ede bilmirdi ki, bu, İrevan Teatrıdır. Amma 1994-cü ilde Heyder Eliyev bu teatra status verdi, adını da İrevan Azerbaycan Dövlet Dram Teatrı qoydu. Bu, teatrın en parlaq sehifesidir.
    İrevan Teatrının 125 illik ömründe heç vaxt evi olmayıb. Küçelerde, kirayelerde yaşaya-yaşaya ömür sürüb. Amma 126-cı ilini, inşallah, üçmertebeli gözel bir sarayda qeyd edecek.
#21.12.2009 12:51 0 0 0