Böcek Sokma ve Isırmaları
Son güncelleme: 22.10.2022 14:23
-
Böcek Sokma ve Isırmaları
Böcek sokmaları özellikle yaz ve sonbahar başlarında tarlada çalışan, tatil ve piknik yapan insanlar için keyif kaçırıcı bazen de yaşamı tehdit edici bir sorun olmaktadır. Ülkemizde de en önemli böcek sokmaları yaban arısı, eşek arısı ve bal arısı ile ortaya çıkmaktadır.
Böcek sokmalarından sonra yerel reaksiyon, sistemik reaksiyon ve sistemik toksik reaksiyon oluşabilmektedir. Seyrek olarak böcek sokmasından 1 ya da 2 hafta sonra serum hastalığı ortaya çıkabilir. Böcek sokmasından sonra ortaya çıkan reaksiyon kişiden kişiye ve böcekten böceğe değişiklik gösterir. Isırıklar tek tek ya da bir böcek bir alanda birden çok ısırık yaptığı için gruplar halindedir. Bebekler genellikle reaksiyon göstermezler, küçük çocuklar gecikmiş aşırı duyarlılık reaksiyonu, büyük çocuklar hem gecikmiş, hem hızlı aşırı duyarlılık reaksiyonu gösterirler. Olağan reaksiyon ağrı, şişme ve sokulan bölgede etrafında oluşan renk değişikliğidir. Bölgenin su ve sabunla yıkanması en basit ve etkili tedavidir, buz uygulanması şişliği ve ağrıyı azaltabilir.
Geniş yerel reaksiyon; sokulan bölgenin çevresindeki geniş bir alanın da etkilenmesi durumudur (örneğin dizden sokulan bir kimsede tüm bacağın şişmesi). Bu durumda tedavi normal reaksiyondaki gibidir. Ancak yakınmaları azaltmak için ağızdan bazı ilaçlar vermek gerekebilir. Bu ilaçlara bir doktorun karar vermesi uygun olur. Bal arısı soktuktan sonra deri içinde kalan iğneyi çıkartma çabaları daha çok, venomun deri içine sokulması ile sonuçlanmaktadır. Karınca ile sokulmadan 30-60 dakika sonra yerel kaşıntı ve küçük su toplamış kabarcık (vezikül) ortaya çıkmaktadır. Bunu 8-24 saat sonra püstül oluşumu izler. Karınca sokmasından sonra ikincil enfeksiyonlara engel olmak için bol su ve sabunla yıkanmalı, içi su dolu kabarcık sıkılmamalıdır. Topikal steroidli merhemler ve ağızdan H1 antihistaminikler kaşıntıyı azaltmak için kullanılabilir.
Böcek sokması sonrası olan alerjik belirtiler nelerdir?
Böcek sokması olan bölgeden uzakta şişme, kızartı, ürtiker, kaşıntı, kolik şeklinde karın ağrısı, kusma, ishal, göğüste sıkışma hissi, nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, at sesi (larinks ödemi bulgusu), dilde şişme olabilir. Bu bulgular, ciddi alerjik reaksiyon ve anafilaksi bulgularıdır ve birkaç dakika içinde ortaya çıkar. Nabzın alınamaması ve kan basıncının düşmesi, bilinç bulanıklığı ve kalp durması yaşamı tehdit eden bulgulardır. Anafilaksi gelişen her böcek sokması acil tedavisi yapıldıktan sonra alerji uzmanına gönderilmelidir.
Böcek sokmalarından nasıl kaçınabiliriz?
" Otların üzerinde açık ayakkabı ve çıplak ayakla yürünmemeli.
" Pikniğe, çocuk bahçesine giderken parlak renkli, kol ve bacağı açıkta bırakan giyecekler giyilmemeli.
" Yakında uçuşan arı görüldüğünde panik yaratıp, kaçması için saldınya geçilmemeli (yaban arıları kendilerine saldırıldığında sokmaktadırlar), bir yüzeye yapışmışsa nazikçe kaldırılmalı.
" Ağzı açık kalmış tatlı içecekler yeniden içilmemeli
" Çöp tenekelerin ağzı kapalı tutulmalı.
" Ev dışında yenilen yiyeceklerin paketleri kapatılmalı, uzun süre ağzı açık bırakılmamalı
" Pikniğe, parka giderken tatlı ve bitki kokulu parfümler sıkılmamalı.
" Ev ve arabaların camları kapalı olmalı.
En sık karşılaşılan böceklerin basında sivrisinekler gelir. Sivri sineklerden korunmak için güneş battıktan sonra dışarı çıkarken sık dokunmuş uzun kollu giysiler, pantolon ve çorap giyilmeli, sivrisinekleri çeken koyu renkler yerine açık renkler tercih edilmelidir. Sivrisineklerin çok yoğun olduğu bölgelerde sinek kovucu ilaçlar sürülebilir. Arı, akrep, örümcek ve çeşitli böceklerin sokmaları normal kişilerde genelde hafifi bir acı ve kızarıklık dışında sorun yaratmaz ama alerjik bünyelilerde bu ısırıklar önemli reaksiyonlara yol açabilirler. Eşek arılarının baş ve boyun gibi bölgelerden sokması ise daha ciddi bir durumdur. Arı sokmasında böceğin iğnesi ciltte kalmışsa, iğneyi bir cımbız kullanarak çıkarmak gerekir. Sonra iğnenin girdiği yer sabunla yıkanır, amonyak veya antiseptik bir maddeyle temizlenir ve acıyı azaltmak için üzerine buz konulabilir. Kortizonlu merhemlerde yerel reaksiyonu azaltacaktır. Örümcek sokmalarında da benzeri bir uygulama yarar sağlar. Kene ve tahtakurusu gibi vücuda yapışan böcekler gaz yağı dökülerek veya bir cımbız yardımıyla hemen vücuttan ayrılmalı, hayvanın basının vücut içinde kalmamasına dikkat edilmelidir. Yara temizlenmeli, kortizonlu veya antihis-taminik bir merhem sürülmelidir. Akrep sokmalarında da yara üzerine konan küçük bir buz parçası ağrıyı azaltabilir. Yara temizlendikten sonra üzerine kortizonlu veya antihistaminik merhemler sürülebilir. Akrep sokmaları tansiyon yükselmesi ve kas spazmları gibi ciddi reaksiyonlara sebep olabileceği için mutlaka bir sağlık merkezine başvurulmalıdır. Ağır vakalarda akrep panzehiri(antiskorpiyonik serum) uygulanabilir. Zehirli yılan sokmalarında, yılanın soktuğu kısım kalp seviyesinin altında tutularak hasta en yakındaki sağlık merkezine götürülmelidir. Varsa yüzük, sata, takı, ve tüm sıkı giysiler çıkarılmalıdır, ilk beş dakikada yılanın diş izleri boyunca 3 mm derinliğinde ve yarım santimetre uzunluğunda tek bir keşi yapılarak zehrin dışarı akıtılmasına çalışılır.
Güneş Çarpması
Kızgın güneş altında uzun süre kalanlarda ve daha çok çocuklarda görülen bir yaz hastalığıdır. Şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma ve yüksek ateşle kendini gösterir. Hasta serin bir yere götürülmeli , vücudu sıkan giysiler çıkarılmalı, basma soğuk kompres veya buz torbası konulmalıdır. Ateş çok yüksekse vücut ıslak bir çarşafla sarılmalı, hasta havadar bir yerde tutulmalı ve serin bir cankurtaranla hastaneye taşınmalıdır. Başa ve kasıklara uygulanan soğuk kompres de vücut sıcaklığım düşürecektir.
- Böcek Sokma ve Isırmaları Konusuna Benzer Konular
- Deniz hayvanlarının ısırmalarına karşı önlemler 03.08.2004
- Böcek 16.12.2004
- Böcek sokması 01.05.2009
- hain böcek 21.12.2005
- Böcek ilacı parkinsona yol açıyor 26.06.2006
- Plastik Gıda Ambalajı 22.10.2022 14:23