1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. Kömürde Radyoaktivite Var mıdır?

Kömürde Radyoaktivite Var mıdır?

Son güncelleme: 08.06.2010 17:02
nuri deniz nuri deniz foto


  • Doğal çevrede varolan radyoaktif elementler kömürle birlikte yeraltından çıkarılmakta, organik bünyeye bağlı olan U-Th, kömürün organik elemanları (kül) üzerinde birikmektedir. Bu nedenle havadan atılan yada kazandan alınan küllerin aktivitesi kömüre göre daha fazla olmaktadır. Kazandan alınan küller biriktirildiğinden çevreyi radyolojik olarak etkileyen bölüm, kül yığınlarının yüzeyi olmaktadır. Yüzeyden rüzgar, yağış gibi nedenlerden dolayı meydana gelen kaçaklar, kül yığınlarının üstünün toprak yada benzeri katmanlarla örtülmesiyle kontrol edilebilmektedir. Ancak bacadan kaçan partiküllerin tutulma oranı parçacık büyüklüğüne bağlıdır. %99.8 verimle çalışan elektrostatik tutucularda çapları 10 µm'den küçük olan partiküllerin filtrelenme oranı %60 olmaktadır (bazı kaynaklara göre bu oran %80'lere kadar yükselmektedir. Bu parçacıklar kolayca etrafa yayılırlar, solunumları kolay ve yayılma mesafeleri uzundur. Küçük parçacıkların yüzey alanlarının hacimlerine oranı büyük parçacıklara göre daha fazladır. Bu nedenle yüzeyden ısı kayıpları fazla olduğundan daha hızlı soğurlar. Radyoaktif çekirdekler içeren buhar, bu parçacıklar üzerinde daha fazla yoğuşur. Bu olay radyoaktif elementlerin relatif olarak konsantrasyonunun küçük partiküller üzerinde artmasına neden olmaktadır. Radyoaktif izotopların konsantrasyonu parçacık büyüklüğüne bağlı olduğundan bacadan atılan radyoaktif partiküller homojen dağılmamakta ve kullanılan kazan türlerine bağlı olarak değişmektedır.Bu nedenle santralde kül tutma oranının yükseltilerek bacadan atılan miktarın radyoaktif partiküllerin azaltılması çok önemli olmaktadır. Buna rağmen küçük partiküller genelde sorun oluşturmaktır.

    Dünyanın çeşitli bölgelerinden alınan kömür örneklerinde ortalama olarak uranyum konsantrasyonu 1.0±0.5 ppm, toryum konsantrasyonu 3.3±1.6 ppm olarak verilmektedir. Yatağan Termik Santrali kömür ve kül örneklerinin analizi sonucu hazırlanan teknik raporda, uranyum konsantrasyonu 12.8ppm toryum konsantrasyonu 14.4ppm, külde uranyum konsantrasyonu 27.0 ppm toryum konsantrasyonu 24.8 ppm olarak ölçülmüştür. Kül oranı %25-40, ısıl değeri 2000 kalori/gram (zaman zaman 700-900 kalori/gram'a kadar düşmektedir.) Kömürün içerdiği U, Th konsantrasyonu kullanılarak birim kütle başına kömür ve küldeki konsantrasyonlar karşılaştırıldığında uranyumun %15'i toryumun %31'inin atmosfere atıldığı görülmektedir..

    Termik santrallerin çevreye yaydığı radyoaktif izotoplar nedeni ile insanların aldığı dozlar konusunda çeşitli çalışmalar yapılmıştır.İngiltere'de Oxfordshire, Berkshire ve Japonya'da 1000MW, 250MW gücündeki iki termik santral için yapılan doz hesaplarına göre toplam vücut dozu en yüksek konsantrasyon noktasında en kötü meteorolojik şartlara göre 0,01 µSv/yıl mertebesinde olmaktadır. Aynı yaklaşımı Yatağan Termik Santrali için kullanıldığında 0,03 mSv/yıl olmaktadır.
#08.06.2010 17:02 0 0 0