adalet bölümü dersleri - Başbakan Bakanlar Kurulu ve Hükümet Sisteminin Niteliği Konu Özeti - aöf adalet önlisans programı dersleri
Başbakan Bakanlar Kurulu ve Hükümet Sisteminin Niteliği
Bakanlar Kurulu'nun kuruluşunu belirleyebilmek.
• 1982 Anayasası'na göre Bakanlar Kurulu, Başbakan e bakanlardan oluşur. Başbakan, Cumhurbaşanı'nca TBMM yeleri arasından atanır. Bakanlar TBMM üyeleri veya milletvekilliğine seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkan'ınca atanır.
Bakanlar Kurulu'nun yapısını açıklayabilmek.
• Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan oluşan kollektif bir karar organı olmakla birlikte, Başbakanı n özel bir siyasal liderlik mevkii söz konusudur. Gerçi Başbakan, bakanların idare hukukundaki anlamında hiyerarşik amiri değildir ama, Bakanlar Kurulu içinde hiç değilse eşitler arasında birincidir.
Bakanların siyasal, cezai ve hukuki sorumluluklarının niteliğini saptayabilmek.
• Bakanların siyasal sorumluluğu, parlamanter rejimin temel kuralıdır; siyasal sorumluluğu gerçekleştirecek anayasal yöntem ise güvenoyu mekanizması dır. Bakanların görevleri ile ilgili suçlardan doğan sorumlulukları, Meclis tarafından Yüce Divan'a sevkedilmeleri halinde söz konusu olmaktadır. Bakanların görevleri ile ilgili olarak devlete verdikleri zarardan doğan hukuki sorumlulukları konusundaki davaların genel mahkemelerde görülmesi gerekmektedir.
Hükümet sitemlerini birbirinden ayırt edebilmek.
• Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin niteliğine göre başkanlık hükümeti sistemi, parlamanter rejim ve meclis hükümeti sistemi olmak üzere, üç hükümet sisteminin varlığından söz edilmektedir. Yasama ve yürütme kuvvetlerinin yumuşak ve dengeli ayrılığı olarak tanımlanan parlamanter rejimin zorunlu şartları Bakanlar Kurulu'nun yasama organı önündeki siyasal sorumluluğu, yürütme organın parlamentoyu fesih yetkisi ve siyasal bakımdan sorumsuz devlet baş-kanının varlığıdır.
1982 Anayasası'nda öngörülen parlamanter rejimin özelliklerini saptayabilmek.
• 1982 Anayasası Cumhurbaşkanı'na klasik parlamanter rejimlerdeki devlet başkanının rolünü hayli alfan bir mevki vermiş olmakla beraber, parlamanter rejimin en önemli ve tanımlayıcı unsuru olan, hükümetin parlamento karşısındaki siyasal sorumluluğu ilkesi aynen korunmuştur. Cumhurbaşkanı'nın siyasal sorumsuzluğu kabul edilerek parlamanter rejimin ikinci önemli unsuruna yer verilmiştir. Nihayet 1982 Anayasası'nın benimsediği hükümet sistemi, fesih veya parlamento seçimlerinin yenilenmesi müessesesi açısından da parlamanter rejim özelliklerini taşımaktadır.