Sosyolojiye Giriş Ders Notları

Son güncelleme: 30.10.2010 18:27
  • Açık öğretim sosyoloji dersleri - Sosyolojiye giriş ve yöntemBu üniteyi çalıştıktan sonra;
    - bir disiplin olan sosyolojiyi tanımlayacak,
    - toplumsal yaşamdaki yerini tartışabilecek; temel ilgi odağını, grup ilişkilerindeki önemini ve amacını açıklayacak,
    - sosyolojinin alt dallarını tanımlayacak,
    - sosyolojinin kullandığı yöntem ve bilimsel araştırmada takip edilmesi gerekli aşamaları örneklerle tartışabileceksiniz.

    On beş yaşındayken Willie Basket, iki kişiyi New York şehrinin metrosunda öldürerek hüküm giyer ve hapishaneye gönderilir. Birkaç yıl sonra yaşı küçük olduğu için serbest bırakılır. Ancak, kısa bir süre sonra kundakçılık suçundan tekrar hapse döner. 1984 yılına kadar hapishanede kalan Willie, bu süre içersinde kaldığı koğuşu yedi kere ateşe verir, sekiz kere gardiyanlara saldırır ve birçok kez kaçmaya teşebbüs eder.

    1987 yılında bir gazeteciyle yaptığı bir görüşme sırasında, kendini getiren gardiyanı bıçaklayarak ağır yaralar. Gazeteci olayı çok saçma olarak niteler. Çünkü, Willie hiçbir amacı olmadan hiç tanımadığı gardiyanı boş yere bıçaklamıştır. Willie konuşmasında, içinde bulunduğu toplumsal sistemi komik bulduğunu ve kendisine hiçbir yararı olmadığını söyler. Sadece yaratılan canavarla mücadele ettiğini belirtir.

    Acaba Willie Basket nasıl bir çevrede yetişmiştir? Şahitlerin ifadesine göre Willie'nin annesi çok sevecen ancak pasif bir kadındı. Willie annesine ne zaman babasını sorsa onun da kendisi gibi kötü bir insan olduğu cevabını almıştı. Willie'nin hiçbir zaman babasını tanıma şansı olmadı. Annesi onu dokuz yaşındayken ıslahevine gönderdi. Okul yaşamında öğretmenleri, Willie'yi bir türlü kontrol edemediler. Willie bir hastaneye gözlem için gönderildi. Psikolojik testler, Willie'nin vaktinden önce gelişmiş sıcakkanlı ve başkalarını anlayabilen bir kişi olduğunu gösterdi. Bu nedenle kendisinin kuvvetli bir desteğe ve yönlendirmeye ihtiyacı olduğu ortaya çıktı. Bunu yapabilecek kişinin yaratıcı bir potansiyele ve yüksek bir entelektüellik düzeyine sahip olması gerekiyordu.

    Ancak, hakim, psikoloji merkezinden yapılan bu tavsiyeleri dinlemeyerek, Willie'yi, suçlu çocukların bulunduğu bir ıslahhaneye gönderdi. Willie ile 12 yaşından beri birlikte olan ve ona yardım etmeye çalışan sosyal hizmet uzmanı Silvia Honig, bu yılların Willie üzerinde çok önemli etkileri olduğunu düşünmektedir. Çünkü, Willie hiçbir zaman disipline olmamıştı, sınıftan kaçmış, hatta şehre kızlarla ve okulun öğretmenleriyle gidip sarhoş oluncaya kadar içki içmesine izin verilmişti. Willie büyüdükçe daha saldırgan, otorite dinlemeyen biri olmuş, bir çocuğun gözüne sopayla vurarak onu sakat bırakmış, bir çocuğa duştayken cinsel saldırıda bulunmuş, hatta kamyon çalarak sosyal hizmet uzmanını ziyarete gitmiştir. Buna rağmen 1977′de henüz yaşı on dört iken ıslahhaneden bırakılmış ve bırakıldıktan sonra bir yıl içinde birçok suç işlemiştir. Bunların içinde metroda işlediği cinayet de vardır.

    Willie gelecekten ne beklemektedir? Sonu ne olacaktır? Son cinayetinden sonra Willie hapishanede izole edilmiş olarak, tek başına yaşamaktadır. Hatta en yakın dostu olan sosyal hizmet uzmanı bile artık onu ziyaret etmeyi bırakmıştır. Canavar olan bir dünyada Willie gün geçtikçe daha çok canavarlaşmaktadır. Silvia Honig, Willie'nin çok kısa bir süre içinde ya kendini ya da bir başkasını öldüreceğine inanmaktadır. Willie ise sosyal hizmet uzmanına "kendisini öldürecek olurlarsa, ancak huzur bulabileceğini söylemiştir. "
    GİRİŞ

    Örnek olayımızdaki durum acaba sizi nasıl etkiledi? Willie hakkında neler düşündünüz? Belki de işlediği suçlardan ötürü ona kızıp lanetlediniz. En iyi çözümün onu asmak olduğunu düşündünüz. Öte yandan yapılan testler sonucunda olumlu özelliklere sahip olmasına karşın, yaşadığı ortamın ve aldığı eğitim sisteminin bireyi nasıl azılı bir suçlu haline getirdiğine şahit oldunuz. Yani toplumsal açıdan bozuk bir yönetimin, nasıl tahrip edici bir güce sahip olduğunu gördünüz. Belki de sadece şaşırdınız ve aklınız karıştı. Eğer aklınız karıştıysa, sakın kendinizi kötü hissetmeyin. İşte toplumbilimciler yaşamlarını toplumsal olaylara ve konulara adayıp, bu olayların sosyolojik analizleriyle uğraşmaktadırlar. Willie Basket'in hikayesi, insanların yaşadıkları toplumsal çevreden veya dünyadan nasıl etkilendiklerini anlatan bir örnek olaydır. İşte sosyoloji veya toplumbilim, insanların grup içi davranışlarının bilimsel çalışmasını yapan ve bireylerin belirli davranışlarda bulunmasını etkileyen toplumsal güçleri inceleyen bir bilim dalıdır.

    Sosyoloji diğer deyimiyle toplumbilim sosyal bilimlerden birisidir. Ancak, diğer sosyal bilimlerden konusu ve ilgi alanı ile farklılık gösterir. Sosyolojiyi birçok biçimde tanımlamak mümkündür. Örneğin, "insan ilişkilerini inceleyen bilimsel bir disiplin" ya da "insan toplumlarının ve bireylerin sosyal davranışlarının bilimsel olarak incelenmesi" gibi tanımlanabilir. Görüldüğü gibi bu tanımlarda sosyoloji, toplum içindeki insan ilişkileri ve etkileşimleriyle ilgili bir disiplin olarak ortaya çıkmaktadır.

    Sosyologlar; birbirinden izole olarak yaşayan kişilerle değil, aksine birbirlerini etkileyen, iletişim kuran, diğer bir deyimle bir sosyal ortam içinde bulunan insan gruplarıyla ilgili olarak çalışırlar. İnsanoğlu bir toplumsal çevre içinde diğer insanlarla ilişki kurarak yaşamını sürdürür. Yani bizim dışımızda olan ancak bizi kontrol eden milyonlarca ilişki içinde yaşamaktayız.

    Hepimiz bir aile ortamında doğup anne ve babamızla, kardeşlerimizle çeşitli biçimlerde ilişki kurarak yaşadığımız toplumsal çevreyi öğrenir ve ona uygun biçimde hareket ederiz. Çoğumuz çeşitli okullara gidip eğitim görür, ders alır, not tutar, sınavlara girerek, belirli otoritelere itaat etmeyi öğreniriz. Bu şekilde kişiliğimizin, görgü ve bilgimizin gelişmesine yardımcı oluruz. Bu ortamlar içerisinde gerçekte ilişkide bulunduğumuz insanların sayısı çok değildir. Bunlar arasında, arkadaşlarımız, hocalarımız, zaman zaman da idarecilerimiz yer almaktadır. Ancak hepimiz, bizim dışımızda olan ve bu sınırlı iletişimin dışında gerçekleşen daha birçok sistemli ilişkinin varlığından haberliyizdir. Bu yönüyle yaşam, insanların çeşitli roller alarak katıldığı, bir oyuna benzemektedir.


    alıntı
#30.10.2010 18:27 0 0 0