1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Sosyoloji Ders Notları

Sosyoloji Ders Notları

Son güncelleme: 09.01.2011 16:07
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • sosyoloji dersi konu özeti - toplumsal sapma nedir - sosjolojik açıdan toplumsal sapma - toplumsal sapma nedenleriToplum birtakım değerler ve normlar ile varlığını ve sürekliliğini sürdürür.

    Toplumsal değer ve normlar dışına çıkılması sonucu toplumsal kontrol mekanizmalarıyoluyla davranışlar norm dışı yani toplumsal sapma olarak nitelendirilir.

    Toplumsal sapma, "birey ya da grupların toplumda geçerli olan değer ve normlara uymamaları sonucu ortaya çıkan bir olgudur."

    Sapma olumlu olabileceği gibi olumsuz da olabilir.

    Normal davranışlar toplum tarafından kabul edilir. Anormal davranış ise
    toplumda genel kabul görmüş olgulara aykırı ve onlara uyum göstermeyen
    davranışlardır. Örneğin, bir annenin çocuğunu terk etmesi davranışının anormal
    olarak görülmesi için, annenin çocuklarına karşı birtakım görevleri olduğu düşüncesigenel kabül görmüş olmalıdır. Sosyolojik açıdan toplumdaki normal kişilertoplumun ortak inanç ve davranış örüntülerini paylaşan kişilerdir. Bu örüntülerdenayrılanlar sapkın olarak adlandırılırlar.

    Diğer taraftan, herhangi bir davranış üzerinde toplumda kabul gören bir
    uzlaşma olmayabilir. Bu durumda, toplumdaki her bireyin bu davranışa bakış açısı farklı olacaktır. Bu nedenle, o davranış üzerinde toplumsal bir uzlaşma olmayabilir.

    Üzerinde uzlaşmanın olmadığı bir davranış ise toplumsal sapma sayılmaz.

    Toplumsal sapma olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır:

    Olumlu sapma, toplumun istediği biçimde ve ideal davranışlar yönünde
    gerçekleşen bir sapmadır. olumlu yönde sapma gösteren birey, toplumun yücelttiği davranış biçimlerine yönelmiş ve alışılagelen düşünce biçimlerini yukarı çekmiştir. Olumlu sapmalar toplumda birtakım gelişme ve ilerlemelere neden olabilir.

    Nitekim, yaşadığı toplumsal yapıda çok önemli siyasal, toplumsal ve ekonomik
    atılımları gerçekleştiren Atatürk, olumlu sapma gösteren bir önder olarak, Türk
    toplumunun ilerlemesi ve gelişmesini sağlamıştır.

    Olumsuz sapma, toplumca onaylanmayan sapmadır. Olumsuz sapma davranışı gösteren birey ya da gruplar genellikle kendi toplumları tarafından aşağı toplumsal statülere yerleştirilirler. Bu davranışlar toplumun diğer bireyleri
    tarafından hoş karşılanmadığı için cezalandırılır. Normların açıkça çiğnenmesi
    anlamındaki rüşvet, cinayet, hırsızlık, tecavüz gibi davranışlar onaylanmaz ve bu davranışları gösterenlere yaptırım uygulanır.

    Olumsuz sapma davranışının değişik nedenleri vardır:

    •Olumsuz sapma davranışının bir nedeni, bireyde zihinsel eksikliğin olması ile psikolojik uyumsuzluğun ortaya çıkmasıdır. Örneğin, zekâ düzeyi çok
    düşük moronlar ve idiotlar ile hafif düzeyde psikolojik rahatsızlıkları olan nevrotikler bu sınıflamaya dahildir.

    •Birtakım toplumsal nedenler sapma davranışlarına yol açar. Örneğin,
    işsizliğin arttığı bir toplumda bireyler şiddete, alkolizme, hırsızlığa, dolandırıcılığa
    yönelebilirler. Toplumda adaletsiz bir gelir dağılımı varsa bu durum bireylerin
    sapma davranışı göstermelerine neden olabilir. Örneğin, rüşvet yaygınlaşabilir.
    •Farklı kültürlerden gelmiş olma ve grup farklılıkları sapma davranışlarında
    etkilidir. Köyden kente göç etmiş birey, tamamıyla farklı bir kültürel ortama girer ve zaman zaman toplumla bütünleşmede zorlanır. Göç sonucu, özellikle kentlerdefarklı kültürlerden gelen bireyler arasında kültürel çatışmalar ortaya çıkar.

    Genel olarak, hızlı değişmelerin yaşandığı dönemlerde sapma davranışlarında artışlar görülür. Örneğin savaş, devrim, iç çatışma ve ekonomik bunalım dönemlerinde, toplumsal sapmaların arttığı görülür. Aynı zamanda,
    toplumdaki enflâsyon, işsizlik, gelir dağılımının adaletsizliği gibi ekonkomik sorunlar toplumsal sapma davranışlarını artırır.

    Sapma davranışları her toplumda görülmesine rağmen, bunun derecesi
    toplumdan topluma farklılık gösteri. Bu farklılıkları ortaya çıkaran temel etken
    toplumsallaşma sürecidir. Toplumsallaşma, bireyin toplumun temel değer ve
    normlarını öğrenme sürecini ifade eder. Bu süreçte, bireyin topluma uyum
    sağlayabilmesi için gerekli olan davranışlar öğretilir.


    alıntı
#09.01.2011 16:07 0 0 0