açık öğretim sosyoloji dersleri - sosyoloji çalışma notları - sosyolojide kullanılan kavramlar ve anlamları - kısa sosyoloji notları- Sokratese göre irdelenmeyen hayat yaşamaya değmez.
- Doğurtma : sokratesin sorgulama yöntemine denir.
- Russele göre sorma,sorgulama, merak etme alışkanlıkları olmayan insan : adetlerin ve alışkanlıkların tiranlığında yaşayan bir varlıktır.
- J.s. mile göre insan : keyifsiz bir insan yaşamından memnun bir hayvan olmaktan iyidir,Ve mutsuz bir Sokrates olmak halinden memnun bir budala olmaktan iyidir
- Metafizik :genel olark varlık konusu ile ilgilenir
- Etik : ahlak anlayışını ele alır
- Epistemoloji : bilginin yapısını ve konularını sorgular
- İnsanı diğer canlılardan ayrı kılan özellik : dünyayı açıklama ve anlamlandırma çabasıdır.
- Sanatçı : duygularından hareket ederek maddeye anlam katmaya çalışır.
- Bilim,sanat,din .felsefe.dünyayı anlamada ve anlamlandırmada.algısal deneyimlerle yetinmezler
- İrdelenmeyen hayat yaşamaya değmez : ernst cassirer
- İnsan üstüne deneme kitabı : ernst cassirer
- Logos kavramı : akıl.mantık.söz.bilim kavramlarını içerir
- Etiğin konusu : ahlak anlayışının iyi yaşamın ne olduğunu inceler
- Din : dünyanın gizeminin sonsuz bir yaratıcı yada varlıkta bulunabileceği temelinde dünyayı anlamlandırmaya çalışır,
- Mitos ve logos : eski yunanda ilk felsefecilerin coğunlukla gözlemden ve çeşitli akıl yürütme tekniklerinden yararlanması sonucu kavramlar arası karşıtlığı gösterir
- Bilim : olaylar arasında yasalara ulaşmaya çalışan genel nesnel ve evrensel özelliklere sahip olan bilgi dalıır.
- Logos : eski yunanda akıl bilim mantık söz gibi anlamları içeren kavramdır.
- Doksa : platona göre gözlemler yoluyla ulaşılan duyusal dünyanın değişenlerin bilgisidir
- Episteme : platona göre akıl yoluyla ulaşılan tümellerin değişmeyenlerin tanımsal bilgisidir
- Temsil epistemolojisi : öznenin zihinsel yapısının nesneyi doğru temsil edebilme güçünü merkeze alır
- Descartese göre bilginin kaynağı : akıldır..ve doğru bilgiye ulaşmada şüpheyi yöntem olarak kullanmıştır
- Düşünüyorum o halde varım sözü : descartese aittir
- J Locke göre insan zihni:insan zihni doğuştan boş bir sayfa gibidir bu sayfa deneyimler tarafından doldurulur bunlar algı verileridir
- Bilgi kavramını akılcı yöntemlerle cözümlemeyi ve tanımlamayı ilk deneyen kişi:platondur.
- Theaetetus adlı eser : platonun eseridir.
Analysis dergisi : edmund gettier in dergisidir.gerekçelendirilmiş doğru inanç bilgimidir makalesini yazmıştır.
- Descartese göre en sağlam bilgi türü : matamatiksel bilgidir.
- Epistemolojide tümellere önem veren filozof : platondur
- Deneyimci felsefeye göre insanın sahip olduğu bilginin kökeni : duyu verileridir
- Nesnelerin zihinden bağımsız olduğunu savunan bağımsızlık ve süreklilik
- Nesnenin ve öznenin geleneksel epistemolojik sırasını değiştiren düşünür: 1. kanttır
- Platona göre akıl yoluyla ulaşılan bilgi : değişmeyen tümellerdir
- Usculuk : bilginin duyu verileri.algı dışında da kaynakları olduğunu savunan felsefe
- Hume a göre deneyimle kazanılan olgusal bilgi ve idealarımız arasındaki ilişkilerden ortaya çıkan bilgi dışında kalan ve saçma olan bilgiler : metafizik bilgilerdir.
- Distrübitif kavram : bir gurubu oluşturan üyelere uygulanan kavramdır..örneğin :asker
- Kollektif kavram : bir gurubun üyelerinin tümüne uygulanan kavramdır.
- Bileşik önerme : birden çok yargı bildiren önermelerdir.
- Bileşen : önermelerin her birine bileşemn denir
- Çıkarım : önermelerin sonucudur
- Totoloji : bir önerme tüm değerlemelerde doğru değerini alıyorsa totolojidir - çelişme : tüm değerlemelerde yanlış değerini alıyorsa çelişmedir
- Tutarlı önerme : önerme en az bir değerlemede doğru değerini alıyorsa tutarlıdır
- Sadece hiçbir şey bilmediğimi biliyorum sözü : Sokrates e aittir organon adlı eser : aristotelese aittir mantık konusundaki çalışmalarını içerir
- İçlem kaplam : kaplam artarsa içlem azalır içlem artarsa kapkam azalır ..düz orantı değil ters orantı vardır
- İçlem fazlalığı: ayrıntı fazlaysa içlem fazladır
- Geçersiz önerme:önçüller doğru sonuç yanlışsa önerme geçersizdir
- Orta terim::her iki kıyastaki ortak kelime
- Mantık yanlışları : döngüsel akıl yürütme,genel kanıya başvurmak
- Estetik : var olan bilgilerimizi kullanarak yeni bilgilere ulaşmamızı sağlayan düzgün akıl yürütme biçimlerinin bilimi
- Bir kıyasta küçük terim : sonuç önermesinin öznesidir
- Ön bileşeni değillemek : biçimsel bir mantık yanlışıdır.
- Adcılık : sadece tikel nesnelerin varlığını savunan görüştür
- Gerçekçilik : tümellerin gerçek olduğunu savunan düşünce gerçekçiliktir
- Thalese göre gerçekliğin yapısı : thalese göre gerçekliğin yapısını su oluşturur
- Aristoya göre tümel ve tikel arasındaki ilşki : aristoyaa göre tümel form olarak tikelin ayrılmaz bir parçasıdır
- Platonun duyular hakkındaki görüşü : duyular dünyadaki varlıklardan bağımsız biçimde düşünülür.
- Sadece tikel nesnelerin varolduğunu düşünen aşırı adçılara göre tümellerin varlığını savunma nereden kaynaklanmaktadır : dilin yanlış anlaşılmasından
- Platon her konuda güvenilir bir bilgiye ulaşılabileceğini hangi gerekçeye dayandırır : akıl düşünülür dünyanın nesnelerini kavayabilir
- Qine özdeşlik olmadan varlık olmaz sözüyle neyi destekler : varlık kavramı özdeşlik kavramına dayanır
- İçkin gerçekçilik : aristotelesin tümellerin ancak tikellere bağlı olduğunu yada tikellerin içinde var olabileceğini savunduğu görüştür
- Mantıkçı pozitivizim : felsefenin gerçeklik hakkında bilgi sunmak gibi bir işlevi olamaz bu işlev bilime düşer
- Bilimsel devrimlerin yayapısı adlı kitap : kuhn un kitabıdır
- Paradigma : bilim insanlarının varsayımlarını ve yöntemsel sınırlarını ortaya koyan kavramsal cerçevelerdir
- Evrensellik : bilimsel kuramların geçerliliğinin tüm zamanlarda ve bölgelerde geçerli olması durumudur
- Bilim kuramının iyi yada değerli kılan temel nitelik .doğrulanabilirlik değil .yanlışlanabilirliktir düşüncesini savunan düşünür : K.poper dir.
- Mantıkçı pozitivistlere göre bilimin ilerlemesi nasıldır : pozitivistlere göre bilim birikerek ilerler.
- Doğrulanabilirlik ve yanlışlanabilirlik kavramlarının incelenmesi hangi görüşle olmuştır : quine-duhem görüşü
- Mantılçı pozitivistlere göre önerme doğrulanabilir olmalıdır.
-Popere e göre her yanlışlamanın bize faydası : popere göre her yanlışlama bizi doğruya götürür.
- Yanlışlanan kuramların yerine cesur kuramların önerilmesi ile bilimsel kuramların geliştiğini savunan düşünür : poper dir.
- Bilimsel doğrulama ve yanlışlamanın bilim insanlarının yorum ve seçimlerinden bağımsız olarak gerçekleştirilemeyeceğini savunan düşünce : quine-duhem tezidir
- Mantıkçı pozitivistler tarafından bilimsel olanla metafizik olanı ayıran ölçüt : doğrulanabilirlik ilkesi.dir.
- Sınanmaya ve test edilmeye her zaman açık olmayan bilgi : metafiziktir
- Yeni bilim adlı eser : g.vico nun eseridir
- Marksist gelenek içinde doğan eleştirel yaklaşıma göre bilim ve teknoloji : bilim ve teknoloji ideolojik bir karaktere bürünmüş ve insanı köleleştirmeye başlamıştır.
- Sosyal bilimlerin genel yasalara ulaşamamasının nedeni : konusu içine giren fenomenlerin birer doğal tür olmayışıdır.
- Yeni organon adlı eser : Bacon un eseridir. Ona göre bir bilim insanının zihnini kaplayarak doğru bilgi elde etmesine engel olan dört tür idol vardır:kabile.mağara.market.tiyatro
- Dilthey e göre doğa bilimlerinin yöntemi ile tin . insan bilimlerinin yöntemi nedir : doğa bilimlrinin yöntemi açıklamak. Tin .insan bilimlerinin anlamak yorumlamaktır
- Yorumculuk : insan davranışlarını anlamak için kültür ve değerler sistemini anlamak gerektiğini savunan görüştür.
- Sosyal bilim yasalarını yalnızca bir yorum aracı olarak gören düşünce kime aittir : max weber
Frankfut okulu eleştirel yaklaşımın temsilcileri : h.marcuse.t.adorno.m.horkheimer.j.habermas
- Bilimsel bilginin somut ve gözlenebilir olması nasıl bir özellikte olduğunu gösterir: nesnel
- Bilimsel kuramda değer yargılarının hem kuruluş hemde gerekçelendirme aşamasında etkili olduğunu savunan düşünür : t.kuhn dur
- Bir alanın bilimsel olabilmesi için kesin bilgiler ve genel yasalar elde edilmesi gerektiğini savunan yaklaşım : doğalcı yaklaşımdır.
- Bacon a göre bilim insanının doğru bilgi elde etmesini engelleyen onun zihnini kaplayan ve bozan kavram : idol dür
- İnançlar : sosyal bilimlerin konusu olmazlar
- Hempel in sosyal bilimlerde getirmiş olduğu açıklama modelinde insan için kullanılan insan : rasyonel insan dır
- Philosphia : bilgeliği sevme.
- Metafiziğin aradığı sorulardan biri : evrenin bir başlangıcı ve sonu varmıdır.
- Filozof yaşamı sorgulamayı nasıl gerçekleştirebilir.akıl yürüterek
- Zihnimizdeki bağımsızlık ve süreklilik ideasının kaynağını epistemolojik açıdan aydınlatmak isteyen deneyimci filozof : hume.
- İnsan insandır önermesi mantık ilkelerinden hangisine örnektir : özdeşlik ilkesi.
- Bilgi duyu verileri, algı dışında da kaynakları olduğunu savunan felsefe : usculuk.
- Quine özdeşlik olmadan varlık olmaz sözüyle neyi destekler : varlık kavramı özdeşlik kavramına dayanır.
- Platona göre doksa : duyusal dünyanın değişenlerin bilgisidir.
- Mantıkçı pozitivistler tarafından bilimsel olanla metafizik olanı ayıran ölçüt : doğrulanabilirlik ilkesi
Bir düşüncenin bilgi olabilmesi için inanç .doğruluk ve gerekçelendirme koşullarını öne süren düşünür : platondur.
Bacon a göre bilim insanının doğru bilgi elde etmesini engelleyen onun zihnini kaplayan ve bozan kavram : idol dür
Diltheye göre doğa bilimlerinin yöntemi ile tin bilimler inin yöntemi : doğa bilimlerinin yöntemi açıklamak tin bilimlerinin anlamak.
Bilim ve teknolojinin ideolojik bir karaktere büründüğünü ve insanı köleleştirmeye başladığını savunan yaklaşım : eleştirel yaklaşım
Bir alanın bilimsel olabilmesi için kesin bilgiler ve genel yasalar elde edilmesi gerektiğini savunan yaklaşım . doğalcı yaklaşım.
Bilimsel bilgide bulunmaması gereken özellik : öznellik.
Sosyal bilimlerde genel yasaların elde edilmesi çokta istenilen bir durum değildir çünkü açıklayıcı fonksiyonları yoktur görüşünü savunan : max weber.
Bir düşüncenin bilgi olabilmesi için inanç .doğruluk ve gerekçelendirme koşullarını öne süren düşünür : platon.
Filozof yaşamı sorgulamayı nasıl gerçekleştirebilir : akıl yürüterek.
Zihnimizdeki bağımsızlık ve süreklik ideasının kaynağını epistemolojik açıdan aydınlatmak isteyen filozof : hume.
Aristoya göre tümel ve tikelin arasındaki ilişki : tümel form olarak tikelin ayrılmaz bir parçasıdır.