Panik Bozukluğu ve Agorafobi - Aöf Psikoloji Bölümü Dersleri

Son güncelleme: 07.07.2011 13:03
  • panik atak - panik bozukluk - agorafobi nedir - panik atakları tetikleyen etkenlerPanik bozukluğu ya da panik atağı (PA), aniden ve beklenmedik şekilde ortaya çıkan yoğun bunaltı ya da korku dönemleridir. Atak aniden başlar ve genellikle 10 dakika ya da daha kısa sürede en üst noktasına ulaşır. Süresi yaklaşık 15-20 dakikadır (Bayraktar, 2007). "Sempatik sinir sistemi"nin uyarılması sonucu ortaya çıkan panik bozukluğunun en önemli belirtileri; çarpıntı, göğüste daralma duygusu, göğüs ağrısı ya da göğüste yanmadır. Bu belirtilere baş dönmesi, dengesizlik duygusu el ve ayaklarda uyuşma gibi belirtiler de eşlik eder.

    Tetikleyici etkenlerin varlığı ya da yokluğuna bağlı olarak üç PA türü saptanmıştır:

    Birincisi beklenmedik panik ataklardır. Ortada hiçbir neden yokken aniden ortaya çıkar.

    İkincisi duruma bağlı panik ataklardır. Her zaman atağın başlamasını tetikleyen bir durum ya da o durumun ortaya çıkmasıyla ilgili bir beklenti vardır. Örneğin toplumsal bir ortamda başkalarının bir inceleme ya da değerlendirmesine tabi tutulacağı düşüncesi nedeniyle kişini yaşadığı bunaltı, şiddet ve yoğunluk olarak PA düzeyine ulaşabilir.

    Üçüncüsü, bazen tetikleyici bir duruma bağlı olarak ortaya çıkarken bazen o tetikleyici durumun hemen sonrasında ortaya çıkmaz. Örneğin kişideki PA araba kullanırken oluşabilir. Ancak bazen araba kullanmaya başladığında değil de araba kullanmaya başladıktan yarını saat sonra görüldüğü durumlar da olabilir.

    Panik bozukluklar, genellikle sabah geç ya da akşam erken saatlerde oluşurlar. Bazı bireyler gece uykuya daldıktan sonra, ilk birkaç saat içinde panik atakla uyanır. Kimi insanlarda sadece bu tür ataklar gelişir. PA yaşayan bazı insanlar ataklar arasında hiçbir şekilde bunaltı hissetmezler. Bazıları fiziksel egzersizlerin ya da bazı duyumların atakları tetikleyebildiğini fark ederler. Onlar egzersiz yapmaktan, bazdan cinsel ilişkiye girmekten kaçınırlar.

    Birçok madde, örneğin kafein, neden olabiliyor; alkol, alındıktan 6-12 saat sonra PA yapabilmektedir. Bireyler genellikle PA aralarında rahattır. Ancak ataklar tekrarlayıcı olduğu için, kişi ataklar arasında bir endişeli bekleyişe girer ve atakların gelişimini önlemek için neler yapabileceğini, geldiğinde nasıl önleyeceğini düşünmekten kaygı duyarlar. Bu nedenle dikkat odaklamada bozulma, acelecilik, yerinde duramama, gevşeyememe, sinirlilik, uykuya dalmada güçlük ve sık sık uyanma, baş ağrıları gibi yakınmaları olur.

    PA en sık karşılaşılan anksiyete bozukluğudur. Kadınlarda daha sık görülür. Genel nüfusun % 7-14ü yaşanılan boyunca bir ya da daha çok PA geçirmişlerdir.

    Agorafobi, bir panik atağı ya da panik atağı belirtisinin (ani baş dönmesi, ishal olacağı korkusu) ortaya çıkması durumunda yardım sağlanamayacağı ya da kaçınmanın zor olabileceği ortam ya da durumlarda bulunma nedeniyle duyulan anksiyetedir. Bu durumdakilerin bir kısmı yaşadıkları korkuya ve bunaltıya katlanarak bu tür ortamlara girerken büyük bölümü bu tür ortamlara girmekten kaçar.



    alıntı
#07.07.2011 13:03 0 0 0