aöf sosyoloji dersleri - sosyoloji kavramları - sosyoloji konu özeti - sosyoloji terimleri ve anlamları - sosyologlarSaint Simon :
Sanayi toplumu kavramı
İlk sosyolog,ilk sosyalist
Pozitivist
Evrimci
Muhafazakar
Feodal , askeri , sanayi toplumları
Sosyal fizik
Auguste Comte :
Sosyolojinin isim babası
Pozitivist
Evrimci
Toplumsal statik - toplumsal dinamik
Tarihsellik
Teolojik aşama : insan düşüncesi her şeyi doğaüstü güçlerle açıklar
Metafizik aşama : soyut düşüncelerle açıklar
Pozitif aşama : biimsel ( evrensel yasalara dayalı ) açıklar
Toplumsal değişme = toplumsal dinamik
Herbert Spencer :
Sosyal darwizim
Evrimci
Evrimi biyolojik organizmalar gibi görür
Karl Marx :
tarihsel materyalizm
eleştirel
toplumsal üretim ilişkileri
üretim araçları
sınıf
alt yapı - üst yapı
çatışma toplumun temel özelliği
değişimde etkili olan üretim güçleri yani ekonomidir
sınıf çatışması = toplumsal değişme
tarih anlayışı : diyalektik materyalizm
Ekonomi alttadır
ATÜT ü kullanmıştır (Asya Tipi Üretim Tarzı)
Emilie Durkheim :
İşlevselci - fonksiyonalist
Yapısal işlevselcilik
Mekanik dayanışma
Organik dayanışma
Anomi
İşbölümü
Toplum bireylerden üstündür
Biyolojik organizma
Mekanik - organik dayanışma
Organik dayanışma : yüzyüze değildir, 1.dereceden yakın değildir.
Toplumsal dayanışma
Max Weber :
Yorumlayıcı
Eleştirel
Anlayıcı sosyoloji
İdeal tip
Karizmatik Otorite
Demir kafes = bürokrasi
Rasyonelleşme örgütü : bürokrasi
Toplumsal eylem
Çoğulcu (plüralist)
Diyalektik yöntem
Toplumsal değişme = bir toplum biçiminden diğerine geçiş
Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin ruhu
İşlevselcilik : Durkheim, Parsons , Metron
Talcoltt Parsons : yapısal işlevselcilik
Metron : bozuk işlev-olumsuz işlev,makro boy teori
Louis Althusser : yapısalcı Marxizm (Althusser : ekonomik, siyasal, ideolojik toplumsal yapı)
Feminist ve Postmodern yaklaşımlar ; diğer yaklaşımlara eleştirel bakar
Patriarki : erkekler
Postmodern : 18.yy da çıkan, aydınlanmada ortaya çıkan modernizme karşıdır
Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler
-Fiziki çevre
-Kültürel faktörler
-Teknoloji
-Demografik
Antony Giddens :
Toplumları sınıflandırması
1.dünya toplumları ( gelişmiş ülkeler ) : 18.yy dan günümüze gelen politik topluluklar ve ulus-devletlerdir
Sanayi üretimi - serbest girişim
Japonya, Avustralya,yeni zelenda
2.dünya toplumları : 1917 rus devriminden sonra 1990ların başına dek.
Merkezi planlama-sanayi üretimi
Önemli sınıfsal eşitsizlikler
3.dünya toplumları : (gelişmekte olan toplumlar ) 18.yy dan günümüze gelen.sömürgeleştirilmiş bölgelerde bulunan toplumlar
Çin, Hindistan, Afrika ve Güney Amerika
Yeni Sanayileşen Ülkeler : Türkiye,Güney Kore, Hong Kong, Tayvan,Singapur,Brezilya,Meksika
Evrimci Yaklaşım : 19.yyda hakim olan
Etnosantrik-Avrupa Merkezci
Modernleşme okulu :1960larda.
Azgelişmişliğin nedenini az gelişmiş ülkelerde arar.
Parsons'un yapısalcı işlevselci yaklaşımından etkilenerek geliştirildi.
Modern toplum-geleneksel toplum ikiliği
Walt Whitman Rostow: Modernleşme okulu teorisyeni
Ekonomik büyüme aşamaları (Rostow)
1-Geleneksel toplum:ilkel teknoloji-tarıma dayalı sınırlı üretim- toprak sahiplerinin gücü
2-Ekonomik kalkınmanın ön koşulları :18.yy başlarında Batı Avrupa ve İngilterede ortaya çıktı. Bilimsel keşifler, yeni üretim fonksiyonları
3-Kalkış:İlk gerçekleştiren İngiltere. Endüstriyel faaliyetler arttı
4- Olgunluk: Teknoloji-yeterli bilgi : Modern teknoloji bütün endüstride kullanıldı
5-Yaygın tüketim: Hizmet sektörü. Gelişmiş dayanıklı tüketim malzemeleri. ABD 1.dünya savaşı sonrası bu aşamaya geçen ilk ülke
Modernleşme okulu: 1960 larda Latin Amerikada
Merkezlerden biri ABD
Andre Gunder Frank
Modernleşme okulunu eleştirmek için ortaya çıktı
Geleneksel-modern toplum ikiliği yerine ; Merkez-çevre / Metropol-uydu
Kapitalist üretimin güçlü merkez ülkeler ve onlara bağımlı oldukları için azgelişmiş çevre ülkeler yarattığını iddia eder.
Walt whitman Rostow: evrenel modeller (kalkış,olgunluk,yaygın tüketim)
Dahrendorf: post-kapitalist (dahrendorf, klasik sosyoloji içinde yer almaz )
E.Goffman : Dramaturji teorisi
Garfinkel: etnometodoloji
A.Giddens:
1.dünya toplumları (gelişmiş ülkeler)
2.dünya toplumları (Sovyetler,doğu avupa)
3.3.dünya toplumları: (gelişmekte olan toplumlar)
4.Yeni sanayileşen ülkeler (brezilya,Türkiye)
Evrimci Yaklaşım
Etnosantrik-Avrupa Merkezci
Etnosantrik : kendi kültürel değerlerini üstün görür. Kendi kültürel değerleri ile başka toplumları inceler
Avrupa merkezci:Avrupanın ideal bir model olarak ele alınması.Avrupa dışı toplumların bu bakışa göre analizi.
Dünya Sistemi Yaklaşımı : İmmanuel Wallerstein tarafından Bağımlılık okuluna tarihsellik katmak için.
Merkez-gelişmiş ülkeler
Çevre-az gelişmiş
Yarı çevre-yarı gelişmiş
Küreselleşme
Kuşkucular:Küreselleşme yeni değildir der
Aşırı küreselleşmeciler: ulus-devlet zayftır der
Dönüşümcüler: İki yaklaşımada mesafelidir.Ulus-devletler varlıklarını korur der.